Het curieuze misbaar dat ontstond naar aanleiding van de aankondiging van het Forum voor Democratie dat het zich omvormt tot politieke partij is zowel dom als deel van het probleem. Want het is veelzeggend voor de achterliggende wijze van redeneren.

Nieuwsuur had er gisteravond een zeuritem over, met een ontzettend hakkelende Dominique van der Heyde, die voor de vuist weg wat kennelijk gevraagde onzin stond uit te kramen. Zó stamelen zie je haar in ieder geval zelden. Het NRC gooide er gisteren een opiniestuk over kiesdrempels tegenaan. Daarover hieronder meer, maar ik kan niet nalaten alvast op te merken dat het NRC zich blijkbaar zorgen maakte dat de voorheen in haar kolommen welkome Thierry Baudet een paar stemmers van voorheen keurig conservatieve huize uit haar gehersenspoelde lezersschare zou weten weg te kapen. Ook het vermogen zelf te denken wordt de NRC-lezer door de redactie niet langer toebedacht.

Het is een lichtelijk verbijsterend schouwspel. Alsof je naar het wereldkampioenschap schapen hoeden zit te kijken. Waarbij de media de rol van de hond spelen, die proberen hun regenteske bazen met korte blafjes in het juiste spoor te houden. Wat ik maar zeggen wil: de media kennen hun plek niet meer.

Zo’n pleidooi voor een verhoging van de kiesdrempel is ook zó vermoeiend. Je hoort het met de regelmaat van de klok, er wordt met voorbeelden gegooid hoeveel beter het elders is, en men doet dat omdat men zich grote zorgen maakt over de bestuurbaarheid van ons land. Hoogstens kun je zeggen dat er een gerechtvaardigde angst is dat de media meer aandacht hebben voor de schreeuwende splinters dan voor de grote partijen en hun boodschap, maar daarover zouden die media eens zelf moeten denken. Dan kan men dat gelijk mooi samen nemen met een fundamentele bespiegeling over de eigen rol, want een serieus medium samen laten gaan met aandacht voor het bijzondere en idiote omdat dat lezers oplevert is alleen nog op internet te realiseren.

Kiesdrempel
We hebben in Nederland namelijk al een kiesdrempel. Erg hoog is die niet: 0,7%. Maar als je het relatief kleine aantal zetels in het Nederlandse parlement vergelijkt met dat van andere landen dan is het percentage stemmen dat voor een zetel nodig is niet niks. De NRC-opiniado van dienst hield ons Duitsland als voorbeeld voor, en had het ook over de Weimarrepubliek. Van die Weimarvoorbeelden moet ik diep zuchten; het zijn de Godwins van nette mensen die een weg rond de eeuwige Hitlervergelijkingen hebben gevonden terwijl ze dat wel degelijk bedoelen. Het is zowel zinloos als contraproductief in een debat over ‘bestuurbaarheid ondanks politieke versplintering’.

De Duitse kiesdrempel van 5% is werkelijk vrij hoog. Toen Turkije een paar jaar terug een kiesdrempel van 10% invoerde was voor iedereen duidelijk dat dit een vorm van fnuiken van oppositie betekende, maar het Turkse parlement bevat nu inderdaad nog maar vier partijen. Zolang de heersende AKP de haar het minst aanstaande partij er nog niet uitgezuiverd heeft tenminste – zoals u ziet ben ik op het gebied van gemaskeerd gebruikte Godwins evenmin onbemiddeld.

Splinters
Maar als er zoveel loslopende splinters zijn dat de bestuurbaarheid van een land in gevaar komt, dan is de maatschappij volkomen dodelijk verdeeld. Typisch multiculti zou je kunnen zeggen, maar enfin. Het probleem is dan ook niet de hoeveelheid splinters, maar de hoeveelheid middelgrote partijen en het gebrek aan werkelijk grote partijen. Zelfs de dominante VVD haalde bij de laatste verkiezingen niet meer dan ruim een kwart van de stemmen. Dat is ongekend laag. Alle splinters tezamen zullen naar het zich laat aanzien niet groter worden dan de kleinste middelgrote partij. Hun volledige verdwijnen zou bij de huidige stand van zaken een kabinet mogelijk maken van vier in plaats van vijf partijen – misschien. Alleen heb ik dan nog niet gekeken naar het mozaïek in de senaat. Zolang die situatie niet verandert, is er alle ruimte voor de folklore die bij verkiezingen óók belangrijk is. Als kleine partijtjes groter worden hebben ze hun waarde voor de kiezer bewezen, anderen verdwijnen wel weer.

Elk pleidooi voor een hogere kiesdrempel is daarom zoeken naar een excuus om minder aandacht te hoeven geven aan splinterpartijtjes. Als dat een verantwoordelijkheid is die media niet zelf aankunnen, dan is hun bestaansrecht definitief op weg naar nul.