De Nederlandse politie begint in veel opzichten een nationaal probleem te worden, in plaats van een nationale politie. DE achtergrond is echter een gevolg van politieke keuzes die men niet eens als zodanig durft te erkennen.

Eerder deze week ontstond er al enige ophef over het politieloze platteland. De 12 Commissarissen van de Koning gingen aan de publicitaire bel hangen doordat de politie praktisch gesproken van het Nederlandse platteland verdwenen is. Dat gaf aanleiding tot enige cynische observaties van de Commissarissen:

“Omvangrijke gebieden lijken uit het oog te zijn.”
(..)
.. vindt de echte bescherming door de overheid niet altijd meer plaats.
(..)
“Als je crimineel carrière wilt maken, dan doe je er verstandig aan naar de landelijke gebieden te gaan. Daar is nauwelijks politie.”

Dat is allemaal ernstig genoeg. De conclusie is dat men het platteland aan haar lot over laat, maar dat de burgers er zelf nog steeds vanuit moeten gaan dat de overheid hen nog steeds beschermt. Want wapenbezit met het oogmerk van zelfbescherming is in Nederland nog steeds streng verboden. Het waarom daarvan wordt steeds prangender, want dat criminelen eenvoudig aan alle door hen gewenste wapens weten te komen is algemeen bekend. Het zou een prettige gedachte zijn dat dit een tijdelijke situatie is die de politie op het punt staat op te lossen, maar de praktijk leert dat dit eenvoudig niet waar is.

Wapenbezit?
Het tegen gaan van eigen wapenbezit lijkt nog steeds een belangrijker prioriteit te zijn dan het tegengaan van de criminaliteit op het platteland (men maakt zich altijd maar weer zorgen over de zelfredzaamheid van burgers en wat dat zou inhouden), want als puntje bij paaltje komt is dat laatste een gevolg van budgettaire keuzes. Er zijn te weinig politiemensen op het platteland omdat er niet genoeg politiemensen op dat platteland worden gedetacheerd. Dat is dus primair een kwestie van geld. Die aanrijtijden zijn dan ook een minder groot probleem dan dat er in geval van nood politiemensen uit een stedelijk gebied moeten worden vrijgemaakt om de politietaken op hapsnap basis uit te voeren. Mensen ook, die uit de aard van bovengenoemde ook het gebied waarheen men hen dirigeert onvoldoende kennen.

Dat budgettaire keuzes en een vreemde prioritering aan de basis liggen van het probleem dat aan het ontstaan is, is niet moeilijk aan te tonen. Afgelopen zaterdag kwam er een pronkstuk van een voorbeeld voorbij dat vrijwel alles wat momenteel mis is met de politie op dit moment verpletterend illustreert: het ‘ongeluk’ op het stationsplein voor Amsterdam CS.

De 45-jarige automobilist zou ergens op de trambaan geparkeerd staan waar dat niet mocht, werd hierop aangesproken door agenten. Hij kreeg een proces-verbaal aangezegd, en daarna was er geen reden hem nog langer op te houden, zodat men hem wegstuurde met de vermaning voorzichtig te zijn.

Het aanzeggen van een proces-verbaal betekent eenvoudig dat de man een prent kreeg. Vervelend voor hem, daar kun je heel chagrijnig van worden. Maar het illustreert wat mij betreft perfect waar de prioriteiten van de politie liggen: men schrijft een bekeuring uit, en kijkt niet verder dan het eigen mopsneusje lang is. Hoe die man in zijn auto hing was geen wakker makend punt van overweging – want moslims zijn sowieso altijd onvoorspelbaar. Of gedachten van gelijke strekking.

