DE WERELD NU

Intelligent Design

Intelligent Design

Intelligent Design is, als je het goed bekijkt, een afgeleide van de visie van Newton.

Volgens Newton was de kosmos voorbestemd en dus noodzakelijk. We hebben onvoldoende kenvermogen en zeker onvoldoende feitenkennis, maar anders zouden we van iedere atoom in het heelal het heden, het verleden en de toekomst te weten kunnen komen en daarmee zou een theorie van alles mogelijk zijn. De stap naar God als bedenker van dit alles is dan nog maar een kleine en een die door Dekker c.s. met instemming wordt gemaakt[1].

De kwantummechanica is met de visie van Newton niet in overeenstemming te brengen. De daaruit afgeleide heersende leer is dat het heelal niet voorspelbaar is en dat ons gebrek aan kennis van de wereld niet alleen voortkomt uit gebrek aan informatie of tekort aan hersencapaciteit. De wereld is onvoorspelbaar omdat toeval en chaos een essentiële rol spelen en bovendien omdat kennis van het ene aspect van de werkelijkheid kennis over andere elementen uitsluit. Daarom is het heelal onvoorspelbaar, al zal het misschien ooit wel verklaarbaar zijn.

Het is jammer, maar de gedachte van een kosmos die ontstaat uit een balletje dat door de godheid wordt afgetrapt en die zich dan ontwikkelt met de onafwendbaarheid van de oplossing van een vierkantsvergelijking is niet langer houdbaar. Dit sluit overigens een geloof aan God niet uit, maar wel het geloof aan de God van Dekker.

Natuurlijke selectie is in overeenstemming te brengen met een onvoorspelbare wereld, maar ID is dat niet. De uitkomsten van ID en evolutie lijken erg op elkaar en dat geldt ook voor de processen die ermee gemoeid zijn. De vraag die ons bezig zou moeten houden is hoe die overeenkomst verklaard moet worden. Het succes van de intelligent design theorie is niet alleen een gevolg van een misverstand, een verkeerd begrip van wat natuurlijke selectie betekent. Het hangt ook samen met deze onopgeloste gelijkenis.

Een verklaring is er niet echt. Het was indertijd even moeilijk om in te zien dat er een probleem schuil ging in de overeenkomst die er bestond tussen de zwaartekrachtmassa en de inertiemassa. Zo zit er een probleem in de overeenkomst tussen intelligent design en het mechanisme van de evolutie. De overeenkomst tussen een immanente doelgerichtheid en natuurlijke selectie is zo opvallend dat het moeilijk te geloven is dat zij op toeval kan berusten. Als Darwin en zijn leerlingen gelijk hebben met hun stelling dat de evolutie niet teleologisch is, dan kan het eigenlijk niet anders of het vermogen van mensen om plannen te maken en projecten volgens plan uit te voeren is dat evenmin. Dat moet dan een variant op het mechanisme van de natuurlijke selectie zijn.


  1. Creatie door een Godheid en Darwin ‘s evolutie zijn wel met elkaar verenigbaar, maar dan niet een God die bij voortduring ingrijpt, maar een die de wetten heeft geformuleerd, de aftrap heeft gedaan en vervolgens toeziet hoe de schepping zich op haar eigen houtje ontwikkelt. Dat is een veel mooiere vorm van schepping dan de van de toch wat antropomorfe handwerksman van het oude testament.

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp

2 reacties

  1. Bob Fleumer schreef:

    Goed artikel, daar heb ik wat aan!

  2. Hans van den Broek schreef:

    Volgens sommige wetenschappers is het aantal universums oneindig groot. Aangezien het aantal atomen in het universum eindig is zou dat inhouden dat elke mogelijke universumconfiguratie moet bestaan en dat er bovendien universa bestaan die exact gelijk zijn aan ons universum.

    Conclusie: Als dit waar is dan hebben we God en intelligent design niet nodig want alles wat zou kunnen bestaan bestaat al van nature.