Vorige week kwam bij Uitgeverij de Blauwe Tijger het boek Nepnieuwsexplosie uit. Een bundel over fakenieuws, nepverhalen en schijnprioriteiten, hoe die journalistiek ontstaan en ze zich ontwikkelen.

De presentatie van Nepnieuwsexplosie was vorige week vrijdag in Nieuwspöort (het Perscentrum van de Tweede Kamer). Dat was een amusante bijeenkomst, waarvan u een zuur verslag kunt lezen bij Chris Aalberts op TPO. Ik wijs u met nadruk op dat verslag, omdat ik er nog aan ga refereren om te onderstrepen hoe het werkt in de moderne journalistiek.

Op de presentatie gaven diverse auteurs uit de bundel acte de présence, en dat was zowel nuttig als illustratief. Mede-samensteller Eric van de Beek presenteerde de avond, maar bleef zelf buiten de essentie van de discussie. Het eerst exemplaar werd overhandigd aan de Eerste Secretaris van de Russische ambassade in Den Haag, nadat een aantal belangrijkere personages had afgezegd. Overigens is een Eerste Secretaris van een ambassade een zeer hoog ambtenaar in de hiërarchie van diplomatieke diensten – hij vervangt de ambassadeur indien deze niet beschikbaar is, en is verantwoordelijk voor het personeelsbeleid.

De er op volgende discussie werd vooral opgehangen aan een aantal onderwerpen en auteurs. De Belg Willy van Damme had een (ook voor mijzelf) interessant verhaal over de Syrische burgeroorlog, maar was soms wat moeilijk te volgen. Arnold Karskens heeft een neiging tot sweeping statements, maar zijn onderwerp  – het NOS achtuurjournaal – leent zich daar ook voor. Hoe interessant de bijeenkomst ook was, achteraf bezien vond ik het een te ongestructureerd en chaotische samenzijn om er heel veel aan te hebben.

Op naar het boek en de geschreven teksten dus. De Blauwe Tijger prijst het boek als volgt aan:

Is het nieuws nep?

In dit boek buigt een bonte verzameling van kritische journalisten en
academici zich over deze prangende vraag.(..)
Dit boek is een must voor iedereen die er genoeg van heeft te worden misleid.

Mijn antwoorden hierop: geregeld – werkelijk? – niet voor iedereen.

Laat ik dat toelichten. Het boek bevat 9 essays over het onderwerp, en elk benadert het vanuit een andere invalshoek, maar toch vooral vanuit eigen ervaringen en vooringenomenheid. Ook dat kun je als nep bezien, en dat was precies de voornaamste kritiek van bovengenoemde en gelinkte Chris Aalberts, die overigens niet het boek recenseerde maar de bijeenkomst. Een andere reden waarom u het stuk van Aalberts zou moeten lezen is dat hij bij uitstek demonstreert waar het mis gaat met vrijwel alle auteurs in Nepnieuwsexplosie. Alle betrokkenen zijn kritisch op de manier waarop hun eigen specifieke onderwerp in de MSM-wereld behandeld wordt, maar heeft de kennelijk onbedwingbare neiging zich te conformeren aan de heersende mening in diezelfde MSM over onderwerpen waarop ze niet expliciet deskundig zijn. Waarmee ik maar zeggen wil dat Aalberts klaarblijkelijk nergens verstand van heeft, en daarop nog trots is ook.

Terzijde: tegen Aalberts merkte ik op dat ik zijn stukken las omdat hij a) accuraat verslag doet en b) op soms onnavolgbare wijze redenerend geregeld op verkeerde gronden de juiste conclusies bereikt. Dat deed hem zichtbaar genoegen – duidelijk besefte hij de enormiteit van de belediging niet.

