Wesam al-Delaema is gisteren door het Rotterdamse gerechtshof tot 8 jaar cel veroordeeld, en direct vrijgelaten.

Dat dat grote verontwaardiging in de USA verwekte zal niemand verbazen, maar het was de logische consequentie van de afspraken die Nederland een aantal jaren geleden maakte met de USA over het uitleveren van eigen onderdanen die volgens de USA strafbare feiten hebben gepleegd. Het gaat hier om Nederlanders die onder de jurisdictie van de USA strafbaar zijn, en die eveneens door de Nederlandse wet als strafbaar worden gezien.

Is dat een gezonde situatie? Nee. Van oorsprong beschermden landen hun eigen onderdanen tegen uitlevering aan andere landen, om wat voor reden dan ook. Het eigen land was altijd een vluchthaven tegen de boze buitenwereld.

Veel landen hanteren dit principe nog steeds, maar Nederland heeft het verlaten. Ons land is overgegaan op een systematiek die een diep vertrouwen in de internationale rechtsorde uitstraalt, inclusief de gedachte dat de rechtsspraak overal objectief is. Een nog al naïef uitgangspunt. Gezien in het licht van het feit dat de USA zelf weigert eigen soldaten die worden beschuldigd van oorlogsmisdaden uit te leveren aan het Internationaal Gerechtshof, zijn de USA dan ook niet de meest logische staat om een uitleveringsverdrag als het huidige mee te sluiten.

Er zijn natuurlijk voorbehouden: de straf elders mag niet hoger uitvallen dan de Nederlandse wet zou voorschrijven, een deel van de straf mag hier worden uitgezeten, en zo zijn er nog een paar regels die een al te gemakkelijke toepassing van uitlevering limiteren.

In het geval van Wesam al-Delaema lijken die regels inderdaad netjes gevolgd te zijn, en tonen de gebeurtenissen in Rotterdam vooral het verschil in hoe je de daden van een terrorist als Wesam bezien kunt.

En daarmee raken we dus ook een zeer onbevredigend punt: Naar ons idee is de conversie van de straf van vijfentwintig jaar cel (USA) naar 8 jaar met aftrek (in Nederland altijd 1/3, bespottelijk systeem) buitenproportioneel. Waar we lichtjes overheen stappen is dat een veroordeling tot 8 jaar in de Nederlandse context al tamelijk uitzonderlijk is. Maar ook dat is in feite een relatief onbelangrijk detail.

Waar het om zou moeten gaan, is de behandeling van een man die de Nederlandse nationaliteit heeft gekregen, en zich vervolgens in het buitenland als terrorist doet kennen. Na hem te hebben uitgeleverd aan de USA, waar hij werd veroordeeld, kregen we hem terug. Híer zit iets helemaal fout.

Alles bijeengenomen hadden we er veel beter aan gedaan de man uit te leveren, en bij veroordeling automatisch te denaturaliseren als ook onze rechtsspraak de man zou hebben veroordeeld. Dan hadden we hem ook niet terug hoeven nemen, en was hij nu nog niet op de helft van zijn straf geweest.

Dit voorval laat vooral zien dat je erg op moet passen met wie je als landgenoot accepteert. Wanneer worden de consequenties van deze les in het beleid geïntegreerd?