Het openbaar minsterie kent zijn plicht als het er om gaat de autochtone bevolking in te peperen wie er in dit land de baas zijn.

Harde woorden nietwaar, die kop en inleiding? Helaas verdedigbaar. De aanpak van het OM in de zaak tegen de relschoppers in Geldermalsen laat me niet veel keus. Dat je mensen voor de rechter brengt van wie je denkt te kunnen bewijzen dat ze geweld of vernielingen hebben gepleegd of raadsleden hebben bedreigd lijkt me correct en juist. Zo hoor je niet met elkaar om te gaan, en als we dan niet handhaven is het einde zoek. Dat de afgelopen veertig jaar het einde wel vaker zoek bleek mag niet ter zake doen – al kan ik me voorstellen dat het daarom nu als onrecht voelt.

Wat dat onrechtsgevoel betreft wreekt zich dat de afgelopen veertig jaar politiek geweld van links op zijn best halfzacht werd aangepakt, en soms zelfs helemaal niet. Dat sommigen ten onrechte menen dat rechts geweld daarom ook wel toegestaan moet zijn is niet alleen een misverstand, maar het leidt tot conflicten waarbij de overheid alle regie verliest. Een dergelijke anarchie doet niemand goed.

Wat me niet lekker zit is dat het OM in het geval van deze vier simpele relschoppers (die zelf als verdediging hebben dat ze zichzelf verdedigden tegen grof politiegeweld) met een aanklacht wegens obstructie van het politieke proces op de proppen komt. Dat is schieten met een kanon op een stel muggen.

Het is overigens geen oud artikel, zoals de NOS abusievelijk meldde, maar een dat zelden wordt gebruikt. Naar verluidt slechts 13 keer eerder. Waarvan de laatste keer bij het proces tegen Volkert van der Graaf – die op dit punt werd vrijgesproken en mede daarom levenslang mis liep.

Of de rechter mee zal gaan in het gebruik van dit artikel zal veel uitmaken. Het maakt nogal verschil of een stel opgewonden boertjes de dorpsraad verstoort of dat een groepje georganiseerde politieke gekken het parlement aanvalt met de bedoeling een staatsgreep te plegen. Dat het eerste hier veel sterker in aanmerking komt als analyse mag eenieder duidelijk zijn, maar in hysterische tijden doen rechters niet zelden hysterische uitspraken.

Dat het OM dit wetsartikel voor deze gelegenheid van stal haalt geeft aan dat de overheid er veel aan gelegen is een herhaling van ‘Geldermalsen’ te voorkomen. Ook, dat binnenskamers kennelijk besloten is dat een zachte aanpak niet werken zal. En laat ik er dan mijn eigen overtuiging aan toe voegen dat de tijdsplanning van dit proces in de aanloop naar Wildersproces2 in oktober naar mijn gevoel niet toevallig is. Het past allemaal precies in een voorspelling die ik in september deed. Ook de agressie waarmee premier Rutte zich afgelopen week overschreeuwde in casu Sylvana Simons past in dit patroon. De toon van de overheid wordt aangepast, iets wat we naar ik vrees moeten beschouwen als een permanente verandering voor de korte termijn.

Slim is het niet. Rutte zette hiermee voor de tweede achtereenvolgende week het discours van de bovenklasse tegen de tokkies in in het publieke debat. Wie zijn geschiedenis kent zou moeten beseffen dat dat niet goed aflopen kan.

In Geldermalsen zelf gaat het leven gewoon weer verder, maar dat het OM een daad wil stellen is voor iedereen duidelijk. Of het hele land dat zo zal (willen) zien? Ik heb nog geen talkshow gezien die er de vingers aan heeft durven branden. En ook dat zegt me iets.