De gemeenteraadsverkiezingen van dit jaar zijn maandag in Amsterdam afgetrapt met wat debatten. GRNL2018 wordt vooral voor de deelnemers spannend, en mogelijk zet het wat druk op de Haagse coalitie. Verder is het belang naar mijn oordeel vrij beperkt.

Er lijkt enige landelijke politieke consensus te bestaan dat deze gemeenteraadsverkiezingen Amsterdam de graadmeter voor het land zal zijn. De campagne wordt daar over twee maanden afgesloten met een bijeenkomst van landelijke leiders en het is de enige stad waar het FvD onder eigen vlag mee doet.

Dat laatste lijkt de werkelijke reden: in hoeverre is de partij van Thierry Baudet werkelijk in staat het links/rechtse landschap om te woelen en bestaande lijnen te doorbreken? Een eerste peiling lijkt weinig perspectief te zullen bieden. Welzeker, het FvD wordt nu gepeild op 3 zetels (van de 45). Helemaal niet slecht voor een nieuwkomer, en aardig conform mijn verwachtingen. Maar dat aardige lijkt het punt minder te zijn dan waar die zetels vandaan schijnen te komen. Uit het staatje dat het Parool gisteren publiceerde kun je zien dat vooral de VVD die zetels inlevert.

En natuurlijk, de VVD is landelijk het huidige vlaggenschip van de Regentenpartij. En ja, de Amsterdamse VVD is zó links, dat het alleen vergeleken met het Amsterdamse GL enige ideologische kleur heeft. Maar indrukwekkend is het allemaal nog niet, en een doorbraak lijkt er niet aan te zitten te komen. Hoe ziet het speelveld er nu uit?

Grootste partij D66** verliest stevig, van 14 naar 10.
De PvdA krimpt in Amsterdam gematigd verder, van 10 naar 8
VVD** van 8 naar 5
SP** van 6 naar 4
GL van 6 naar 8

PvdD wint een zetel, nieuwkomers DENK en FvD krijgen er respectievelijk 2 en 3 en Sylvana Simons mag vier jaar lang de martelaar voor gekleurde belangen uithangen met 1 zetel. Verdere veranderingen lijken er niet te komen.

De Amsterdamse coalitiepartijen (**) verliezen dus 9 van de 28 zetels: dat is aanzienlijk, maar weinig anders dan waar je op basis van landelijke ontwikkelingen verwachten mocht. Van de grotere partijen in Amsterdam lijkt alleen de partij van lokale idiotarians als Rutger Groot Wassink te zullen winnen, en dus zal die partij het College binnenkomen, zoals het er nu voor staat samen met D66 en de PvdA. Dat is slecht nieuws, want de grote schoonmaak in het gemeentehuis is wat betreft nog aanwezige PvdA-residuen verre van voltooid. En zelfs als GL (moeilijk denkbaar) buiten het college blijft, is de PvdA nog steeds een onvermijdelijkheid.

De Amsterdamse politieke biotoop is er nu eenmaal een van links, linkser en nòg gekker. Dan krijg je dus zoals gisteren debatten waarbij DENK en FvD elkaar in de haren vliegen en GL de indruk wekt een gematigde middenpartij te zijn. Nu ja, gematigd?

Groot Wassink (..) liet meermaals weten dat GroenLinks tegen etiketten opplakken is, maar wil zoeken naar verbinding.

Om vervolgens in één adem het FvD als afgrijselijk te betitelen. GL blijft een in Amsterdam de exponent van een linkse onderbuik die in de rest van het land al een tijdje volledig terecht bij het grof vuil staat.

Wil er in Amsterdam echt wat veranderen de komende jaren, dan zal er een fundamenteel ander patroon te voorschijn moeten komen bij de uitslag op 21 maart. Het is fijn voor het FvD als het in Amsterdam succes boekt, maar voor echte veranderingen is het niet goed genoeg. Daarvoor zou de partij in staat moeten blijken klassieke vluchtheuvels van ex-PvdA-stemmers zoals de PvdD te slechten. Maar die groeien juist nog steeds. Een uitslag als deze week werd gepeild, verergert door de komende versplintering de situatie in Amsterdam eerder dan dat er iets verbetert.