Verkeer
Diezelfde preoccupaties zie je met de manier waarop men hoopt het verkeer in zulk een mal te wringen dat het zich gedraagt – met bespottelijke bedragen voor het rijden van een of twee kilometer te hard. En een enorme inzet van mensen en middelen. Opvallend genoeg is de verkeerspolitie in Nederland het enige korps waar men geen personeelstekorten heeft, maar eerder geregelde sollicitaties vanuit andere korpsen moet afwijzen. Dat is niet vreemd – terwijl er dezelfde betaling tegenover staat als geregeld een vrijdagavondje vrij worstelen met ongezeglijk stadsvolk, mag de politieman van de verkeerspolitie in de relatief vrije natuur op zijn gemak langs suizende verkeersovertreders beboeten. Niet alleen is dat een stuk eenvoudiger werk, het is ook voorspelbaarder en je bent altijd op dezelfde tijd thuis – uitzonderingen daargelaten die elders de regel zijn.

De prioriteiten van de politie zijn (gechargeerd) op dit moment als volgt:

• Verkeersboetes
• Verkeersboetes
• Zorgen uitspreken over het oprukken van de georganiseerde misdaad
• Internetcontroles van politiek niet-gelijkgeschakelde burgers met de verkeerde verwachtingen
• Klagen over personeelstekorten – wat soms leidt tot meer wit in de kantoren, nooit tot meer blauw op straat.

Aan al het andere dat in de beleving van de (niet-gelijkgeschakelde) bevolking tot de kerntaken van de politie behoort, wordt te weinig of niets gedaan. Het oplossingspercentage van de Nederlandse politie ligt angstwekkend laag – het lag onder de 10%, de laatste keer dat ik er over hoorde – een factor drie lager dan in een verder vergelijkbare Westduitse deelstaat net aan de andere kant van de grens.

Aangifte(bereidheid)
En dat moet je dan afzetten tegen de aangiftebereidheid onder de bevolking. Die wordt steeds lager, en dat is niet vreemd aangezien er een actief ontmoedigingsbeleid wordt gevoerd tegen persoonlijke aangiftes op bureaus (voor zover die nog bestaan en niet zijn verworden tot gecentraliseerde beleidsfabriekjes). Dat varieert van uitstel (op dinsdag te horen krijgen dat men maandag pas weer tijd voor u heeft) bij zware mishandeling, tot het in overweging geven van een denkpauze bij iemand die aangifte komt doen van een brute verkrachting. En dat zijn dan slechts recente voorbeelden uit de afgelopen twee, drie weken.

Dat je aangifte via internet kunt doen is prachtig, maar de cijfers laten zien dat de oplossing van zaken die op die manier worden aangegeven vrijwel nul is. Ergo, aangifte via internet doe je om de verzekeringsuitkering te kunnen innen. Op lossen doet het niets – het gaat rechtstreeks de digitale archieven in.

De regerende klasse
De uitzondering op alle boven gesignaleerde prioriteiten is als er iets gebeurt dat de regerende klasse in Nederland direct raakt. Dat werkt twee kanten op: enerzijds heb je het schandalige gedrag waarmee staatssecretaris Dijkhoff uit het dorpje Oranje vertrok – moet je als normale burger eens proberen! Anderzijds is er de hysterie als iemand de auto van de burgemeester bekrast. Dat voelt men als een rechtstreekse aantasting van het bevoegd gezag, en dan worden alle middelen in gezet om de dader te vinden.

Wat de burger – wiens auto tijdens de ramadan ‘om onverklaarde redenen’ in vlammen op zag gaan – daar van denkt zie je nergens vermeldt. Dat zie je alleen terug in de dalende aangiftebereidheid, die de politie als extra opgestoken vinger aan de burgerij jaarlijks vertaalt als opnieuw dalende criminaliteitscijfers.

Zo kun je nog wel even door gaan. Het is evident dat de prioriteiten van de politie niet die van de doorsnee burger, en voor deze laatst vaak zelfs onbegrijpelijk zijn en als onrechtvaardig voelen. De bescherming van de burger als primaire politietaak zit in het verdomhoekje, en wat daarvoor in de plaats is gekomen voelt als verraad aan diegenen die de politie uiteindelijk financieren: u en ik.