Pegida-voorman Edwin Wagensveld begint langzaamaan een bekende Nederlander te worden. Hoe ontwikkelt zich dat? Een interview door Robert Bor.

Wie was Edwin voordat hij met Pegida startte?

De Edwin van vroeger was altijd politiek geïnteresseerd, hardwerkend, familie, twee keer per jaar op vakantie. Een modaal gezin. Eigenlijk een hele gewone man.

Wat bracht je ertoe met Pegida te starten?

Bij toeval. Een paar keer ben ik meegelopen met de Pegida-demonstratie in Dresden. De sfeer was erg goed. Ik was dan ook verbaasd dat de media berichtten dat er allemaal nazi’s meeliepen. Ik was er de hele dag, heb met veel mensen gesproken, maar ik heb die dag geen nazi gezien.

Op een bepaald moment groeide Pegida en heeft de leiding me gevraagd of ik voor de groep wilde spreken. Dat zou voor 6.000 man zijn en ik was best nerveus. Uiteindelijk bleken dat er 11.000 te zijn geworden. Ik rolde erin als “Ed de Hollander”, de man die de boodschap leuk en recht-voor-zijn-raap kon brengen.

Hoe beïnvloedde Pegida je persoonlijke leven?

Omdat mijn mening niet echt is veranderd en ik altijd vrij uitgesproken was, is de relatie met de mensen die ik ken niet echt veranderd. Wel zie ik dat mensen in mijn omgeving geraakt werden. Iemand in Eindhoven is zijn werk kwijtgeraakt vanwege een opmerking. Het was een beetje een domme opmerking, ik zou het zelf niet zo gezegd hebben. Mensen zijn nu doodsbang dat ze hun werk verliezen.

Is dat ook de reden dat de grootte van de Pegida-groep beperkt blijft?

Nee, dat heeft te maken met bewust beleid. Wij weten hoe media-framing werkt. Als er een uur aan beeldmateriaal is en één persoon steekt zijn middelvinger op, dan wordt dat ene beeld eruit gevist. De groep die er nu staat kent elkaar goed, we zijn vreedzaam, iedereen gedraagt zich en alle communicatie loopt via mij. Op die basis kunnen we bouwen.

Je gaf aan vreedzaam te zijn. Recent werd een tweet gepost door Alptekin waarin te zien zou zijn dat mannen van Pegida op een spandoek intrappen. Wat is het verhaal achter die actie?

Mensen doen verontwaardig over wat Pegida vandaag is overkomen.. vreedzame demonstratie en zo..

Hier werden vreedzame demonstranten aangevallen door Pegida-aanhangers..

Waar was toen jullie verontwaardiging? pic.twitter.com/dMmezQ1yls

— Alptekin (@AlptekinAkdogan) June 15, 2019

Dat was onze eerste demonstratie in oktober 2015 op het Vredenburg in Utrecht. Onze tegenstanders zouden op het Janskerkhof komen te staan, zo was beloofd. Plots komen onze tegenstanders het plein op, onder begeleiding van politie in burger, met oranje rookbommen en een spandoek. Ver van het podium was kort een opstootje geweest, aan de andere kant van het plein. Dat zie je in het filmpje en dat waren dus geen mensen van Pegida, maar FC Utrecht supporters. Daarna heeft de tegenstander onze demonstratie verlaten en zijn ze verder gegaan met relschoppen. De politie heeft ze uiteindelijk de Drieharingstraat ingedreven. Joke Kaviaar werd die dag gearresteerd.

Hoe weet je dat die mensen politie in burger zijn?

Bij onze tweede demonstratie zou AFA op zaterdag mogen demonstreren en wij op zondag. We mochten niet zelfstandig naar de locatie, moesten met bussen daar naartoe. Ik heb mijn mensen toen opgeroepen om naar Neude te komen, waar ik op een terras zat. Daar vermengden zich anoniem politiemensen onder ons. In het park escaleerde het. Wij hebben veel foto’s gemaakt.

Wat je ziet is heel interessant, namelijk een rij van vier of vijf jongens met vuisten en aan de andere kant ook één met vuisten. Wij hebben al die mensen genummerd van 1 tot en met 7. Die mensen zie je ook al in Neude bij ons op het terras zitten, samen met ons de bus ingaan, met elkaar spreken. En opeens staan ze dan agressief tegenover elkaar. Wat je ook ziet is dat die agenten in onze eerste demonstratie, op het Vredenburg, náást het spandoek liepen. Er zijn tegen ons bewust provocateurs ingezet. Later heb ik die agent naast het spandoek nog gesproken. Hij beklaagde zich dat hij bedreigd werd vanwege de gepubliceerde foto’s.

