Het zelfbeeld van de EU is niet in overeenstemming met het beeld dat de USA van haar heeft. Het gemekker van de Europeanen wordt door Amerikaanse presidenten verdragen, maar niet veel meer dan dat. President Trump gaat daarmee een tandje verder dan zijn voorgangers.

Europa en de EU hebben nog steeds het gevoel dat het oude continent het centrum van de wereld is. Wie de afbeelding boven dit stukje beziet, zal zich realiseren dat dat een kwestie van perspectief is. Wie echt iets van geografie weet zal zich daarbij nog realiseren, dat Europa relatief noordelijk ligt ten opzichte va veel andere continenten. Ergo, welbeschouwd is Europa een uithoek, niet onvergelijkbaar met zuidelijk Zuid-Amerika.

Ik heb al eens eerder betoogd dat vanuit Amerikaans perspectief Europa wellicht niet het tweede belangrijkste wereldtoneel is (na China), maar vermoedelijk het derde (ook nog achter het MO). We zijn een betere afzetmarkt dan Australië, maar leveren minder interessante grondstoffen. Per saldo zal ons belang voor de USA daarom vooral daarmee vergelijkbaar zijn. Onze grenzen met Rusland zijn een deel van de problemen die ons werelddeel met zich meebrengt, en de enige goede reden dat de USA zich verwaardigt hier een vrij grote troepenmacht op de been te houden. Maar dat is een bijverschijnsel van de wereldpolitiek van de USA, geen doel op zich.

Dit allemaal naar aanleiding van het afzeggen van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson, die de NATO mededeelde dat hij helaas geen tijd had de halfjaarlijkse vergadering van NATO te bezoeken wegens verplichtingen in China en Rusland. Dit is een welbewuste snub waartoe al lang geleden besloten moet zijn. Trump en zijn regering hebben kennelijk besloten de Europeanen op hun plek te zetten, en dat ze het maar slikken. Deze halfjaarvergaderingen van de NATO zijn tot nog toe een vast onderdeel van de Agenda van het ambt van Secretary of State geweest, en dat Tillerson nu de voorkeur geeft aan onderhandelen in China en Rusland betekent eenvoudig dat we te horen hebben gekregen dat we achteraan moeten sluiten. Heel pijnlijk voor ons ego, maar we zullen het moeten slikken.

Tillerson liet gisteren weten de vergadering op 5 en 6 april in Brussel over te slaan omdat hij voorrang geeft aan ontmoetingen met de leiders van Rusland en China. Hij zou op 6 en 7 april aanwezig willen zijn bij een bezoek van de Chinese president aan de VS en daarna wil hij naar Rusland reizen. De afzegging door een Amerikaanse minister, met een dergelijke reden, is hoogst ongebruikelijk.

Ongetwijfeld is dit onderdeel van Trumps campagne om de Europeanen wat meer te laten bijdragen aan hun eigen veiligheid, en gezien de wijze waarop de EU-landen zich aan hun eertijdse afspraken houden doet hij dat nog vrij netjes. Die afzegging kwam wel wat onverwacht natuurlijk, maar zo gaat dat. Eveneens een welbewuste schoffering, want dat die besprekingen met Rusland en China uit de lucht komen vallen kunt u ook vergeten. Dat wordt allemaal lang tevoren gepland, acute crises uitgezonderd.

Er komt een nieuwe datum voor een vergadering van de NAVO, zodat alle lidstaten erbij kunnen zijn. NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg heeft dat afgesproken met de Amerikaanse minister Tillerson, meldt het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Tillersons ministerie zegt nu dat Tillerson Stoltenberg nieuwe data heeft voorgesteld, waarop het hem beter schikt. Stoltenberg zou die data nu bestuderen.

Hoewel dat niet helemáál is wat het Stae Department zei, beste NOS. Want Reuters meldde aanvankelijk:

The alliance had offered to change the meeting dates so Tillerson could attend both it and the Xi talks but the U.S. State Department rebuffed the idea, a former U.S. official and a former NATO diplomat, both speaking on condition of anonymity, said on Monday.

Ondanks dat vanuit de USA het bondgenootschap nog steeds ‘heel belangrijk’ wordt genoemd, kun je moeilijk ontkennen dat de Europese tak van NATO gewoon een schot voor de boeg heeft gehad. Dat maakt de situatie om Turkije de komende tijd wat discipline bij te brengen niet eenvoudiger. Daarvoor is immers zeker wat meer toeschietelijkheid van de USA nodig. Of dat er in zit? Met het oog op de snelle ontwikkelingen in Syrië lijkt dat me op korte termijn heel onwaarschijnlijk.