Wat gebeurt als u roert in een moeras? Precies, plotseling is de lucht vergeven van onwelriekend moerasgas, en je ruikt nauwelijks nog iets anders. In de rel rond Pieter Omtzigt en zijn woordvoeren over MH17 is dat ook het geval. Het Nederlandse moeras begint te stinken.

Nu is Nederland van nature al een moeras, en met onze als politieke partijen vermomde regentenclubjes is dat al niet anders. Gisteravond stak iemand zijn neus om de hoek van deze nog steeds groeiende rel die beter achter de coulissen had kunnen blijven. Roeren in een moeras was nog nooit zo ongezond. En wat deelde VVD-manusje van alles Tjibbe Joustra gisteren plotseling mede namens de OVV?

“Het geeft ruimte voor andere theorieën over de toedracht van de ramp.”

Men is er overduidelijk als de dood voor. En het vervelende voor onze regentenclubs is natuurlijk dat Joustra het heeft over iets dat niet plaatsgevonden heeft – dat moet je althans concluderen uit het bewijsmateriaal dat GeenStijl tot op heden boven haalde. In ieder geval tot NRC man en paard durft te noemen, en inderdaad met het snoeverig aangekondigde bewijsmateriaal op de proppen komen zal. En dat is heel onwaarschijnlijk, als u bekijkt hoe NRC dat framen aanpakte hier en hier kunt u dat goed gedocumenteerd lezen. Maar zoals ik gisteren al schreef: het heeft er alle schijn van dat NRC hoopte dat Omtzigt uit eigen beweging zijn zetel en het parlement zou verlaten. En dan was onderbouwen van de beschuldigingen en insinuaties immers niet langer nodig? Omtzigts opstappen zou als schuldbekentenis worden gebruikt, en dat zou dat zijn.

Quod non. Nu Omtzigt niet bij de eerste windvlaag omver gekegeld werd, moet er boter bij de vis komen. En daarop lijkt de kans voorlopig niet groot.

Dit is een titanenstrijd tussen partijkartel en gevestigde media enerzijds en GeenStijl en een onafhankelijke parlementariër anderzijds. Om de gunst van de publieke opinie. Krachten die min of meer van gelijke grootte zijn, maar partijkartel en gevestigde media hebben één groot nadeel: niemand gelooft ze nog. Dat zal de balans doen doorslaan. Tenzij NRC inderdaad nog haar beschuldigingen weet te staven. Reken daar niet op, bij een bookmaker zou u op deze kans nu 100 tegen 1 op krijgen. NRC loopt hierdoor het grote risico ook haar geloofwaardigheid bij haar laatste en trouwste aanhangers te verliezen – zou de financiële situatie bij die krant zó slecht zijn dat dit nodig was? Of staat hoofdredacteur Peter Vandermeersch op de managerial dodenlijst van eigenaar Mediahuis, en had hij toch al weinig meer te verliezen? Je gaat het vermoeden, want zelfs voor NRC-begrippen was deze aanval op Omtzigt behoorlijk over de top..

Daar kwam van regeringswege nog een andere aanval bij, waarvan de coördinatie pas nu duidelijker worden gaat – dat laatste dankzij Tjibbe Joustra. De puzzelstukjes beginnen door hem samen te vallen, en het patroon dat ontstaat is ontluisterend..De vrij bizarre waarschuwing van minister Ollongren tegen fakenews blijkt nu slechts te zijn gebaseerd op de gelegenheid die de schijnbare deconfiture van Omtzigt bood. In de verte leunde ze daarbij ook op de recente onfrisse beleidsvoornemens van de EU, maar dat blijkt bijvangst.

De staatsomroep pakte zoals gewoonlijk groot uit, en als je dit combineert met die uitspraken van Joustra staat er een bouwsel waarvan de honden geen brood lusten: een kabinet dat op voorhand de geloofwaardigheid van een Kamerlid dat de regering mogelijk kritisch gaat volgen in het vizier heeft. Het is ook een terugslag voor het verhaal dat de NOS geruststellend meldde dat de brief van Ollongren slechts gericht was op Russisch fakenews, aangezien het echte nepnieuws van afgelopen dagen dat door NRC was. Zodat ook de NOS hiermee op drijfzand acteert.

Het doet er eigenlijk weinig toe of dit een gecoördineerde aanval op Omtzigt was of dat de regering een kansje zag, en haastig in een verschijnend gaatje sprong. Het is een zoveelste waarschuwing aan dit kabinet zich minder met (pogingen tot) agitprop bezig te houden, en meer met regeren.