De vraag wat Wit Privilege nu precies inhoudt houdt me al enige tijd bezig. Niet vanwege een of ander vaag schuldgevoel, maar vanuit de behoefte te begrijpen wat het nu is, en waar de wortels liggen.

Dat werd duidelijker toen ik de vraag omdraaide. Want dan rolt het antwoord achter dit mechanisme er als vanzelf uit: Wit Privilege is niet anders dan een etiket voor gerassificeerde afgunst. Zo verklaart het ook eenvoudig waarom de ‘Linkse kerk´ er zo vlot en geroutineerd bij aanhaakte. Veel linkse stokpaardjes zijn op eenzelfde afgunst gebaseerd – zoals het eeuwige nadrukkelijk hameren op een erfbelasting omdat dat ‘niet eerlijk’ zou, dingen te erven van je opvoeders. Deze argumenten zijn genoegzaam bekend en herhaald.

Denkt u even mee. De klacht is dat blanke kinderen het in de maatschappij eenvoudiger hebben dan niet-blanke. Maar al te vaak klopt dat. Dat de wortel hiervan te maken heeft met opvoeding in een cultuur die gericht is op prestaties ontgaat de klagers echter maar al te vaak. Falen in een prestatiegerichte cultuur afschuiven op huidskleur is een variant op een schaamteculturele ontkenning van overtredingen van een gedragscode die voorschrijft dat stelen niet netjes is, om er maar direct een andere bom tegenaan te gooien.

Het resulterende strafblad is vaak inderdaad een handicap later in het leven. Maar klagen dat je ouders je niet goed hebben opgevoed hoor je vanuit klaagkringen maar zelden. Of nooit, eigenlijk. Want ook een strafblad wordt gezien als een aanklacht tegen het uiterlijk. Terwijl, als dat waar was, er geen administratief stigma behoefde te worden geplakt – het uiterlijk zou immers ruimschoots voldoen?

Dat racisme op erfelijkheid wordt teruggevoerd is vanzelfsprekend óók een racistische notie, maar ons wordt tevens geleerd dat gekleurde mensen niet racistisch kunnen zijn. Dat ook dat weer feitelijk een racistische notie is wil er bij de Linkse Kerk niet in – het gaat in tegen hun instincten, en is om die reden verboten. De maatschappij is systemisch racistisch, hoor je dan vervolgens. Ach so. Kernwaarden die iedereen in zijn buren het meest waardeert afdoen als cultureel slecht, je moet maar durven.

Er begint wat door te breken, maar het zal nog wel een  stief decennium kosten eer we voortgang gaan maken. Als mensen als Zihni Özdil kinderen nemen, en die onafhankelijk opvoeden.

“Toen ik doceerde aan de universiteit werd ik door mijn progressieve, linkse leidinggevende gevraagd mee te gaan naar een moskee voor iftar-diner. Dat ik weigerde,was grote shock die zorgde dat de onderlinge relatie permanent bekoeld bleef”https://t.co/vweoGlcxvW via @volkskrant

— Hala Naoum Nehme (@HalaNaoumNehme) April 23, 2021

Het valt allemaal niet mee. Maar het kàn wel. En daarom moet het.

---

Zie ook de discussie over racisme op Veren of Lood in eerdere artikelen.