Dat de Deense cartoons door alle betrokkenen in het islamdebat prompt werden aangegrepen als agitprop was Toon Kasdorp niet ontgaan. De redenaties bevielen hem vaak niet.

Als je de westerse persbureaus mag geloven dan heeft de geestelijke leider van Iran, Khatami, het vermoeden uitgesproken dat de Deense ambassade benzine gereed houdt om de demonstraties van de oprecht verontruste Iraniërs gevaarlijker te laten lijken dan ze in feite zijn. Dit is in de traditie van de zijn grote voorganger Khomeini, die de gegijzelde leden van de Amerikaanse Ambassade het verwijt maakte dat zij de schending door Iranese jongeren van hun diplomatieke status gebruikten om Iran in de wereldpers in een kwaad daglicht te stellen.

Premier Erdogan veroordeeld het geweld van de Mohammedaanse demonstranten elders in de wereld, maar ook de arrogantie van de cartoonpublicaties [1].

Dit laatste is een variant op het thema gebrek aan respect voor het geloof. In een zachte variant is dat thema bij onze premier Balkenende te beluisteren geweest en in weer een andere variant bij oud minister van buitenlandse zaken Van den Broek. Respect voor geloof, met permissie, is respect voor onzin, omdat niets er op wijst dat de geloofsinhoud waar is, maar respect voor de gelovige medemens kan terecht zijn als hij dat zelf weet te verdienen. Als hij zich beheerst en welwillend gedraagt tegenover anderen mag hij rekenen op hetzelfde respect als ieder ander. Verder getuigt het gratuite kwetsen van anderen niet van goede smaak.

Van den Broek is er nog steeds trots op dat hij in de tachtiger jaren een uitzending van een deel van de Rudi Carrell show op de Nederlandse televisie voorkomen heeft en daarmee het gevaar dat Nederland soortgelijk geweld te verduren zou hebben gekregen als Denemarken nu. Die trots is daarom ook wat verwonderlijk omdat het om een rapportage ging over een Duitse TV-uitzending en Duitsland er niet of nauwelijks problemen mee gehad heeft.

Verwonderlijker is nog dat de ingreep van de minister niet gebaseerd was op het gebrek aan goede smaak van Carrell maar op angst. Zolang angst een betere raadgever moet zijn dan goede smaak, zullen we de problemen met de andersdenkende landen niet oplossen, dat lijkt wel zeker.

Behoort Erdogan nu tot de andersdenkenden, of hoort hij bij ons, bij de EU? Nu, als ik zou moeten kiezen tussen Erdogan en Van den Broek, dan koos ik Erdogan. En de Koerden dan, zult U misschien vragen. Koerden ben je veel beter kwijt dan rijk. Over zijn gedrag tegen de Koerden vallen Erdogan niet zo veel verwijten te maken. Door de geschiedenis heen zijn Koerden een pest geweest voor hun buren.

Een wonderlijke redenering die we de laatste jaren bij herhaling hebben kunnen horen is de volgende:

1. democratie is goed.
2. het besluit om de Deense ambassades in brand te steken wordt door een meerderheid van een verontwaardigde moslim-bevolking gedragen, is dus democratisch.
3. de betrokken regeringen voeren slechts de wil van hun bevolking uit, die zijn dus ook goed.

De fout in dit gebrekkige syllogisme is gelegen in de gelijkstelling tussen goed, democratie en de wil van de bevolking. De meerderheid van de bevolking in Duitsland steunde Hitler. Met de Engelse filosoof G.E. Moore kunnen we ons naar aanleiding hiervan afvragen: de Duitsers waren eind dertiger jaren in meerderheid voor Hitler, maar was dat goed? Als het antwoord nee is, dan is of democratie niet altijd goed, of heeft het een andere inhoud dan alleen een uitdrukking te zijn van de wil van de meerderheid van de bevolking. Die logica lijkt onweerlegbaar.

---

1. Deze week overleed Kurt Westergaard op 86-jarige leeftijd.

---

Dit artikel over Deense cartoons verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier.