Wat een Overton-moment is laat zich het eenvoudigst uitleggen met de oude Nederlandse uitdrukking dat ‘de tijd ergens rijp voor moet zijn’.

U ziet hoe een adequate vertaling van een mystiek klinkende Engelse term als een Overton Window de zaak begrijpelijk maken kan? Desalniettemin is het een onderwerp om te bespreken, want het is een begrip dat vaker een rol speelt dan velen van u beseffen, en het is tevens iets dat op mediagedrag grote invloed uitoefent. In het Engels meldt Wiki er dit over:

The Overton window is the range of policies politically acceptable to the mainstream population at a given time. It is also known as the window of discourse. The term is named after American policy analyst Joseph P. Overton, who stated that an idea’s political viability depends mainly on whether it falls within this range, rather than on politicians’ individual preferences.. According to Overton, the window frames the range of policies that a politician can recommend without appearing too extreme to gain or keep public office given the climate of public opinion at that time.

U ziet, het gaat inderdaad over het moment dat de tijd rijp is, en de aandacht die daaraan geschonken moet worden aleer politieke uitspraken te doen waarop dit principe van toepassing is. Eind 19e eeuw was bijvoorbeeld niet het juiste moment om een voorstel voor een AOW-stelsel te doen, om maar een willekeurig voorbeeld te geven. Ook het openzetten van de Nederlandse grenzen om Afrikanen naar binnen te lokken is een tijdgebonden plan.

Ik verwacht dat een deel van de lezers zich nu al geestelijk voorbereid op het noemen van de zogeheten Mars door de Instituties, en inderdaad is dat een voorbeeld van het creëren van een Overton-moment. Veel linkse mensen zijn enige decennia lang – velen van hen zonder twijfel onbewust – bezig geweest het Overton-moment voor te bereiden waarvan we nu de wrange vruchten plukken; ongebreidelde immigratie, gepaard aan onbeperkte fondsen voor wie het land in wil. Mensen die vinden dat in elkaar geslagen worden omdat een zo goed als zwakzinnige import-Nederlander ergens met zijn verstand niet bij kan, en dan trots op je kind zijn dat ze dat zonder klagen over haar lot of ouders incasseert .

Dat een Overton-moment een raam in de tijd vormt, impliceert nog meer dan alleen wat ons overkomen kan. Het impliceert tevens dat er een moment komt dat de acceptatie die nu domineert verdwijnen zal. En dàt betekent dat we er aan kunnen bijdragen dat die situatie sneller ontstaat, en dat er tevens behoefte zal zijn dat er een helder omschreven attitude waar we naar toe moeten klaar ligt. Want het principe van het Overton-moment gaat nooit over één moment, maar het moet onderdeel zijn van een reeks momenten[1], die tegen elkaar in werken. Hoe gezonder een situatie die ontstaat, des te bestendiger ze blijken zal, is de hoop die je er op vestigen moet.

Dit principe door redenerend ontkom je er evenmin aan te constateren dat wraak voor misstappen tijdens ontwikkelingen na eerdere Overton-momenten nooit productief zal kunnen zijn, omdat ze hun weerslag zal hebben op het ontstaan van het volgende Overton-moment.

Blijf u derhalve herinneren; niet het uitroepen van een revolutie is van belang, maar de herkenning van de rijpheid van de tijd er voor.

---

1. Historici weten, dat elk nieuw tijdperk cultureel zowel een voortzetting van het vorige is, als een reactie erop.