Sander Terphuis is een Nederlander van Iraanse afkomst. Hij is als vluchteling hier gekomen en heeft, om te laten zien hoe vast hij besloten was om in onze samenleving te integreren, een Nederlandse naam geadopteerd. Sander Terphuis, Hollandser kan het moeilijk, zag Toon Kasdorp.
Zijn zicht op het vluchtelingenprobleem is een stuk helderder dan dat van iemand als Hans Magnus Enzensberger. Enzensberger is een wereldburger en een humanist. Hij ziet staten en de samenlevingen waar staten de juridische aankleding van zijn als een treincoupé. Je komt er en vertrekt er weer, maar waar je woont op deze wereld is een zaak van individuele keuze. Als veel naoorlogse Duitsers had hij weinig op met de Duitse samenleving en een Duitse identiteit. Hij vond het –  geloof ik – fatsoenlijker om wereldburger te zijn.

Terphuis heeft de verschillen tussen de samenlevingen in zijn land van herkomst en van aankomst aan den lijve ondervonden en spreekt daar niet lichtvaardig over.

Mensen zijn voor hun overleven afhankelijk van de samenleving waar zij toe horen en het is dom en lichtvaardig om daar progressief over te denken, dat wil zeggen: als iets dat er eigenlijk niet toe doet en dat je spontaan delen kunt met toevallige passanten.

Intellectuelen die hun werk van achter hun schrijftafel doen, maakt het weinig uit of die tafel in Berlijn staat of in New York. Er is altijd wel een bakker in de buurt of een ziekenhuis. Maar in een dorp is iedereen afhankelijk van de plaatselijke bakker voor zijn brood en als hij geen auto heeft van zijn buurman om hem naar de dichtstbijzijnde stad te brengen als hij naar het ziekenhuis moet. In kleine en grote samenlevingen zijn de mensen van elkaar afhankelijk en als die samenleving niet goed meer functioneert is dat al snel levensbedreigend.

Mensen zijn niet gelijk. Wie niet tot je samenleving behoort is een vreemdeling en misschien is hij een vijand. Hij is in elk geval niet iemand voor wie je het zelfde soort verantwoordelijkheid draagt als voor je medeburger. Wie doet alsof creëert grote risico´s voor zich zelf en voor zijn medeburgers. Dat kan alleen heel tijdelijk. Als vreemdelingen zich hier metterwoon vestigen is het zaak ze zo snel mogelijk tot medeburgers te maken.

Onze nationale overheid beriep er zich op dat wetten en verdragen integratiedwang onmogelijk zouden maken, toen burgemeester Thomassen van Rotterdam en zijn college een aantal praktische maatregelen wilden nemen om de integratie te bevorderen. Den Haag verbood het Rotterdamse college die maatregelen door te voeren. Het kwam bij onze Haagse ambtenaren toen niet op dat wetten en verdragen er zijn om de samenleving te dienen en niet omgekeerd.

Als je ziet hoeveel ellende die verkeerde koers heeft opgeleverd, niet alleen voor ons maar ook voor onze Europese verdragspartners en hoe weinig afkeuring er in dat verband over die ambtelijke hoofden is uitgestort, dan verbaas je je. Mensen zagen hoe en waar het verkeerd ging lopen. Ze kwamen met zinnige maatregelen om dat tegen te gaan en bureaucratisch werd besloten dat we liever de nek in de strop moesten steken, die intussen al weer een stuk strakker is aangehaald.

---

Dit artikel over de samenleving verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier.