Gisteravond barstte rond 20.00 uur toch nog vrij onverwacht een stevige volkswoede los. Dat de lokale politiek in een poging het eigen falen te maskeren probeerde dit via een deal met het COA toe te dekken bleek een druppel te ver.

Om 20.00 uur was er in het lokale gemeentehuis een inspreek avond aan de gang, waaraan al het een en ander voorafgegaan was, dat de manier van werken van het gemeente bestuur in een ongunstig daglicht stelde. Een poging de vestiging van het AZC in vier dagen door te drukken was al een signaal dat er een smerig politiek spelletje was ingezet. Dat de gemeente een poging deed de landelijke pers weg te houden middels een bijzonder agressieve persvoorlichter was weinig intelligent, maar dat de vergadering leek te worden afgeschermd door een beveiligingsfirma, gesteund door wat lokale Hermandad, deed de vlam in de pan slaan. Toen die lokale Hermandad versterkingen kreeg van een peloton ME, brak er een volkswoede los. Mensen wisten met het arriveren van die ME ineens zeker dat ze werden gepiepeld waar ze letterlijk bij stonden, en een golf van agressie brak los.

Niet goed.

Evenmin onbegrijpelijk.

De manier waarop in de dagen voorafgaand aan de inspreekavond – waarvoor maar liefst 60 mensen zich hadden aangemeld – door het gemeentebestuur was gemanoeuvreerd, voedde de achterdocht van de lokale bewoners die niets zagen in een enorm AZC voor 1500 asielmigranten. Zeker niet nadat al ’s ochtends bekend was geworden waarom het gemeentebestuur zo enthousiast was voor dat AZC. Boerenslimheid van domme regenten geeft maar zelden een prettig ogend spektakel.

Van een veilige afstand bekeken viel mij de koppigheid van het gemeentebestuur op. Het doorzetten van een ‘inspreekavond’ op heel korte termijn, een burgemeester die ondanks ernstiger wordende onlusten net buiten de vergaderzaal meende te kunnen doorvergaderen om daarmee wellicht druk te zetten op de aanwezigen, het wekte niet de indruk dat het de gemeente ernst was met het behandelen van protesten.

Toen buiten vervolgens de afscheidingshekken die waren aangebracht om de protesterende burgers weg te houden uit hun hengels werden gelicht en in de richting van de politie werden gesmeten, leek een moment werkelijk een bestorming te zullen gaan plaatsvinden. Verder dan gegooi met wat zwaar vuurwerk en een paar ongeopende bierblikjes kwam het echter niet, en de politie verwijderde vervolgens de ‘relschoppers’.

Waarom zet ik dat tussen aanhalingstekens? De politie meldde na afloop immers 11 arrestaties? In de eerste plaats was daar het hysterische argument uit de pers dat men opgeschoten jongens had gezien, die beslist niet uit hun vredige Geldermalsen zouden komen. Datzelfde verhaal deed een paar weken ook in Steenbergen de ronde, en dat werd na enige tijd overtuigend getorpedeerd. Het tweede argument dat er tegen pleit, is dat nadat de hekken de demonstranten niet langer tegen hielden, er geen daadwerkelijke bestorming plaatsvond. Terwijl het moment zich er wel degelijk toe leende. Gooien met bierblikjes is wat mij betreft ook een klassiek voorbeeld van gebruik van zaken die toevallig in of bij de hand waren. De professionele relschoppers van de AFA hebben in een dergelijk geval binnen een paar minuten hele straten opengebroken, en dan vliegen de klinkers je om de oren.

Dat bijeen maakt dat het wat mij betreft een volkomen hysterische reactie was van de lokale politie om een aantal waarschuwingsschoten te lossen, naar ik meen tot een totaal van bijna twintig. Het was evenmin erg slim: door het eerder afgestoken vuurwerk maakten die paar extra knallen op weinig mensen indruk, en gelukkig maar. Als er meer mensen hadden gemerkt dat er geschoten was, zou er mogelijk een paniek zijn ontstaan met gevaarlijke gevolgen. Een onderzoek naar degene die hiertoe het bevel gaf moet zeker gedaan worden, omdat de kans op escalatie hierdoor verder toenam.

Door een bijzonder onprofessionele behandeling van de situatie door zowel het gemeentebestuur als de politie heeft een groep bezorgde en boze burgers een onaanvaardbaar groot risico gelopen. Daarop, en niet de onrust an sich, zou de overheid zich moeten bezinnen. Kretologie over de onaanvaardbaarheid van de reactie van burgers is hier niet aan de orde. De burgers hebben veel meer reden zich door hun regenten onheus behandeld te voelen. Democratie zou iets anders moeten zijn dan slechts één keer in de vier jaar stemmen, en verder buiten spel te staan.