De Spaanse verkiezingen zijn uitgelopen op een patstelling die binnen een jaar tot een herhaling van deze exercitie zal leiden.

Het staatje hieronder laat zien wat ik bedoel. De meest logische coalities – in een land dat niet gewend is aan coalities – hebben geen van beiden een meerderheid. De conservatieve PP liet vóór de verkiezingen weten dat het genadiglijk in zou stemmen met een Grote Coalitie met de socialistische PSOE (Duitse stijl), mits die partij haar huidige leider dumpen zou. Gisteravond kwam het korte antwoord: vergeet het maar.

Blijft de vraag: wat nu? Er zit een grote groep kleine partijtjes in het Spaanse parlement, en de gedoogsteun van een paar er van zou voldoende kunnen zijn om een der coalities in het zadel te helpen. Maar voor hoe lang? In de jaren tachtig werden socialistische regeringen soms gesteund door de Catalaanse nationalisten. Niet alleen zijn die uit de mode (ze willen Catalonië immers onafhankelijk maken van Spanje), maar ze hebben bovendien onvoldoende stemmen om veelmacht te kunnen uitoefenen. Theoretisch zou de nieuwe partij Ciudadanos kunnen besluiten een socialistische regering van PSOE en Podemos te steunen, maar dan nog moeten er ergens vier extra stemmen worden opgescharreld (meerderheid is 176 zetels). Dat lijkt ver weg.

Niemand heeft nu een idee wat de volgende stap zal zijn, maar het zou niemand verbazen als er opnieuw verkiezingen worden gehouden. Een coalitie zou binnen een jaar echter vrijwel zeker tot hetzelfde leiden, zodat je je afvraagt, waarom iemand de moeite zou nemen daartoe over te gaan.

Spanje gaat een heel onzekere periode tegemoet. De EU in Brussel daarom nog meer. Want dat de meerderheid voor zuinigheid die via de PP is weggestemd, zal Brussel nog minder zien uitkijken naar nieuwe verkiezingen dan de PP van Rajoy. Dat zal ongetwijfeld ook de ratio zijn geweest achter het voorstel voor een Grote Coalitie aan de PSOE. Het antwoord duidt opnieuw op de gewoonte om als het er op aan komt, nationaal te denken in alle EU-lidstaten.

Waarom toch, vragen ze zich in Brussel af?