Goud, het woord alleen al heeft een magische klank. En al is ons geld niet langer door een vaste tegenwaarde in goud gedekt, toch houden veel centrale banken een eigen voorraadje aan. Zelfs Nederland, ondanks de volkomen onverantwoorde verkoop van een groot deel van de goudvoorraad bij een absolute bodemprijs een aantal jaren geleden, bezit nog steeds 612.500 kilo van dit edelmetaal. In grootte de 10e hoeveelheid ter wereld.

Dat hopen we althans, want het ligt namelijk elders. Grotendeels in de USA, als alles klopt.

En of dat allemaal klopt, daarvoor wordt thans in Duitsland met enige vreze gevreesd. Vorige week heeft de Duitse Rekenkamer bevolen, dat er een controle van de goudhoeveelheid dient plaats te vinden. Het enige probleem is dus, dat – net als de Nederlandse goudvoorraad – het Duitse goud is opgeslagen in U.S. Federal Reserve Bank in New York, Bank of England in Londen en Banque de France in Parijs. En nog wat in Frankfurt zelf. En eigenlijk is er in 50 jaar geen enkele controle geweest. Men kreeg zo nu en dan een papiertje met de verzekering dat alles nog steeds klopte.

Curieus genoeg bleek de opslag in New York desgevraagd niet in staat Duitse parlementariërs toegang te verlenen om het goud persoonlijk in ogenschouw te nemen. Is dat vreemd? Erg! Want niet alleen zou je zeggen dat het indien verlangd beschikbaar zou moeten zijn, maar bovendien kun je in New York een rondleiding krijgen door de goudkluizen, waarbij men dan op stapels `goudbroodjes` wijst, en erbij vertelt welke stapel van welk land is. En na Amerika bezit Duitsland de grootste goudvoorraad ter wereld, 3395,5 ton.

Over de juiste hoeveelheid goud die ieder land nog bezit is echter onder goudhandelaren al enige tijd onrust ontstaan. Want de goudprijs wordt kunstmatig laag gehouden, zo stellen deskundigen als Willem Middelkoop al enige tijd, en de koersbewegingen van goud lijken hen gelijk te geven. Resteert de vraag: wiens goud wordt verkocht?? Want dat er goud wordt verkocht – hoogstwaarschijnlijk door de centrale banken gezien de hoeveelheden die nodig zijn om de prijs daadwerkelijk te drukken – staat eigenlijk wel vast.

Extra onrust ontstond een week of zes geleden, toen in New York een goudstaaf opdook, die niet van massief goud bleek, maar een staaf wolfram met een dun laagje goud er omheen. Massief wolfram weegt namelijk ongeveer evenveel als goud, maar is met een dollar per ounce niet bepaald kostbaar. Goud deed half september $1,774.80 per ounce.

In kringen van goudhandelaren werd dit niet als goed nieuws beschouwd. De truc is niet nieuw, maar was tot nog toe aan de USA voorbijgegaan. En het riep de vraag op, hoeveel van de goudstaven die in diep onder New York liggen eenzelfde waardeloze inhoud hebben. Een paar dagen na de ontdekking van de eerste valse staaf bleken er nog minstens tien van dergelijke vervalsingen in New York aanwezig te zijn.

Duitsland heeft nu aangekondigd jaarlijks 50 ton goud uit de USA terug naar Frankfurt te zullen verschepen. Niet erg veel, als men beseft dat er ruim 1500 ton Duits goud in de USA ligt. Het goede nieuws voor de Duitsers is dat de Amerikanen na enige onderhandelingen hebben toegezegd volledige medewerking te zullen verlenen. Overigens blijkt Duitsland de afgelopen jaren in stilte al 940 ton goud uit Londen te hebben teruggetrokken. De Bank of England beheert nu nog slechts 500 ton Duits goud. Die terugtrekking begon na 2001 in een periode dat de UK op bevel van Gordon Brown begon zijn goudvoorraad te gelde te maken. Waar de Duitsers naar verluidt zenuwachtig van werden, was dat de Britse opslag geen apart registratiesysteem bezat welk goud van wie was.

Overigens ligt een deel van het Nederlandse goud daar dus ook. En nog steeds, mogen we hopen. Misschien moeten we toch eens vragen of het Nederlandse goud niet ook naar huis kan. De Koude Oorlog is over. En het is van ons.

Ook het lijstje van de 20 landen met de grootste goudvoorraad is bijzonder interessant, niet in het minst doordat er landen op prijken, die niet als solvabel bekend staan, om het vriendelijk te formuleren. En wat de ECB met 500 ton goud moet vraag ik me ook af. Dat kan geen historisch bezit zijn, want daarvoor bestaat de ECB te kort.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.