Waar zowel rechters als MSM het er bij laten zitten, gebeurt in dit land in de praktijk maar weinig. Dat is heel onrustbarend, omdat het een patroon toont dat bestuurlijke indolentie op essentiële zaken impliceert.

De helft van de kindermisbruikers krijgt geen (gevangenis)straf. Ik las het zonet in De Volkskrant, en ik heb geen redenen om te twijfelen aan de inhoud van dit bericht. Hoewel er op kindermisbruik maximumstraffen staan die kunnen oplopen tot circa zestien jaar celstraf, worden die vrijwel nooit uitgesproken. De belangrijkste reden schijnt te zijn dat rechters en wetgever andere prioriteiten hebben:

Ons onderzoek toont aan dat veel factoren die de wetgever van belang vindt, bij de rechter juist geen rol spelen bij het bepalen van de hoogte van de straf. Van de wetgever mag die met een derde worden verhoogd als het kind wordt misbruikt door een ouder, of door iemand anders aan wiens zorg een kind is toevertrouwd. Ook als iemand al eerder een zedendelict pleegde, mag een verhoging met een derde worden opgelegd. Uit de statistieken blijkt dat dit niet gebeurt. Vanuit juridisch oogpunt is dat zeer opmerkelijk.’

Dit lijkt te zitten op de rand van wetteloosheid en eigengereide willekeur. Als de rechterlijke macht weigert uit te voeren wat van staatswege wordt verordonneerd zou dat met goede redenen omkleedt moeten kunnen – tijdelijk. Tijdelijk, omdat de rechterlijke macht in zo’n geval kennelijk vindt dat er een brede maatschappelijke discussie is vereist over een onderwerp. Maar dat impliceert wat mij betreft tevens, dat indien dit debat niet afloopt zoals rechters dat graag zagen, er weinig anders op zit dan dat deel van de rechterlijke macht dat weigert zich te schikken met pensioen te sturen (of te ontslaan). Maar aangezien vanuit de rechterlijke macht overduidelijk geen beweging in deze richting wordt gemaakt, hebben we hier te maken met een vorm van wetteloosheid. Geïnitieerd door een rechterlijke macht die doet wat haarzelf het beste dunkt. Dat is onacceptabel.

Evenzeer spelen hier de media een rol, of beter gezegd: géén rol. Afgelopen week hebben we opnieuw een aantal voorbeelden gezien van een overheid die pas in actie komt als er ophef ontstaat. Misbaar als aanleiding tot het activeren van een maatschappelijk corrigerend element lijkt me extreem ongezond. Want het leidt tot hap-snap casuïstiek die niemand nog zekerheid bieden kan. Par excellence is zekerheid iets waarvoor de rechterlijke macht is bedacht. Als zij die niet leveren kan, heeft zij geen bestaansgrond behalve als excuus voor overheidsrepressie. Dat de rechterlijke macht de media nodig hebben om bij de lest te blijven is treurig genoeg, maar ook de media laten gewoonlijk verstek gaan.

Spelen de media dan géén rol, met zo’n opiniestuk in De Volkskrant? Nee. Want wakkere media hadden dit al eerder op de agenda gekregen. Natuurlijk vraagt dat ter zake deskundige rechtbankverslaggeving, èn de wens die te publiceren. Daaraan ontbreekt het bij veel kranten volledig, een enkel bezoekje vanwege alweer een sensationeel Wildersproces daargelaten. Slechts bij De Telegraaf vindt je nog een adequate journalistieke rechtbankverslaggeving. Dat blijkt niet genoeg, en lijkt te worden beschouwd als een leuke afleiding voor de onderbuik van Nederland. De dubieuze rechtbankverslaggever van het AD is deel van het probleem, en de ‘kwaliteitskranten’ doen er helemaal niet aan. Dat is een ernstig gemis.

Maar als er dan grote media aandacht is voor een proces, dan voelen rechters zich kennelijk voldoende op de vingers gekeken om plotsklaps streng te kunnen zijn, een fenomeen dat ook bij de overheid te bespeuren valt. De kindermisbruiker die in de Amsterdamse kinderopvang werkte en daar veel te lang zijn gang kon gaan werd zo ongeveer opgeknoopt, maar dat was de mediagecontroleerde uitzondering die het patroon juist onderstreept. Het tuig in Poelenburg in Zaandam werd deze week ook pas aangevat nadat er uitgebreide media-aandacht voor kwam. Het resultaat was desalniettemin ontmoedigend (er werd alsnog toegang tot een buurthuis geregeld) en liet een burgemeester achter die voor het oog van de natie haar gezag verloor, in plaats van – ongezien door de media – te worden bespot door haar lokale bevolking. Zoals maar al te vaak.