Hoewel er nog steeds niets formeel afgesproken is, en alle opties nog op tafel zijn, staat er één ding al vast. Dinsdag (of wie weet toch nog later) zullen we op Cyprus een bankrun van epische proporties zien plaatsvinden. Met als meest waarschijnlijke uitkomst, dat de getroffen banken binnen een paar dagen zijn weggesmolten tot een hoopje as. Met dank aan Duitsland.

De Duitse minister van Financiën Schäuble heeft verklaard dat het businessmodel van Cyprus niet langer werkbaar is. Hoe interessant. Met minstens evenveel recht kan dat worden gezegd van het Spaanse en het Italiaanse, en dan kun je je ook afvragen of Griekenland ooit een verdienmodel bezeten heeft. Niemand heeft er tot op heden ooit een punt van gemaakt, en het lijkt een nogal arbitrair argument. De grootte van de bankensector op Cyprus is weinig disproportioneler dan die van Luxemburg, Nederland of het VK, om maar eens een paar uitschieters te noemen. Dat Duitsland zich plotseling geroepen voelt het fenomeen belastinghaven aan te pakken nu de bailout van Cyprus aan de orde is, is op zijn minst gratuite.

De banken van Cyprus zijn inderdaad een stuk groter dan het GDP van hun thuisland. Dat dat geen argument is, toont het staatje hieronder, want hetzelfde geldt voor een aantal banken in veel grotere landen, waaronder België, Frankrijk, Spanje en ga zo maar door. Het probleem zat in de betrokkenheid van de Cypriotische banken bij schulden van de Griekse staat (zie hier), maar als alle banken die door de EU zjn gered van eenzelfde lot waren behandeld als Cyprus nu, dan zag het bancaire landschap van Europa er thans bepaald anders uit.

Desalniettemin zal Schäuble in het geval van Cyprus zijn zin krijgen: alles wat er drie dagen na heropening van de Cypriotische banken nog van over zal zijn, is puur meegenomen. Zoals u weet kan een bank een bankrun van volslagen wantrouwende klanten niet overleven, en het laatste nieuws is dat de vliegtuigen richting Nicosia tjokvol paniekerige Russen zitten. En die komen ditmaal niet naar Cyprus om eens rustig bij te komen. Als Cyprus zichzelf opnieuw op de kaart wil zetten als financieel knooppunt (wat het zeker voor Rusland thans beslist is), zal het dat vanaf de grond weer moeten opbouwen.

Aan de belangrijkste gevolgen van de Cyprus-crisis zijn de meeste mensen echter nog niet toegekomen. Er zijn twee nieuwe feiten die de komende tijd van essentieel belang zullen blijken.

1) De EU – meer specifiek Duitsland – is zeker tot en met de Bondsdagverkiezingen in september niet langer bereid onbeperkt de buidel te trekken indien daarom wordt verzocht. Achterdochtige mensen zouden zelfs kunnen denken dat Duitsland in gedachten de Eurozone al gedag heeft gezegd. Misschien iets te vroeg gedacht, maar er is zeker aanleiding toe.

2) In geval van een bailout is niemand meer veilig, ook de kleine spaarder niet. Dit punt is afgelopen dagen overal al uitgebreid behandeld, en de eerste demonstratie van wat dat eigenlijk betekent gaan we volgende week op Cyprus zien. Maar wat de bevolking van een land dat hulp nodig heeft zal doen zodra de eerste tekenen van een steunoperatie zich aandienen, laat zich nu raden.

Wie 1 en 2 bij elkaar optelt, kan niet anders dan tot de conclusie komen, dat het aanvragen van een bailout een hoogst riskante operatie wordt. Daar kun je allerlei scenario’s op los laten, maar anders is het niet. Ietwat kort door de bocht: na Cyprus komen er geen bailouts meer.

Blijkens de handelswijze van Spanje afgelopen maanden besefte de regering van dat land al wat er in het vat zat, en heeft het daarom op het krampachtige af afstand gehouden van de aanvraag van een bailout. Nu kan het voorlopig niet meer. Zéker, nu de door Draghi ooit aangekondigde OMT-aanpak niet meer dan een losse flodder is gebleken. Als Spanje of Italië nu inderdaad zouden lijken te gaan kapseizen, dan is er niets dat hen nog redden kan.

Wat er gebeuren gaat als de financiële markten dit gaan beseffen? Laat ik het zo zeggen: uw vakantie in een Zuideuropees oord deze zomer wordt bepaald onprettig als het net gebeurt als u daar bent.

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.