DE WERELD NU

Turkije staat mat – heeft gambiet Syrië verloren

Turkije, Syrië

De invasie van Turkije in Syrië is gedoemd nu Rusland heeft aangekondigd zich in de strijd te gaan mengen. Erdogan staat een nederlaag te wachten, het is voor hem nu zaak de omvang te beperken.

Bovenstaande foto van een Syrisch legeronderdeel dat zondag al met tanks op weg ging naar door de Koerdische YPG bezette steden in Noord-Syrië vertelt eigenlijk het hele verhaal, en wat er uit volgen moet. De Turkse president Erdogan heeft met zijn invasie in Syrië het probleem van Rusland en Assad cs met de Koerden opgelost. Zondag kwamen deze na onderhandelingen met de Russen en het Assad-regime overeen dat het Syrische leger de Koerdische bolwerken zou helpen verdedigen tegen de Turkse inval en de Koerden zich zouden schikken onder Syrisch bewind. Niet alleen was dat vanuit het perspectief van de Koerden nog de enige logische manoeuvre; het bespaart Rusland en Assad het probleem hoe om te gaan met die semi-autonomie die de Koerden voor zichzelf in Noord-Syrië hadden gecreëerd. Nu die milities zich naar het bewind in Damascus schikken is dat probleem in één klap opgelost. Dit maakt ook begrijpelijk waarom Rusland èn China vorige week tegen een EU-resolutie in de Veiligheidsraad stemden – Putin gaf Erdogan graag genoeg touw om zichzelf te verhangen. Hij stond derhalve woensdag al in de startblokken toen Turkije Syrië binnenviel.

Turkije

Men zal Erdogan in Damascus dankbaar zijn. Turkije zal het haar president heel wat minder in dank afnemen, die komende weken grote moeite zal moeten doen om de politieke schade te beperken. Deze invasie met al haar pretenties, was altijd al een gok met eigenlijk veel tè slechte kansen om te nemen. Erdogan heeft Putin er perfect mee in de kaart gespeeld, die hier een briljant staaltje strategische planning toont. De Turken hadden Rusland afgelopen weken op de hoogte gehouden van hun plannen, maar de protesten uit Moskou klonken blijkbaar dusdanig lauw dat men in Ankara dacht de gok te kunnen nemen zonder verdere omhaal een grote inval bij deze Russische bondgenoot te kunnen doen, terwijl er vanuit Damascus hooguit wat gekef klonk.

Dat blijkt nu een grove misrekening. Syrië kondigde aan troepen naar de noordgrens te sturen om de Turkse opmars een halt toe te roepen, en daarmee was het gambietspel gespeeld. Slaags raken van de legers van Assad en Erdogan zou Rusland volgens verdrag verplichten haar bondgenoot Syrië militair bij te staan. Op het moment dat Syrië derhalve bereid was een paar honderd Turkijesoldaten te offeren tegen het sterkere Turkse leger zou zij er van verzekerd zijn dat Rusland haar te hulp zou schieten in een oorlog die Turkije zelf zou zijn begonnen. Onder het NATO-verdrag is die organisatie niet verplicht Turkije onder die omstandigheden bij te staan – iets wat het land in 2015 al te verstaan was gegeven na het neerschieten van een Russische jachtbommenwerper boven Syrië. Afgelopen vrijdag zal secretaris-generaal in Ankara precies die boodschap nogmaals hebben overgebracht. Zondagavond kondigde Rusland een no-fly zone boven Noord-Syrië af, en begon die direct te handhaven door jachtvliegtuigen te sturen (rechts).