Wat betekent PEGIDA, wat is het avondland en wat gooien jullie in de prullenbak?

PEGIDA staat voor Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes. Het avondland is een term om de Europese landen aan te geven waarmee we cultureel verbonden zijn, grofweg noordwest-Europa. Wij gooien de IS-vlag, een hakenkruis, de PKK-vlag en het Antifa-symbool in de prullenbak. Alle vier de bewegingen zijn terroristisch. Als een neonazi met ons meeloopt, dan loopt hij achter een spandoek aan waarmee zijn eigen symbool wordt weggegooid.

De politie heeft jullie vlag een keer in beslag genomen voor het tonen van een hakenkruis. Waarom deden ze dat?

De politie heeft een vrij eenvoudige instructie en kijkt niet naar de context, zoals dat het hakenkruis in de prullenbak werd gegooid. De media heeft geen moeite zoiets te framen. Peter Vandermeersch van het NRC meende zelfs een nazi herkend te hebben.

Pegida-voorman Erik Wagensveld toont hakenkruis, wordt opgepakt bij demonstratie. Pegida laat weer ware gezicht zien https://t.co/XN7FdvwMFT

— peter vandermeersch (@pvdmeersch) February 27, 2016

Pegida richt zijn expliciet tegen de islam. Wat is het grote probleem met de islam?

De islam zorgt dat we in ons dagelijks leven steeds meer vrijheden verliezen. Toen in de jaren ’70 mensen met een islamitische achtergrond ons land binnen kwamen, merkten we dat niet in ons dagelijks leven. Onze acties laten zien dat je steeds minder mag en hoe gevaarlijk de islam is.

Hoe merk je dat de islam gevaarlijk is?

Nou, bijvoorbeeld als GroenLinks een lesbische zoenactie organiseert bij een klooster, dan trekken die nonnen zich daar niets van aan. De gordijnen gaan dicht en het is klaar. Als wij een barbecue organiseren bij een moskee, dan is het een ander verhaal. Wij mogen dat niet doen, zouden provoceren. Er is een dubbele moraal aan het werk.

Waarom wordt de GroenLinks zoenactie niet veroordeeld en jullie barbecue-actie wel?

Diep in hun hart weten mensen dondersgoed dat beide acties onschuldig zijn. Maar de actie bij de moskee leidt tot geweld. Er zouden beelden kunnen ontstaan die men niet naar buiten wil brengen. Volwassen mannen zouden zich niet kunnen beheersen en mogen niet geprovoceerd worden, maar het provoceren van kinderen door KOZP[1] moet wel kunnen.

Wat wil je bereiken met jullie acties?

Wij brengen op een zo eenvoudig mogelijke wijze in beeld hoe gewelddadig de islam is. Soms met een provocatie, soms een simpele wandeling. We herhalen die boodschap eindeloos en leggen alles vast op film en band. Wij zien dat mensen dat oppikken.

Hoe kies je je doel uit?

Wij pakken de ergste moskeeën eruit. Mensen vergeten vaak dat we niet voor zomaar een moskee staan, maar dat we bewust extreme, salafistische moskeeën kiezen, die relaties hebben met as-Soennah en el-Tawheed in Amsterdam. 364 dagen per jaar scheldt men op die moskeeën en hun imams met IS-verbindingen, maar als wij er staan is het opeens “gewoon een moskee”.

Je roept regelmatig dat de profeet Mohammed ‘een kinderneuker’ is. Waarom is de seksuele voorkeur van de profeet relevant?

Na de veroordeling van Elisabeth Sabaditsch-Wolff voor haar uitspraak dat Mohammed een pedofiel is, gebruik ik heel bewust dit woord en niet pedofiel. Het onderscheid tussen kinderneuker en pedofiel zit hem in één kind of meerdere kinderen.

Binnen het christendom is Jezus een voorbeeld. Voor moslims is Mohammed een voorbeeld. Mohammed heeft een hoop slechte dingen gedaan. Ik zou graag zien dat we binnen de islam de twee groepen gaan scheiden; mensen die hun geloof belijden, maar volgens onze regels, en de groep die onze onderwerping zoekt. Om dat te doen moeten we de discussie aangaan en ook dit soort waarheden onder ogen zien.

Welke mogelijkheden zie je voor de islam om te hervormen in een richting die gunstig is voor het avondland?

Dat wordt heel moeilijk. Islam wordt steeds strenger en breidt haar netwerk van sociale controle juist uit. In het begin had ik nog de hoop dat er een gematigde islam zou komen, maar omdat imams moeten concurreren met hun extremere rivalen, zie ik dat duister in.

