Wat in alle commotie over kabinetsformatie2021 tot nog toe overzien werd, is dat het karakter van een informatie feitlelijk de onplezierigheden waarover het thans gaat onvermijdelijk maakten.

Dat karakter is simpel: niet alleen zal er worden onderhandeld over een toekomstige samenwerking tussen partijen, maar tevens gaat men in kaart brengen waar eventuele mijnenvelden zich zullen bevinden. Dat Pieter Omtzigft zo’n mijn is staat buiten kijf. Dat er over hem gesproken zou worden was daarom even onvermijdelijk als dat VVD66 de as van kabinet Rutte4 gingen vormen. En inderdaad is dat precies wat uit de stuklken blijkt:

Alleen de wijze waarop dit in de notulen terecht kwam was wat al te plastisch. En dàt stond aan de wieg van de rel, als we af moeten gaan op wat de staatsomroep nu schrijft over de diverse vrijgegeven stukken.

Probleem blijft dat er een leugen van Rutte boven tafel is gekomen, juist op een tijdstip dat die niet heel vreemd was, maar waarop de politiek wel een hysterisch moment beleefde. Rutte heeft beweerd dat hij Omtzigt niet ter sprake heeft gebracht, en de notuelen tonen nu iets anders. Zij het dat dat niet in de negatieve context gebeurde die de laatste week werd vermoed. Maar:

Volgens het verslag hoopt de VVD dat het CDA zich herpakt. “Je hebt ze waarschijnlijk wel nodig, het wordt erg ingewikkeld zonder het CDA. Wellicht is er meer tijd nodig. Als Wopke (Hoekstra, redactie NOS) meer stemmen heeft dan Omtzigt, gaat dat helpen”, staat in de stukken.
Vorige week zei Rutte tegen de NOS dat hij in de verkenning niets heeft gezegd over Omtzigt. En afgelopen maandag schreven de ex-verkenners aan de Kamer dat “geen van de fractievoorzitters met ons heeft gesproken over de heer Omtzigt”.

Zoals ik vanmorgen al schreef: je herinnering aan wat je hebt gezegd is in notulen vaak anders dan hoe je dat zelf hebt beleefd. Het toont dat Rutte zelf zich geen kwaad bewust was toen hij voorstelde om Omtzigt het kabinet in te halen.

En dat diens aanstaande posities in de Kamer het kabinet in problemen zouden kunnen brengen valt moeilijk te ontkennen.

Daarmee is het logisch èn onvermijdelijk dat er tijdens de informatie over Omtzigt gesproken werd. Ongelukkig genoeg werd dat genotuleerd op een iets te suggestieve wijze, en wapperde mevrouw Ollongren daar iets te nadrukkelijk mee.

En nu moet de Kamer er nog over praten. Dat zal niet meevallen, want als immers ergens bloed geroken is, is het geen sinecure de natuurlijke achterdocht bij veel partijen weer terug in het hok te duwen.

Echter, het geheel zoals dat naar de Kamer is gegaan, volgt inderdaad het scenario dat ik hierboven schets. Dat doet onplezieriger aan dan het is. Deel van het probleem is dat als men van meet af had uitgelegd wat ik hier boven uitleg, deze situatie niet was ontstaan, doordat de politici hadden begrepen dat woede op dit punt geen doel dient, aangezien het de facto deel uitmaakte van de Kameropdracht aan de verkenners.

Precedent en stukje geschiedenis
Eind de jaren zeventig had je de loyalisten-kwestie bij de vorming van het kabinet Van-Agt/Wiegel (1977-1981). Zou daarover tijdens de formatie van dat kabinet – met een zeer magere meerderheid in de Kamer die daardoor potentieel werd aangetast – niet gesproken zijn? Wel degelijk zelfs – ik herinner me politieke analyses waarin Van Agt werd geciteerd als dat het besproken was, en als niet onoverkomelijk werd ingeschat. De leider van die loyalisten werd CDA-fractievoorzitter, en de rest hield zich lang genoeg koest om het kabinet te laten regeren.

Het probleem dat in het kamerdebat geadresseerd moet worden is het perspectief. De woorden “functie elders” zijn een eigen leven gaan leiden, in lijn met de algemene gevoeligheid voor aluhoedjestheorieën, die zich nu laat zien als MSM-breed aanwezig.

---

Meer over kabinetsformatie2021 en wat er politiek rondom plaatsvindt vindt u hier.