No-fly zone
Die no-fly zone wordt niet alleen met vliegtuigen, maar ook middels het S400-luchtafweersysteem afgedwongen. Daarvan staan tenminste twee batterijen opgesteld in de regio Idlib, en dat systeem is van daar uit in staat ook vrijwel geheel noordelijk Syrië te bestrijken. De Syrische S300-systemen staan nog onder Russisch commando, en kunnen als extraatje worden ingezet. Niet alleen weet Turkije uit eigen ervaring hoe effectief die systemen kunnen zijn (het land heeft ze net zelf aangeschaft), maar bovendien zijn Russische ingenieurs in staat te zorgen dat dit systeem niet tegen Russische vliegtuigen kan worden ingezet. Daarmee staat vast dat niemand een door Rusland afgekondigde no-fly zone schenden zal. Het isolement waarin Turkije zichzelf werkte leidde er toe dat het land in haar eentje tegenover Syrië, Rusland en de YPG komt te staan, nu de USA uit het spel verdwijnt en haar niet steunen zal. Zonder luchtdekking is een verdere opmars van Turkse troepen niet denkbaar.

Turkije

Hoe Turkije hier op gaat reageren is namelijk al bekend. Vier maanden geleden was er bijna een confrontatie boven Idlib tussen Turkse en Russische gevechtsvliegtuigen, nadat het Syrische leger en luchtmacht tijdens haar opmars noordwaarts een Turks konvooi met versterkingen voor de belegerden had aangevallen. De Turken hielden afstand terwijl ze door twee Russische vliegtuigen werden geschaduwd. Waarom de Turkse regering dit vergeten is of dacht het nu te kunnen negeren is een raadsel, maar dat zullen toekomstige historici uitzoeken. Ooit.

Nu onstane situatie en de gevolgen
Dit is een schaakspel. Net zo goed als een stierengevecht een balletuitvoering is. Je hoeft het niet eens te zijn met de uitkomst om de gratie dan wel kundigheid van de deelnemers te bewonderen. De positie van president Erdogan komt hierdoor enorm onder druk – autoritaire leiders die oorlogen verliezen zitten meestal niet lang meer. Gecombineerd met de slechte economische situatie van Turkije op dit moment – er is iets voor te zeggen om deze inval ook te beschouwen om de publieke opinie in eigen land te pacificeren – betekent dit dat Erdogan de komende tijd uitermate voorzichtig moet opereren in de Turkse politiek. Om die reden valt ook vrij goed te voorspellen wat het vervolg van dit alles zal zijn:

  • De oorlogshandelingen zullen worden gestaakt
  • Bij onderhandelingen zal worden afgesproken dat Turkije zich langzaam zal terugtrekken
  • Een groot deel van de Syrische vluchtelingen in Turkije zal worden gerepatrieerd naar Noord-Syrië of hun plaats van herkomst. Mogelijk dat dit zal plaatsvinden tijdens een interimperiode van Turks bestuur in die delen van Noord-Syrië waar het Turkse leger zich nu bevindt.
  • De overname van Noord-Syrië onder Assad-bewind zal worden gecompleteerd met een overeenkomst waar door de Koerden binnen Syrië een zeer beperkte autonomie zullen krijgen, en Turkije door Syrië garanties gegeven wordt voor haar veiligheid tegen binnendringen van guerrilla’s naar Turks grondgebied (zo kan Erdogan ’s binnenlands vol houden dat deze operatie toch een succes was. Rusland zal daarvoor achterliggende garanties geven.
  • Verdere onderhandelingen over Idlib (laatste opstandelingen daar staan onder Turkse bescherming) en Afrin (zie ook dit stuk van Frans Groenendijk, zowel analyse als kaartjes) zullen langer duren, maar het is moeilijk voorstelbaar dat Turkije heel veel andere voorwaarden zal kunnen bedingen dan nu voor Noord-Syrië.

Putin zal hiermee zijn prestige in het MO aanmerkelijk vergroten. De positie van Turkije als politieke brug tussen west en oost zal verzwakken, maar zou zich kunnen herstellen middels de handelsovereenkomsten met de Chinese Nieuwe Zijderoute die in ontwikkeling zijn.

