De Spaanse bankreus Santander neemt de zesde bank van Spanje over. Banco Popular verandert voor 1 euro van eigenaar, maar Santander haalt om de overname te kunnen voltooien wel eerst €7 miljard op op de geldmarkten. De Europese bankencrisis is er nog steeds.

Dat Banco Popular werd overgenomen voor weinig is geen verrassing, aangezien zelfs het management van BaPo zelf nog vorige week geen idee had van de waarde van het onroerend goed in haar portefeuille. Dat Santander er nog een euro voor betaalde is daarom hoe dan ook een gok. En die gok is de portefeuille van €36 miljard oroerend goed.

De Telegraaf  volgt de berichtgeving van de ECB:

Een verkoop van Banco Popular was ook noodzakelijk voor de stabiliteit van het financiële stelsel in Spanje en Portugal. Volgens de ECB had de bank op korte termijn niet meer aan zijn verplichtingen kunnen voldoen.

Banco Popular kwam in de problemen door vastgoedleningen waarvan twijfelachtig is geworden of ze nog kunnen worden afgelost. Daardoor was de kapitaalbuffer zo sterk verslechterd dat de ECB de bank tot maatregelen had aangespoord.

Ook staatsbank Bankia leek lang kandidaat om BaPo over te nemen, maar Santander kreeg voorrang omdat de bank nog wel iets lijkt te zien in de activa van BaPo. Bankia is de bad bank van Spanje: een conglomeraat van oorspronkelijk regionale banken die tijdens de crisis van 2013 bezweken en werden samengebracht in Bankia. Als Santander was afgehaakt had Bankia ongetwijfeld de boedel op mogen ruimen namens de Spaanse staat(, maar de staat waarin Bankia verkeert is nu ook niet bepaald gezond). Dat dreigement werd door de Single Supervisory Mechanism, de uitvoerende bankenpoot van de ECB,  eerder al geuit. Winst, verlies en waarde van een bank is in Spanje afhankelijk van wie de bepaling doen mag:

As Francisco González, the president of Spain’s second biggest bank, BBVA, said during testimony in the Bankia Case, accounting in the banking sector is so elastic that it’s like chewing gum. The difference between a profit and a loss, a valuable or non-performing asset, on a bank balance sheet invariably depends on who’s doing the counting and what methods they’re using.

De aandeelhouders van BaPo krijgen nu niets, iets wat door de NOS wordt samengevat als: Het is voor het eerst dat de problemen bij een bank worden opgelost door de sector zelf, en niet op kosten van de belastingbetaler.

Maar zoals u zag is dat maar half waar. Santander heeft een uitgebreid boekenonderzoek verricht, en lijkt er nu met een koopje van door te zijn, ondanks de ongetwijfeld enorme integratieproblemen die men nog voor de kiezen krijgt. Aandelenanalisten leken er vorige week nog unaniem van overtuigd dat BaPo nog wel iets waard was:

.. share price of Spain’s sixth biggest bank, Banco Popular, at €0.67, is just pennies above its lowest point ever. According to analysts at 20 different investment banks consulted by Bloomberg, the “objective” value of those shares could be anything from €1.50 (Oddo & Cie) to €0.25 (Kepler Cheuvreux).

Maar die koers van €0,67 was dus een paar weken geleden.

Zaterdag was de koers al gezakt naar €0,43. De reden dat BaPo niet failliet mocht gaan is niet dat het een belangrijke systeembank is (zoals Santander!), maar dat het een grote portefeuille ter waarde van €34 miljard heeft van kleine bedrijven, middenstanders en andere steunpilaren van elke normale gezonde economie. Bovendien is het verbonden met Opus Dei, een katholieke organisatie die in Spanje veel in de melk te brokkelen heeft – en dus in de regerende Partido Popular. Veel leden zullen vandaag een pijnlijk verlies hebben geleden.

De vraag of de ECB haar goedkeuring geven zou aan de overname van BaPo door Santander, aangezien het de concurrentiepositie van die laatste in Spanje sterk verbetert. Zeker nadat recent al goedkeuring werd gegeven aan een extra steunoperatie voor het Italiaanse Monte dei Paschi. Maar de ECB kijkt opnieuw geen keus te hebben gehad, aangezien teveel belanghebbenden van statuur er anders onder hadden kunnen lijden.

Wat resteert zijn vragen als:

– Hoe stevig is de Spaanse bankensector nog?

en

– Hoe betrouwbaar kan de ECB nog zijn als het gaat om uitgesproken beleidsvoornemens over weigeren van al dan niet bedekte staatssteun?

Het enige dat vóór Spanje pleit is de doortastende aanpak van BaPo. Sterker dan Italië heeft het land nog meer zwakke banken met grote vastgoedproblemen die men liever niet in de spotlights hebben wil. Niet dat de situatie in Italië veel rooskleuriger is, maar Spanje heeft een probleem dat acuut wordt, en  niet langer onder het tapijt te vegen is op de manier waarop dat de Italiaanse regering steeds lukte.