Welke bewijzen zie je nog meer waaruit blijkt dat de islam strenger wordt?

Het straatbeeld verandert. We zien steeds meer lichaamsbedekking. Wij moeten ons steeds meer aanpassen aan de Ramadan. In het westen laten we het geloof los, maar binnen de islam gaat men het steeds meer aanhangen. Als ik in Duitsland op de snelweg rij, dan zie ik regelmatig dat men langs de kant van de weg aan het bidden is. Dat zag je tien jaar geleden niet.

Hoe gaat men binnen de islam om met gematigden?

Er is filmmateriaal beschikbaar uit moskeeën waarin je goed kunt zien hoe totaal de sociale controle is. De staat doet er niets aan en daar voelen mensen zich ook door in de steek gelaten. Op één van onze filmpjes kun je zien hoe een ME’er van Turkse afkomst voor van alles en nog wat wordt uitgemaakt. Hij liep te zweten en durfde niets meer. Dat is wel een politieagent.

Vlaams Belang heeft een handreiking gedaan naar mensen van allochtoonse afkomst, vermits ze de westerse waarden omarmen. Hoe ziet jouw ideale samenleving eruit?

Kleur boeit me niet. Mensen met een kleurtje – zolang ze niet dezelfde ideeën hebben als Sylvana Simons – heb ik geen probleem mee. Mensen die naar Nederland komen omdat ze Nederland zo’n mooi land vinden, zijn welkom. Niet als ze hier naartoe komen om ons land te veranderen.

Je bent niet populair bij de Linkse Kerk. Op welke manieren probeert men jou in de wielen te rijden?

Allereerst is het zo dat die Linkse Kerk veel minder groot is dan men denkt. Zij hebben een heel groot platform en dat is onze publieke omroep. Neem het recente bericht dat 62% van de Nederlanders de islam als bedreiging ziet. Dat bericht zal niet breed opgepakt worden. Ons platform is klein, met een laag bereik. Framen is het meest populair, zie bijvoorbeeld de kleine verdraaiingen zoals die van Peter Vandermeersch.

In 2016 ben je opgepakt voor het dragen van een varkensmuts. Waarom pakten ze je op?

Ik kreeg het varkensmutsje van een vrouw die te horen had gekregen dat ze opgepakt zou worden als ze het op zou zetten. Dat wilde ik graag zien, dus heb ik het opgezet en de politie ermee geconfronteerd. Dat gaf gelijk paniek. Vanuit hogerhand is toen gezegd dat ze me mee moesten nemen. Dat filmpje is viral gegaan, miljoenen views. Iedereen was het erover eens dat dat belachelijk was. Het meest belachelijke was wel de reden waarom dat mutsje niet mocht. Het zou namelijk provocerend zijn voor de asielzoekers in het dorp.

Op zaterdag 22 juni ben je opgepakt in Eindhoven. Wat gebeurde er precies?

We zijn niet gaan demonstreren, of flyeren, maar wandelen. Terwijl we daar liepen, werden we gevolgd door een scooter. Iemand op de scooter riep “Edwin!” en gooide een steen. Er raakte wel degelijk iemand gewond, één van onze mensen kreeg een steen op zijn arm en been. Wij hebben de politie gebeld om het incident op te lossen. Wij deelden geen folders uit, hadden geen spandoeken, riepen geen leuzen – wij wandelden alleen maar. Toch werd onze groep afgevoerd.

Waar hoop je op?

Bestuurders willen snel een probleem weg hebben, maar daarmee verdwijnt het onderliggende probleem niet. Er moet druk gezet worden. Pegida levert graag het materiaal, maar dan moet de politiek die druk gaan zetten. In het buitenland krijgen we wel ondersteuning, zoals van Vlaams Belang en AfD. In Nederland wordt de boot afgehouden. Ik hoop dat dat verandert.

Hoe reageren burgemeesters doorgaans op de melding dat je hun stad bezoekt?

Paniek. Ik heb in mijn eentje wel eens tegenover 20 man gezeten in een vergadering. De rode lampen springen aan als onze aanmelding binnen komt, hoogste alarmfase. Ze zijn zenuwachtig, onwetend en proberen dan zonder succes ons een hak te zetten met kinderstreken. Geen aanvraag gaat eenvoudig. Het is iedere keer een gevecht.

Overigens weten burgemeesters dat als ze in zee gaan met KOZP, ze ook in ons vizier komen.

Hoe gaat de politie met jouw groep om?