Die neiging tot conformeren is minder vreemd dan het lijkt, maar het verklaart wel waarom de heersende mening bleek te zijn dat de MSM-journalistiek vooral zo slecht is: veel van die mensen zijn te lui of te incompetent om hun werk goed te doen. Als je daar aan toevoegt dat heel veel journalisten zich ook hardnekkig verzetten tegen herroepen van evidente fouten en het herijken van ingesleten meningen, heb je inderdaad een beter beeld – maar het gros der auteurs in Nepnieuwsexplosie maakte zich daar evenzeer schuldig aan.

Samensteller Eric van de Beek, die een uiterst gedegen stuk schreef over de beïnvloeding van de Nederlandse pers door Amerikaanse belanghebbenden, en dat zette tegenover die gevreesde Russische invloeden waar de minister van Binnenlandse Zaken het voortdurend heeft, liet tijdens de naborrel achteloos weten nooit iets negatiefs over moslims te willen zeggen. Wat er over het klimaat geschreven werd vond hij eveneens zeer behartigenswaardig. Het is prachtig èn verstandig dat je je onthoudt van meningen over terreinen waarvan je voor jezelf constateert dat je er te weinig van weet. Maar als het zaken zijn die zo prominent de media domineren lijkt het mij dat je ze verder uitdiepen moet als je je vak serieus neemt. Die houding kwam ik alleen tegen bij Arnold Karskens en Willy van Damme.

Die laatste hield het er op dat je je als journalist moet concentreren op een gebied waarvan je de omvang behappen kunt. Dat impliceert dat je je verder nergens over moet uitspreken ook, en dat vond ik behartigenswaardig. Jammer was dat zijn te concrete verhaal voor de aanwezigen daardoor minder uit de verf kwam – waarmee hij ongewild een ander probleem illustreerde: te veel kennis is alleen smullen voor specialisten.

Mede samensteller Tabe Bergman was vrijdag afwezig, en had wat mij betreft ook qua bijdrage mogen ontbreken. In zijn stuk noemt hij een serie zaken die hijzelf – vanuit evidente onkunde en vooringenomenheid – als nepnieuws beschouwt. Niet alleen maakte hij zich daarmee schuldig aan wat ik hierboven al zei over mitgliederschap met de MSM, maar hij deed dat ook met zaken die inderdaad ooit als bizar klonken, maar waarvan we intussen beter weten. Ik noem even de beschuldiging van Trump dat de regering-Obama hem liet afluisteren in de Trump-Tower. Dit staat intussen onomstotelijk vast (zie verder op deze site Russiagate en FISA-rapport). Tweede voorbeeld was zijn opmerking dat de overdadige berichtgeving over terrorisme afleidt van waarover het in de wereld werkelijk over hoort te gaan: propagandistische berichtgeving ten behoeve van de klimaathoax. Dat zijn stuk (helaas het eerste in de bundel) een van de ergste voorbeelden van cultuurmarxisme was die ik in jaren heb gezien deed me het boek bijna weggooien – als ik pseudo-wetenschappelijke nonsens lezen wil koop ik wel een boek van Gloria Wekker.

Gelukkig was dit de enige valse noot in deze bundel. Ik heb wat cijfers uitgedeeld (met bundels geeft dat een prima beeld van de gemiddelde waardering die je er voor hebt) en ik kwam gemiddeld uit rond een 7,5. Met 9 stukken – waaronder een 2 voor Bergman – is dat absoluut geen slecht gemiddelde. Het al genoemde stuk van Van de Beek is tamelijk briljant en ook heb ik genoten van de kwalitatieve analyse van Cees Hamelink en het betoog van Arnold Karskens. Er was meer dat zeker de moeite waard is, en het boek is wat mij betreft het aanschaffen dan ook zeker waard.

---

Nepnieuwsexplosie ~ Tabe Bergman & Eric van de Beek (red.)
Auteurs: Tabe Bergman, Cees Hamelink, Alexander Pleijter, Peter Burger, Eric van de Beek, Stan van Houcke, Willy van Damme, Marcel van den Berg, Arnold Karskens, Tom Zwitser
€ 19,50
220 pagina’s
ISBN 978 94 92161 52 9
Bestellen kan hier