Turkije uit NATO?
In diezelfde maand juni voorspelde ik dat de USA om meerdere redenen genegen zal zijn Turkije uit de NATO te gooien. Getuige de commentaren van de Nederlandse minister Kaag dit weekend overwegen ook de Europese lidstaten van de NATO nu deze grote stap. Het internationale isolement (speciaal ook in het MO) waarin Turkije zich de afgelopen week manoeuvreerde maakte dit al duidelijk. Dat kun je kort negeren, maar Turkije staat economisch veel te zwak. Daarmee ontstaat wel de situatie dat ook de EU problemen krijgt die zelfs door de apparatsjiks in Brussel niet langer genegeerd kunnen worden door met geld te strooien en hun ogen te sluiten voor de gevolgen.

EU, Nederland, IS
Als het Assad-regime het beheer over Noord-Syrië weer overneemt, is daarbij inbegrepen het aantal van 11.000 daar gevangen zittende IS-strijders en hun families. Dat zal de EU stiekem heel fijn vinden, aangezien Putin en Assad nu de kastanjes van een groot aanstaand EU-probleem voor Brussel uit het vuur halen. Dat de Syriërs ongetwijfeld zullen beginnen met enige tientallen IS’ers op te hangen zullen we voor lief moeten nemen. We mogen blij zijn dat het ons probleem niet meer is, en dat we Trump kunnen beschimpen voor het vertrek van zijn  soldaten. Terwijl de EU zelf steeds volmondig weigerde haar handen vies te maken. De media zullen hier vlot overheen stappen, maar de veel vriendelijker toon in de Teletext-knipsels hierboven laat al zien dat er in Hilversum nog niet erg ver is doorgedacht. De eerder deze week ontsnapte IS’ers zal Turkije op moeten vangen – wat ze er mee doen (aan Syrië geven wordt een optie) moet worden afgewacht.

Eind goed, al goed?
Deze ontwikkeling slaat een hoeksteen weg onder het opportunistische buitenlandse beleid van Erdogan en zijn AKP. Maar de EU zal nu stevige stellingen moeten betrekken om de stroom van Syriërs de komende tijd zuidwaarts gericht te houden – dat zal haar niet meevallen. Dat de Turkse president wel verplicht zal zijn nu met Assad direct te onderhandelen zal men in Ankara stuitend maar onvermijdelijk vinden; dat de EU eenzelfde koers zal kiezen mag worden uitgesloten. Ook voor de mensen die nu in Idlib zitten moet een oplossing worden gevonden die nog niet een-twee-drie in zicht is, maar ik verwacht dat men er een begin mee gaat maken dit op te lossen. Dat men de komende tijd vaker met Putin zal moeten praten wil men enige invloed houden is een ander probleem dat men in Brussel (alsook dat tsjirpende Den Haag!!) al zwaar genoeg zal vinden te moeten slikken.


Eerdere berichtgeving over het Midden Oosten vindt u terug in onze dossiers over Syrië (sinds 2015) en Wereldpolitiek USA. Meer nieuws over Turkije (hier) onder Erdogan op Veren of Lood vindt u hier.

69 reacties

  1. grapjas schreef:

    En Erdie, denk je nog altijd dat Rusland jou het neerhalen van die Russische straaljager zomaar even vergaf, omdat jij zo ‘aardig’ bent? Hmm?
    Poetin heeft je genaaid, simpele ziel.
    Dat is nu INTELLIGENTIE boven GODSDIENSTWAANZIN.
    Je hangt.

  2. grapjas schreef:

    @ Juanito: ELK volk dat voor zijn voortbestaan afhankelijks is van INCEST.
    Voortplanten binnen de eigen bloedlijn= PERVERSIE.
    En heeft als bekend medische gevolgen (zie de ENORME intelligentieverschillen tussen een Blanke Westerling bijv.-en de gemm. turk, en de extreme hoeveelheid lichamelijke en geestelijke problemen binnen de inteeltpopulaties (meestal moslim- EN NEE, MOSLIMA-je zoon heeft geen DJINN-hij is GEESTEZIEK omdat jij met je neef hokt).
    Dit is aldus waarom die culturen minderwaardig zijn aan de onze. Als een stel wilde dieren fokken met je eigen familie. Ziek.

