Europa out of the box
Toon Kasdorp over mogelijke hervormers van de gedachte van EU en Europa.
‘Out of the box’ of outside the box-denken is een moderne notie. Een generatie geleden hoorde je er niet van. En wat het precies is weet ik nog steeds niet. Wikipedia beweert dat het denken van buiten het gewone kader is, ‘outside the box’ dus meer dan ‘out of the box’. Allerlei andere mensen op het internet, die er cursussen in geven, hebben er uiteenlopende creatieve ideeën over, maar ik denk dat Wiki in elk geval een punt heeft. Groepsdenken is een fenomeen dat in weg staat van veel grondige discussie, ook inzake Europa.
Neem de hervormingen waarvan iedereen vindt dat ze nodig zijn in Brussel, maar waar in de diverse Europese landen heel verschillend over wordt gedacht. Vooral voor wat betreft de richting waarin die hervormingen zouden moeten gaan. Politiek en media hebben wat Brussel betreft hun specialisten en die specialisten vormen een groep, tezamen met de ambtenaren van de EU. Wat er uit de groep in de kranten en op de TV komt vertoont in het algemeen grote gelijkenis. Of je nu de Duitse de Nederlandse of de Franse kranten leest, ze komen allemaal met hetzelfde eenzijdige commentaar, alsof ze alleen maar een door een collega gemaakte samenvatting hebben gehoord of gelezen.
Cameron hield zijn EU-speech in the Commons in Londen en niet zoals oorspronkelijk gepland in de Beurs van Berlage in Amsterdam. Dat is jammer, want het leek nu meer een partijpolitieke speech en minder op de grote internationale redevoeringen zoals zijn voorgangers Churchill en Thatcher die hielden op het continent.Toch had Cameron net als Churchill duidelijke en constructieve ideeën over Europa. Ze vormen de beste bijdrage aan een noodzakelijk debat over een stagnerend Brussel dat een van de politieke leiders in de EU in de afgelopen jaren heeft gegeven. Als je haar vergelijkt met de inhoudsloze uitingen van mensen als Guy Verhofstadt of Martin Schulz was de rede van Cameron een verademing. Hij verveelde niet en de kern ervan was democratie.
Het Europese parlement, dat kennelijk van te voren over de tekst van de speech beschikte, maakte in zijn reacties duidelijk waarom het minder democratisch is dan Engeland, en minder gelegitimeerd tegenover haar kiezers dan het Engelse parlement, maar zonder dat men zich dat zelf bleek te realiseren.
De Oostenrijkse socialist Swoboda beweerde dat Europa best zonder Engeland kan. Wie zelf niet in Brussel zit en naar de belangen van de Europese landen kijkt in plaats naar die van de Europese instellingen, ziet meteen dat het vertrek van Engeland een groot verlies gaat worden. Niet alleen vanwege Engelands eigen bijdrage aan de Europese gemeenschap. Ook omdat Engeland de draaischijf bij uitstek is waarover de samenwerking loopt met de westerse landen buiten de Unie. Niet de samenwerking op politiek niveau maar die tussen bedrijven en instellingen.
Een Europa zonder Engeland gaat voor Amerika, Canada, Australië en Nieuw Zeeland een aanmerkelijk minder aantrekkelijke propositie worden. Engeland is voor de werkelijke wereld buiten Brussel de entree naar Europa. Daarom zou het ook zo veel beter zijn om Brussel als hoofdstad af te schaffen en de grote Europese steden Parijs, Berlijn en vooral Londen een grotere rol te geven in de institutionalisering van de samenwerking.
We hebben geen enkel belang bij een Brusselse bureaucratie en bij naar binnen gerichte politieke instellingen. Probleem gerichte instituten die in dagelijks contact staan met de wereld buiten Brussel en Europa, dat is wat we nodig hebben. Ik denk dat het ook voor de media een goed idee zou zijn om hun Europa-correspondenten eens een tijdje met vakantie te sturen en wat nieuwe gedachten los te laten op het onderwerp.
Dit artikel verscheen eerder vandaag ook op het Blog van Toon Kasdorp
Meent de schrijver echt dat verplaatsing van de bureaucratie iets oplost? Alsof ‘Brussel’ nu al niet naar de pijpen van Berlijn en Parijs zou dansen…
de opmerking over de media, c.q. de journalisten is raak: ‘allemaal hetzelfde eenzijdige commentaar’. Maar dat los je niet op met journalisten op vakantie te sturen. Deze ‘journalisten’ zijn verworden tot propagandisten en verdienen het om met pek en veren overladen te worden. Er moet een totaal nieuwe journalistieke cultuur komen.
Met een verhaal over democratie sloeg Cameron de plank mis. Democratie is slechts een middel in een rechtsstaat en geen doel op zich. En, een rechtsstaat is een afgeleide dat slechts vorm krijgt bij het inhoud geven aan de kernwaarden van individuele soevereiniteit, veiligheid en vrijheid. Een luie denker die Cameron. Daarom hoort zijn speech terecht thuis in the Commons.
@Wim,
In Brussel word een groot deel van de tijd en de aandacht besteed aan het laten functioneren van de instellingen in hun onderlinge verband. Knip dat verband door en richt per probleemgebied een bureau op dat in een andere stad op het continent is gevestigd. U zult zien dat er veel meer tijd gaat naar het probleemveld waarvoor het instituut is opgericht.
@Kasdorp Ik begrijp uw insteek. Maar a) er zal altijd sprake blijven van (de noodzaak van) ‘coördinatie’ of hoe je het ook noemen wil. En b) alles hangt toch weer af van de oplossers binnen het ‘probleemveld’: Wat zijn hun principes/verborgen agenda’s/carrière dromen enz.? Aan wie hebben zij hun positie te danken? Mijn conclusie is dus dat het soort decentralisatie dat u voorstelt niet echt out of the box, of outside the box is. Het is nog maar de vraag of we nieuwe structuren nodig hebben. Beter is de oude structuren gebaseerd op het bestaan van natiestaten, leitkultur en verregaande autonomie te herwaarderen. Iets wat we trouwens steeds meer – maar nog lang niet genoeg – zien gebeuren.