Wat in Eindhoven gebeurt is eigenlijk zeldzaam, de politie was daar erg bang en paniekerig. Toen ik in Enschede met getrokken pistolen werd gearresteerd, werd me gevraagd of de handboeien niet te strak zaten en de stoel werd naar voren gezet om me meer ruimte te geven. De politie krijgt gewoon een opdracht, het is werk voor ze. Het zijn vooral instructies van bovenaf die ze moeten uitvoeren.

Agenten geven me vaak gelijk. Een aantal gaan na hun pensioen met ons meelopen. Eén zei een keer tegen me: “nu even privé, ga door!“.

Recent heeft de politie de daders van 26 mei opgeroepen om naar het bureau te komen. Doorgaans worden alleen jullie aangepakt. Vanwaar dit verschil in rechtsbehandeling?

Dat is iedere keer. Wij hebben 10GB aan geluids- en beeldmateriaal waarmee een zaak gestart kan worden. Dat materiaal is nooit door de politie opgevraagd. Ik had met een verslaggever van het Eindhovens Dagblad gesproken over het bij politie en OM onder de aandacht brengen van poging tot doodslag. Zij heeft er gelijk werk van gemaakt en een stuk geschreven waarmee ze het de politie moeilijk heeft gemaakt. Daarnaast hebben wij beelden van 26 mei openbaar gemaakt. Na een hoop gedraai, liegen zelfs, voelde de politie zich zodanig onder druk gezet dat ze wel wat moesten doen.

Je krijgt een hoop dreigementen, bent aangevallen en achtervolgd. Word je goed beschermd?

Er is zelfs een fatwa tegen me uitgesproken. Je kijkt heel anders naar locaties. Het eerste wat ik doe is bepalen waar ik naartoe kan als zaken fout lopen, doodlopende straten, waar kom je wel weg. Ik ben heel bewust met mijn omgeving bezig. Zo loop ik ook op straat. Ik heb meegemaakt dat twee Turken uit een auto bovenop me sprongen. Laatst zag ik af van een terras omdat iemand al naar me liep te wijzen en aan het bellen was.

Ik krijg tientallen aanbiedingen van mensen die graag mee willen lopen om me te beschermen tegen geweld. Dat zijn niet de minsten, waaronder ook mensen die goed kunnen vechten. Ik wil dat niet, omdat ik geen geweld wil. Daar vrees ik dan wel voor.

Er circuleert een foto van jou waarin je, in camouflage-pak, samen met ex-Pegida Tatjana Festerling in Bulgarije op vluchtelingen zou jagen. Wat is het verhaal daarachter?

#Pegida-Anführer "Ed, der Holländer" jagte #Flüchtlinge mit #Festerling. War das strafbar? https://t.co/JCYgREgJwq pic.twitter.com/lDpJhuvSrs

— Tagesspiegel (@Tagesspiegel) July 6, 2016

We joegen niet op vluchtelingen. Die kleding hadden we aan omdat het onbegaanbaar gebied is, waar je niet met spijkerbroek en sandalen loopt. Wij wilden aantonen dat de Balkan-route nog steeds open was, precies het omgekeerde van wat beweerd werd. We vonden allerlei bewijs, kleding, Red Bull dozen, zelfs opium. Onze scoop heeft ertoe geleid dat dit in de Duitse media een groot thema was en dat die route uiteindelijk dicht is gegooid.

Als je terug kon gaan in de tijd, wat zou je dan anders gedaan hebben?

Ik zou dat eerste interview nooit gegeven hebben. Daardoor is het balletje gaan rollen. In mijn leven daarvoor had ik nooit problemen, kon doen en laten waar ik zin in had. Dat veranderde in één keer. Het is niet dat ik er spijt van heb, maar als ik er opnieuw tegenaan zou lopen, zou ik het niet nog een keer doen. Het is te ingrijpend geweest in mijn leven.

Wat is het resultaat waar je het meest trots op bent?

Waar ik trots op begin te worden is dat we ergens mee begonnen zijn en waarvan nu resultaat komt. Mensen gaan Pegida anders zien, ze begrijpen steeds beter dat het waarschijnlijk op deze manier moet. De houding naar ons is gekanteld in ons voordeel, dat merken we aan de stortvloed aan steunbetuigingen.

---

1. KOZP – Kick Out Zwarte Piet – ultralinkse actie groep die zich verbonden voelt met Social Justice Warriors

---

Een eerder interview met Edwin Wagensveld op Veren of Lood vindt u hier.

Meer over de acties van Pegida voor zover die op Veren of Lood beschreven werden vindt u hier.