  3. Ravian schreef:

    @ Juanito 15 oktober 2019 om 11:40

    Zo te zien heeft Fa “Mein Kampf” gelezen, heel populair boek in Turkije…

  4. Ravian schreef:

    @ Juanito 15 oktober om 11:40

    Zo te zien heeft Fa “Mein Kampf” gelezen, heel populair boek in Turkije.

  5. Fa schreef:

    Een Turkse gezegde: bizde deli de çok, veli de çok.
    Betekent we zijn een volk met veel dwazen en wijzen!
    Niets mis mee!
    Putin is een slimme staatsman, bij hem is het bekend dat Turkije en of Erdoğan niet aan religie of andere minderheids oorlogjes doet.
    waarom denk je dat Erdoğan vlak na de coupe poging op bezoek ging bij Poetin, om kaviaar te eten?

  6. Fa schreef:

    Ik ben geen anti-semit en heb ook geen intresse in nazi’s. Ik ben zelfs pro-Joden SHALOM!!!

  7. Joop schreef:

    Eens, Putin is wel slim en een staatsman.

  8. Ravian schreef:

    @ Hannibal / D.G.Neree

    Ten tijde van de door Erdogan georganiseerde “coup” zijn er wat schermutselingen geweest op Incirlik, de basis waarvan wordt aangenomen dat daar Amerikaanse kernwapens zijn of waren opgeslagen.
    Ongeveer een maand later waren er geruchten dat deze wapens naar Roemenië verplaatst zouden zijn.
    Maar we praten hier over zaken die onder de geheimhouding vallen.
    Officieel zijn er buiten de VS nergens Amerikaanse kernwapens opgeslagen.
    Er valt dus niets te verifiëren, maar ik denk dat je er wel van uit kunt gaan dat als er op Incirlik inderdaad Amerikaanse kernwapens waren opgeslagen (waarschijnlijk) deze na het incident in 2016 naar een veiligere plaats zijn verhuisd.
    Het betreft hier overigens tactische kernwapens, wapens met een yield van hooguit een paar honderd kiloton, geen tig megaton city busters.

  9. Hannibal schreef:

    @Ravian
    Dat laatste is zeker waar, intercontinentale raketten kun je afschieten vanuit je achtertuin, bij wijze van spreken. Die geruchten vond ik hier terug https://www.euractiv.com/section/global-europe/news/us-moves-nuclear-weapons-from-turkey-to-romania/ Zag er betrouwbaar uit vond ik.

  10. Ravian schreef:

    @ Hannibal

    Dat is de site die dit verhaal destijds de wereld heeft ingeschopt, en die later door veel anderen is herhaald.
    Gezien waar het hier om gaat is dit “as good as it gets” wat “bewijsvoering” betreft.
    Dat er op Incirlik Amerikaanse kernwapens lagen opgeslagen was inmiddels een publiek geheim, zeg dus maar 99% zeker.
    De rest is simpelweg logica; Incirlik was niet veilig meer, en er waren betere locaties dichter bij de destijds (Obama tijd) verwachte oorlogszone (Oekraïne/Rusland) beschikbaar.
    En gezien het hier om streng geheime informatie/locaties gaat zullen we het daar mee moeten doen…

  11. D. G. Neree schreef:

    Wel apart dat de Turkse commentatoren hier nu opeens uit een heel ander vaatje tappen. Een weekje geleden was het een en al grootheidswaanzin en bloeddorst en en nu moet het opeens over Catalonië gaan en krijgen we kinderversjes te zien over hoe zielig Turken zijn. Grappig. Nou ja, eigenlijk niet grappig maar wel opvallend.

    Inmiddels is Manbij door de Amerikanen overgedragen aan Assad en Rusland. Ook hier kijkt onze vriend Erdo op zijn neus

  12. Fa schreef:

    @D.G. Nurdee
    Wat lief dat je de gezegde van Ottomaan voor een kinderversje aan ziet, wat aandoenlijk.

