Het jaarlijkse IMF-overzicht van de wereldeconomie is uit. Eerder deze week werd al bekend dat de vooruitzichten voor de komende jaren niet rooskleurig zijn, maar voor die conclusie hoef je niet gestudeerd te hebben. Maar natuurlijk is er meer.

De Spaanse bailout wordt nu actief ontmoedigd door Duitsland. Daarvoor is een reden: de uitspraak van het BVG op 12 september  Ondanks dit artikel, waarin de auteurs betogen dat het BVG het OMT-programma dat door de ECB is aangekondigd niet kan afstoppen, blijf ik van mening dat dit juist wel degelijk gebeurd is. De reactie vanuit Duitsland geeft aan dat de regering-Merkel het er in ieder geval niet graag op aan laat komen.

Het gaat hierom: als handeling A feit B tot gevolg heeft, maar tegelijkertijd eveneens feit C, is handeling A dan toegestaan als het niet toegestaan is feit C te laten ontstaan? Ik kan me dat niet voorstellen, maar het is de redenatie die Draghi c.s. ook volgen inzake de toelaatbaarheid van het OMT. De ernst van feit C in relatie tot B is mogelijk een wegingsfactor, maar als dat het geval is lijkt me dat de juridische discussie wordt vervuild, zoals men blijkbaar verwacht.

Als leek lijkt het me dat het plaatsvinden van feit C als nevengevolg van handeling A impliceert dat handeling A niet kan worden toegestaan. De uitzondering lijkt me te zijn, als vooraf is vastgelegd dat handeling A expliciet is toegestaan, of als duidelijk is dat het bereiken van B zwaarder moet wegen dan het bewerkstelligen van C.

Geen van bovenstaande situaties geldt voor de uitspraken van het BVG. De essentie hiervan is namelijk dat de bescherming van het Duitse budgetrecht prevaleert op alles dat niet expliciet in verdragen is vastgelegd als uitzondering. Wordt ongetwijfeld nog vervolgd.

IMF-rapport
Het IMF pleit voor een sterkere politieke en bancaire unie, maar het waarom is mij een raadsel. Dat een volledige Europese unie (dit is dus een transferunie waarbij noord tot in de eeuwigheid voor zuid zal moeten blijven betalen) niet de oplossing kan zijn, omdat de structurele defecten van de Eurozone er niet mee worden opgelost, begrijpt een kind. Sterker nog, een transferunie zal iedere prikkel voor de periferie om ooit haar achterstand op de kern in te halen smoren. De afgelopen tien jaar hebben dat afdoende bewezen, en wie dat niet geloven wil, moet zich eens verdiepen in het SMP-fiasco dat uiteindelijk leidde tot de val van Berlusconi. En nee, telkenmale een wegduikende Zuid-Europese premier wegpoetsen en zijn opvolger dwingen tot een gezondere politiek zal niet werken. Dat het ook niet democratisch is zal Brussel niet weerhouden, overigens. Maar politiek is het hoogst ongezond, en beklijven zal het niet.

Dat een dergelijke grote stap in heel Europa tot grote onrust, zo geen revoluties zal leiden, behoeft naar mijn idee dan ook geen betoog. En dat de regeringsleiders die deze stappen in gezamenlijk overleg zouden moeten volvoeren daartoe compleet onbekwaam zijn, hebben ze de afgelopen drie jaar met volle overtuiging uitgedragen. Het is het enige waarin ze volkomen zijn geslaagd: een erkenning te verkrijgen als troepje ergerlijke prutsers.

Oost-Europa
Van Oost-Europa hoeven we het ook niet te hebben de komende jaren. Sterker nog, het lijkt er op dat we hen in onze val mee zullen sleuren:

Overall, countries in central and eastern Europe are the most vulnerable of the emerging market economies, because of their direct exposures to western Europe and some vulnerabilities shared with countries in the euro area’s periphery.

The Achilles’ heel of many economies in central and eastern Europe is a banking system struggling with deleveraging pressures, worsening asset quality, and slow growth. At the same time, the region is most exposed to headwinds from the euro area.

Onderstaand staatje toont de opkomende economieën waarvan de bewegingen van hun munt die van de Eurozone-periferie blijken te schaduwen.

De kloof tussen kernlanden en periferie van de Eurozone wordt nog het best geïllustreerd met een plaatje van de geldstroom van Zuid naar Noord, aks percentage van het GDP:

 

De voortgaande geldschepping van de ECB (Nee, wij drukken niet bij, hoe bedenkt u het!!) heeft een kringloop gecreëerd, waarvan u de precieze ins en outs hier kunt lezen. En dan hebben we het eigenlijk niet meer over een vicieuze cirkel, zoals het plaatje hieronder suggereert, maar eerder (driedimensionaal dus!) over een onstuitbare draaikolk.

 

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.