Naar aanleiding van een tweetje zondag heb ik me verdiept in de overheidscampagne Blijf Kritisch, en ik begon me af te vragen: is dit een hoax, postmodernisme of eenvoudige agitprop van de overheid?

Blijfkritisch.nl is een overheidscampagne. Daar zijn er meer van, maar wat ditmaal het doel is? Dat valt nog niet zo eenvoudig vast te stellen. Martin Bosma (PVV) stelde de vraag naar de kosten van deze campagne, die al sinds 11 maart loopt:

Het is niet om te lachen! Het is één héle grote schande!

Één miljoen euro! En dat zegt ze zonder met de ogen te knipperen.

Dank @Martinbosma_pvv

ONGELOOFLIJK! … 👇👇👇

pic.twitter.com/JhJY9SmO2V

— Henrique em branco da Holanda (@HenryJP5) August 18, 2019

Ongeveer één miljoen. Euro’s. Dat vindt de minister een normaal bedrag voor zo’n campagne. Dat mag zo zijn, maar heel terecht wees Bosma er op dat wat er werd geleverd zo’n bedrag niet rechtvaardigt. Mij stelt het gerust dat de minister er zó weinig van verwachtte, dat ze niet eens zelf heeft gekeken wat die campagne nu eigenlijk voorstelt. Als het geen van overheidswege ingestelde campagne met bijbehorende website in overheidsbezit was geweest, had je het in een half uurtje in elkaar kunnen zetten als je daarin deskundig bent. Een beetje beschermende software tegen hacks en zo en klaar ben je. Dergelijke filmpjes worden strijk en zet geproduceerd door armlastige websites en dito politieke partijen. Derhalve is het een gevalletje €5000 productiekosten, en €995.000 overhead.

En als je in je browser blijfkritisch.nl in typt, kom je automatisch hier: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/desinformatie-nepnieuws Het valt nog mee dat je niet direct wordt doorverwezen naar de site van de NOS. Dat dat niet gebeurt is ook al geen uiting van groot vertrouwen in staatsomroep NOS (op zich terecht), nu we het er toch over hebben. Deze campagne is derhalve ietwat schizofreen.

Maar mijn oorspronkelijke vraag blijft staan: is dit een hoax, postmodernisme of eenvoudige agitprop van de overheid? Laten we eliminatie toe passen om tot een conclusie te komen. Dat deze campagne wordt gevoerd onder verantwoordelijkheid van de minister van Binnenlandse Zaken sluit in ieder geval uit dat dit een grapje is – Kasja Ollongren heeft geen gevoel voor humor, en zo mogelijk nog minder zelfspot. Een hoax? Je kunt alles wel hoax noemen, daarmee doe je de echte onrecht. En welbeschouwd lijkt deze campagne weinig te willen, dus daarmee valt ook de agitprop een beetje af. Al moet je ook daarmee voorzichtig zijn, want als mensen niets nieuws meer vertrouwen, neigen ze er toe terug te vallen op oude reflexen – zoals vertrouwen op de staatsomroep. Dat ook die is geëvolueerd beseffen de mensen die jarenlang trouwe kijkers zijn gebleven minder dan wie eens ergens anders heeft rondgekeken, maar is dat tegenwoordig niet vrijwel iedereen? Als middel tot agitprop lijkt deze campagne me derhalve een eerste klas faalnummer – eerder legt ze herkenbaar ongewild de nadruk op de verschillen die tegenwoordig in medialand zijn ontstaan.

Daarmee resteert eigenlijk alleen postmodernisme als basis van deze campagne. Dat zou de heer Bosma in dit geval gerust moeten stellen. Wamt postmodernisme in deze verschijning is weinig anders dan het ter discussie stellen van àlles wat dagelijks op u wordt afgevuurd. n zekere zin is het ook een aanmoediging elders te kijken en het gebodene te vergelijken. Kijk, vergelijk en behoud het goede. In die zin wordt de staatsomroep hier op twee manieren voor schut gezet: niet alleen (1) weigert de overheid in deze campagne zelfs maar te pogen die te steunen als de bron van alle wijsheid die Nederland journalistiek te bieden heeft. Door de postmodernistische opzet bereikt ze zelfs het tegendeel. Ook twijfel (2) aan de berichtgeving door de staatsomroep komt zelfs voor de meest trouwe 8uur-journaalvolgers zo in beeld. Inclusief twijfel aan de opzet van deze campagne, kun je daaraan nog toevoegen.

Niets wat het eeuwige gefrommel door de staatsomroep niet effectiever doet, dus.

Dat het een miljoen heeft gekost? Te veel geld voor iets dat zo dom en zo duur was, maar verder? Zoals ik hierboven al aan gaf, is dit voor ongeveer €5000 een echte uitgave, en voor €995.000 al bestaande overhead die iets te doen moest hebben. Het valt niet mee, maar geeft mij meer aanleiding tot het bepleiten van de ophef van het achterliggende onderdeel van de Nederlandse bureaucratie. Dan kunnen we er altijd nog een WOBje achter heen gooien om de exacte kostenstructuur van projecten als dit boven tafel te krijgen, aangezien dat blijkbaar uit en te na bij het ministerie bekend is.