In Frankrijk is er een ontwerp genocidewet geweest, die het ontkennen van genocides strafbaar stelde. Dat ontwerp is door de Franse senaat verworpen. Vooral omdat Turken er zo verontwaardigd over deden. De Turken vonden dat zij en de Koerden niet veel meer dan 300.000 Armeense slachtoffers hadden gemaakt terwijl de rest van de wereld het aantal over het algemeen tussen de miljoen en anderhalf miljoen inschat. Dat doet voor ieder normaal mens aan het genocidale karakter van de Armenenmoord niet toe of af, maar voor de Turken dus wel.

In Turkije houden ze vol dat de moorden per ongeluk zijn gepleegd. Dat het helemaal niet hun bedoeling is geweest dat de Armenen om het leven zouden komen tijdens hun winterse tocht door de bergen van Koerdistan of tijdens de bloedbaden in Istanboel en andere plaatsen in Turkije. Dat het bovendien de eigen schuld van de Armenen was omdat ze gemene zaak hadden gemaakt met de Russische vijand. Tenslotte vonden ze het een aanslag op de vrijheid van meningsuiting van de Fransen om bij wet de ontkenning van de moord op de Armeniërs te verbieden. Dat vond men uiteindelijk ook in de Franse senaat of men had geen zin om ruzie met de Turken te krijgen over iets wat ieder normaal mens in de geschiedenisboekjes na kan kijken.

Toch is die opvatting over de vrijheid van meningsuiting tamelijk onzinnig. Je mag er over zeggen wat je wil, alleen niet dat de genocide niet heeft plaats gevonden want daarbij gaat het niet over een mening maar een feit. Je zou kunnen twisten over de vraag of je de moord op Armeniërs of de genocide op Armeniërs moet zeggen maar dat lijkt me een kwestie van definitie te zijn. Er zijn mensen die menen dat je pas over genocide kunt spreken bij een bewuste poging om een heel volk uit te roeien. Je zou dus vol kunnen houden dat dan ook de Holocaust geen genocide was want Hitler wist heel goed dat hij de joden in Amerika niet bereiken kon.

Dat de moord op de Armeniërs doelbewuste politiek was van de Turkse overheid is na de eerste wereldoorlog onder meer gebleken omdat de belangrijkste aanstichters zijn gevlucht naar Duitsland en bij verstek veroordeeld zijn. Een stel van de verantwoordelijken zijn trouwens door de Turken zelf opgehangen. Van twee honderd duizend Armeniërs is bekend dat ze hun leven gered hebben door zich tot de islam te bekeren. Die gedwongen bekeringen van Armeniërs worden door Erik Jan Zürcher niet meegenomen, als hij het aantal slachtoffers op 600.000 houdt, al zijn ze langs deze weg wel voor het Armeense volk verloren gegaan. De 600.000 van Zürcher is nog steeds het dubbele van wat zijn Turkse vrienden erkennen. Die zagen daar niettemin een reden in om hem de hoogste burgerlijke onderscheiding van het land te geven, wat ze niet zouden hebben gedaan, meen ik, als die zeshonderdduizend echt aan de hoge kant zouden zijn geweest. Maar hoe dan ook, de moord ontkennen is echt onzin.

De enige vraag die resteert is of je in het buitenland dan een wet moet maken die de ontkenning strafbaar stelt. Is dat erger of minder erg of net zo erg als een wet in Turkije die het tegenovergestelde doet? Wie in Turkije het gebeurde moord of genocide noemt kan het gevang in. Dat is uiteindelijk nog beter dan vanwege zo’n uitspraak zelf vermoord te worden. Dat kan je in Turkije ook gebeuren en dat doen de Fransen dan weer niet. De daders van zulke moorden zijn in Turkije meestal bij de politie bekend, maar worden niet vervolgd. Dat komt omdat de politie een wapen is in de handen van Erdogan, de bekwame maar niet erg ethische president van Turkije. Die koestert niet alleen tegen Armeniërs maar tegen alle niet-moslims gevoelens van bedenkelijke aard, onder meer tegen de brave paus emeritus Benedictus de zestiende.

Ik vind het juist dat de Duitsers en Japanners nu in de wereldopinie niet meer alleen staan als volkeren die een moorddadig regime hebben gesteund maar dat ook de Turken worden gebrandmerkt als een genocidevolk. De Duitsers hebben er intussen voor geboet en zich tot democratie en mensenrechten bekeerd. De Turken nog in de verste verte niet. Het lijkt me consequent te zijn van het Franse huis van afgevaardigden en van EU lidstaten die het met deze Fransen eens zijn, dat we de Turken niet toelaten tot de EU. Daar zijn trouwens ook nog andere redenen genoeg voor.

———————————————————————————-

Eerder verschenen op het Blog van Toon Kasdorp