De recente (buitenlandse) politieke strapatsen van Turkije hebben deze week al tweemaal geleid tot een situatie waarin de Turkse lira door het ijs leek te zullen zakken.

Die problemen met de lira begonnen dinsdag al:

Met als gevolg een overnight rente van 1024% die de koers van de Lira tijdelijk recht trok.

Maar gisteren was het weer raak, en het smoesje van een tijdelijke technische toestand was niet langer houdbaar:

DespiteTurkey’s draconian “Plan Z” measures where it effectively nationalizes the FX market,  the world is rejecting Turkish Lira today, sending Erdogan’s currency to a new record low against the dollar…

Wat grote onzekerheid op de valutamarkt tot gevolg heeft:

Dit is een direct gevolg van het wegblijven van buitenlandse  toeristen dit jaar. Dat dat Turkije in grote problemen brengt door de zwakke economie (net als elders overigens) en de politieke strapatsen heb ik eerder al beschreven, maar wordt nu bevestigd.

This implosion in Turkey’s tourism sector comes at a time when President Recep Tayyip Erdogan has been desperately seeking to assure the population (and much needed foreign investors) that all is well, hailing a sharp fall in interest rates and praised measures taken to block “malicious” attacks on the Turkish lira. Such steps, he said, were “strengthening the immune system of our economy against global turbulence.”

En de gevolgen daarvan zullen groot zijn:

And now, it appears that Turkey is running out of reserves to sell and “control” the lira, and instead it is resorting to the bazooka approach, one which it can use to nuke the occasional short here and there, but which in the longer run will cripple the Turkish economy, and merely accelerate its downfall.

De economische moeilijkheden als gevolg van de politieke avonturen van de regering-Erdogan eisen een oplossing, en de conflicten in de oostelijke Middellandse Zee lijken (zie verderop) die niet te gaan geven. Dat is een reden waarom in relatieve stilte ook met boringen aan de Zwarte Zee kust is begonnen, maar internationaal wordt de kans op succes daar niet erg hoog aangeslagen. Wat niet wegneemt dat de poging zelf al een signaal is dat Turkije dringend om een konijn uit de hoge hoed verlegen zit.

Het soort diplomatieke konijn dat de Griekse en Egyptische regeringen gisteren uit hun gezamenlijk tophat toverden is daarentegen een nieuwe tegenslag voor Erdogan cs. Beide landen sloten een zeeverdrag dat niet alleen volkomen het Turks-Libische verdrag van eerder dit jaar opzij zet, maar daarbij ook nog eens het internationale recht aan haar zijde vindt.

Egypt and Greece signed an agreement on Thursday designating an exclusive economic zone in the eastern Mediterranean between the two countries, an area containing promising oil and gas reserves, Egyptian Foreign Minister Sameh Shoukry said.

Wat men er in Turkije verder ook van vindt.

A recent agreement signed between Greece and Egypt on the delimitation of maritime jurisdictions in the Eastern Mediterranean is “null and void,” President Recep Tayyip Erdoğan said Friday, underlining that Turkey will decisively pursue its agreement with the Libyan government.

Een stoer verhaal, maar niet houdbaar, gezien het voorgaande in dit artikel. Want de kaart hieronder is ondanks de nadelige positie van Turkije door de Griekse eilanden voor haar kust een stuk realistischer dan de herschikking van de kaart die het Turks-Libische verdrag als gevolg zou hebben (onderste kaart).

Die herschikking nam onder andere een claim op diverse onmiskenbaar Griekse eilanden (Kreta, geheel Rhodos) mee (de claim is het gebied tussen de diagonale stippellijnen)

Eerder deze zomer regelden Griekenland en Italië ook eindelijk hun onderlinge dispuut over de verdeling van de zeebodem tussen de beid elanden, inclusief de visserijrechten waarover men het eerder niet eens werd. Dit isoleert de Turkse regering in de conflicten in de oostelijke Middellandse Zee aanzienlijk.

Dat in de Turkse pers nu berichten verschijnen dat 100 jaar diplomatie tussen Turkije en Griekenland een groot gebrek aan communicatie te zien geeft is bedoeld als sneer naar Griekenland, maar bevat meer waarheid dan men in Ankara leuk zal vinden.

A series of regional developments have recently increased the tensions between Turkey and Greece, further extending the already-present differences and putting the larger regional stability at risk.

Het enige positieve nieuws van de laatste tijd is dat er minder migranten oversteken naar Griekenland. Dat zal de EU gelukkig maken, maar daarmee is Turkije er nog niet wat betreft Brussel. Veel van wat in Brussel wordt bekonkeld is in Parijs voorgekookt, en de verhoudingen met Frankrijk zijn door diverse confrontaties voor de Libische kust en opvolgende Turkse en Franse beschuldigingen sterk verslechterd. Klagen over oneerlijkheid van het schizofrene Franse beleid gaat daarbij niet helpen:

French President Emmanuel Macron has been clashing with Turkey regarding the Libyan civil war, the Syrian crisis and drilling in the Eastern Mediterranean while keeping silent over the human rights and international law violations of other regional countries.

En omdat de regering-Erdogan opnieuw een vers conflict in het spel heeft gebracht – ditmaal met dreigementen aan het adres van de Verenigde Arabische Eniraten – zijn thans de enige buurlanden waarmee men niet direct op voet van oorlog verkeert Bulgarije en Rusland.

In this regard, the statements of Defense Minister Hukusi Akar during a televised interview with Al Jazeera not only attracted the attention of the international community but also that of the Turkish public. The statements of the defense minister signaled how the anti-Turkey axis attempting to be established among Gulf countries with the United Arab Emirates (UAE) at the wheel is sabotaging the peace processes in Libya and Syria.

Dat de Turkse regeringsgezinde pers de laatste weken stevige aanvallen doet op de binnenlandse oppositie – met name op de CHP die met de nieuwe burgemeester van Istanboel een nadrukkelijke kandidaat heeft voor de volgende presidentsverkiezingen – laat zien dat de positie van Erdogan ook naar zijn eigen gevoel wankel begint te worden.

Niet dat dat betekent dat er een machtswissel aan komt; eerder dat je van de president kunt verwachten nog een extra crisis te creëren om het land achter zich te verenigen. Maar als de economie niet deugdelijk wordt gerepareerd is alle streven in deze denkelijk zinloos. Op een lege maag is het slecht protesteren tegen buurlanden die het wat dat betreft beter doen. En een gevolg van de Corona-crisis zou kunnen zijn dat wereldwijd de voedselvoorraden mager zullen zijn dit jaar. Alle reden voor de Turkse regering wat omzichtiger te gaan opereren. Maar dat is alleen een objectieve conclusie. Of president Erdogan ook zo redeneert moet worden afgewacht.

---

Zie ook ons archief, en onze recente serie ‘Turkije en haar expansionisme’