Een uiterste poging om Turkije binnen de NATO te houden, anders kun je het niet uitleggen dat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson gisteren in Ankara verklaarde dat Turkije heeft het recht heeft om ‘grenzen te beschermen’.

Dat Tillerson tactvol buiten beschouwing liet welke grenzen Turkije dan beschermen mag laat zien dat er zelfs nog enige rek zat in wat de USA wil accepteren, maar heel veel meer kan het niet zijn.

Tillerson is twee dagen in Ankara en heeft naar eigen zeggen onder meer een ‘open en productief’ gesprek gehad met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.

Het probleem van Tillerson en de USA beschreef ik eerder deze week al: hoe Turkije binnen de NATO te houden zonder de strategie in het MO te compromitteren en zichzelf voor gek te zetten. De verklaring van gisteren is in dat verband niet meer dan uitstel van executie: de agressieve toon die Turkije aanslaat laat weinig ruimte voor bespiegelingen van harmonieuze samenwerking en gezamenlijke doelen. Steeds nadrukkelijker trekt Turkije met islamitische retoriek het MO binnen. Kool en geit kunnen niet veel langer gespaard blijven: indien Turkije (een deel van) de  Syrische kuststrook zou annexeren is een volgende logische stap de weg naar Damascus en Beiroet. Dan zijn de rapen pas echt gaar.

Tot de tijd dat men zeker is dat het geen zin meer heeft met Erdogan te praten (daar zijn diplomaten maar zelden snel in) houdt men het bij platitudes en pogingen te tonen dat men wel degelijk ziet wat er gebeurt. Hoezeer het nu volgende citaat (uit het Elsevier-stuk weer) ook een leugen verdedigt:

Tijdens een gezamenlijke bijeenkomst met zijn Turkse collega Mevlüt Cavusoglu zei Tillerson dat Amerika en Turkije hetzelfde doel hebben in Syrië: het verslaan van terreurbeweging Islamitische Staat (IS), veiligheid naar het land brengen en een ‘onafhankelijk en verenigd’ Syrië. Amerika heeft Turkije wel opgeroepen om zich in te houden in de militaire operaties bij de grens en de boel niet te laten escaleren.

Turkije heeft gedurende de gehele Syrische burgeroorlog nog geen schot gelost op IS’ers die daar niet eerst uitgebreid aanleiding toe gaven. Dat weten de Amerikanen best.

Eind januari zei Erdogan dat hij de hele grens met Syrië wil vrijmaken van terroristen.

Dat men maar moet zien hoe Erdogan daar weer weg te krijgen zien de USA als een probleem van Putin en Assad. En dat dat niet mee zal vallen bleek vorige week:

Turkije wil het offensief uitbreiden naar de eveneens door Koerdische groepen gecontroleerde plaats Manbij. Daar hebben de Verenigde Staten echter eigen troepen gestationeerd die samenwerken met Koerdische strijders. Ankara wil dat de Amerikanen daar weggaan. Ook vrijdag benadrukte de Turkse regering weer dat de YPG weg moet uit Manbij. Half maart komen de landen opnieuw bij elkaar.

Alles dat in de weg staat van een de facto annexatie moet wegwezen – ook de USA. Alleszins waarschijnlijk dat Turkije later nog eens een volksraadpleging (ook wel: referendum) houdt – afgekeken van Putin (de Krim) – om het hele grensgebied formeel te kunnen inlijven.

Hoe de kracht van het Turkse leger zich verhoudt tot dat van Iran? Ik heb geen idee, maar we zouden er wel eens sneller achter kunnen komen dan wenselijk is, en ook dat is iets waarmee Erdogan de USA een worstje voor houdt om niet te heftig tegen te spartelen. Waar dat alles op uit kan draaien kunt u op uw vingers natellen.