    @GT
    Wij zijn zeer onder de indruk! Chihuahua….

  13. Sem schreef:

    Grapjas,

    ELK volk dat voor zijn voortbestaan afhankelijks is van INCEST.
    Voortplanten binnen de eigen bloedlijn= PERVERSIE.
    En heeft als bekend medische gevolgen (zie de ENORME intelligentieverschillen tussen een Blanke Westerling bijv.-en de gemm. turk, en de extreme hoeveelheid lichamelijke en geestelijke problemen binnen de inteeltpopulaties (meestal moslim- EN NEE, MOSLIMA-je zoon heeft geen DJINN-hij is GEESTEZIEK omdat jij met je neef hokt).
    Dit is aldus waarom die culturen minderwaardig zijn aan de onze. Als een stel wilde dieren fokken met je eigen familie. Ziek.

    Moet je me toch uitleggen waarom er hier dan zoveel homos zijn.

  14. Sem schreef:

    We zien nu dat anno 2019 de mensheid nog steeds niet beschaafd is. Sinds wanneer worden terroristen gesteund met wapens en vn resoluties? Wat een hypocriete wereld.

  15. Peppie (van Kokkie) schreef:

    @Sem
    De homo’s zullen in jou geliefde land misschien niet snel uit de kast durven komen als in een vrijzinniger land.

    Homo’s die de pech hebben te wonen een van de Nederlande gaza wijken doen dat namelijk ook niet.

    Hoe zou dat toch komen vraag je, je dan af.

  16. Corne schreef:

    En ik maar blaffen tegen Trump op twitter, terwijl dit waarschijnlijk gewoon een goed vooropgezet plan is.
    Daarom zijn ze ook wereldleiders van het hoogste soort.
    Een meesterlijk spel wat goed is uitgespeeld…. simpel .. maar meesterlijk !!

  17. Bennie schreef:

    @Corne, ja het wordt langzaam duidelijk dat Putin en Trump Erdo in de houdgreep hebben genomen.
    De megalomane schreeuwlelijk is er met open ogen ingetuind.
    Zijn luchtmacht kan niks meer uitrichten en het Syrische leger met hun nieuwe Koerdische broeders ruimen onder de Russische paraplu de jihadisten op die door Turkije worden gesteund.
    Amerika levert de turken geen wapens meer, de F16’s, Abrahams en de M777 houwitsers et cetera krijgen geen spare parts meer en nieuwe wapens leveren de EU en Rusland eveneens niet meer.
    Nou nog even alle Erdo turken verzoeken terug te keren naar hun geliefde vaderland om de wederopbouw aan te vangen.

  18. Ravian schreef:

    @ Bennie

    De Turken hebben geen M1 Abrams, die hebben oude M60’s en Leo 1’s, en wat nieuwere Leo 2’s.
    En de M777 hebben ze volgens mij ook niet.
    De Turkse luchtmacht is wel “Amerikaans” uitgerust, en dan ook nog met oudere toestellen, die bovenmatig onderdelen behoeven.
    En alles wat er high tech is aan hun wapenindustrie is volgens mij ook afhankelijk van, voornamelijk door de Amerikanen geleverde, high tech onderdelen.
    Maar luchtoverwicht is cruciaal in moderne oorlogsvoering, en met een al na de “coup” door Erdo stevig uitgedund pilotencorps, en een komend gebrek aan onderdelen, ziet het er wat dat betreft niet best uit voor Erdo’s luchtmacht.
    Het is niet voor niets dat de Turken de door de Russen ingestelde no-flyzone braaf respecteren.
    Game, set, match…

  19. D. G. Neree schreef:

    Ravian, dan ziet het ernaar uit dat Erdogan met zijn zuivering van de legertop zich in eigen voet heeft geschoten.

    @Fa, Je verlagen tot flauwe woordgrapjes met iemand’s naam (een gapje dat ik trouwens niet begrijp) is een teken dat de argumenten op zijn. Ik wens je verder veel plezier met de wilde frisheid van limoenen.