Afgelopen weekend vergaderde de Eurogroep in Talinn, hoofdstad van de Estse halfjaarlijkse voorzitter der EU. Men sprak onder andere over het oneerlijke van al die Amerikaanse internetgiganten die in de EU vrijwel geen belasting betalen. Belastingontwijking is hot sinds linkse oneerlijkheidsroepers in het UK het onderwerp op de agenda zetten.

Een typisch geval van: Tja! Dat de EU liever al de winsten van die bedrijven zelf via belastingen afroomt lijdt geen twijfel, maar wat is de basis van dit probleem? Dat beschreef ik een paar maanden terug al redelijk uitgebreid in een artikel over belastingontwijking, en dat was niet eens de eerste keer. Dat ga ik hier niet herhalen.

Interessanter is dat het nu naar het EU-niveau werd getild nadat de Tweede Kamer zichzelf te kijk had gezet dit voorjaar. Aangezwengeld door de meest etatistische lidstaat van de EU, het Frankrijk van Macron. Wie dacht dat Macron een nette linksliberaal was komt bedrogen uit: dit zijn de stunts van socialisten die bedrijven uit willen knijpen omdat zij winsten eerlijker zeggen te distribueren. Met andere woorden: wij willen ook een hap uit de koek.

Geen wonder dus dat Dijsselbloem uitsprak dat er wel wat in zat, en dat het op termijn toch goed te regelen moet zijn, want de Duitsers vonden het idee ook heel interessant. Dat klinkt als een kluitje in het riet, en dat zou het geweest zijn als er niet een zinnetje in het verslag geslopen was dat die indruk vierkant onderuit haalde:

Volgens Dijsselbloem is het sowieso “niet lang meer vol te houden dat belastingen alleen een zelfstandige zaak van Nederland zijn”. Maar de demissionair minister realiseert zich ook dat het altijd “oppassen is met adviezen aan je opvolger”.
Dijsselbloem benadrukt dat Nederland er wat hem betreft goed aan zal doen “zich aan te sluiten bij de landen die de moderne belastingen vormgeven. De ontwikkelingen gaan heel snel.” Maar het is wat hem betreft aan een volgend kabinet om beslissingen te nemen.
(..)
Ook Duitsland, Spanje en Italië zijn voorstander van het plan. Nederland in principe ook.

Wat hebben we hier? Ik kan dat niet anders lezen dan dat Dijsselbloem vindt dat belastingen uiteindelijk beter gewaarborgd zijn op centraal niveau, waarmee hij ongetwijfeld de moloch in Brussel bedoelt. Dat is tot op heden niet het standpunt van de Nederlandse regering, zodat er alle reden is de minister hierover eens uitgebreid aan de tand te voelen in de Tweede Kamer. Niet in het minst omdat greep op de geldbuidel het recht pur sang is dat bij soevereiniteit behoord. Niet dat we als land onze soevereiniteit niet al grotendeels hebben verkwanseld, maar als de EU het recht krijgt de belastingen te bepalen, dan hadden we de schatkist ook gelijk in Brussel kunnen parkeren.

Het Franse plan vereist een dusdanige herijking van zowel de methodiek van het Nederlandse belastingstelsel als van het netwerk van internationale belastingverdragen dat ik u garanderen kan dat de voltooiing niemand van de betrokken ministers nog gaat meemaken. Toen halverwege de jaren negentig het Nederlandse belastingverdrag met UK en USA werd herzien, was daar al een jaar of vijftien overleg aan vooraf gegaan. Wat men nu wil is oneindig veel complexer.

“Belastingen in een digitale economie vergen een nieuw systeem en andere vormgeving, maar dat is aan aan een nieuwe regering”, aldus de demissionair minister na de bespreking in Tallinn.
De Franse plannen zullen nu door EU-commissaris Dombrovskis verder worden uitgewerkt. Die beloofde volgend voorjaar met concrete wetsvoorstellen te komen.

Formeel gaat het Franse plan alleen over de winsten van bedrijven die via internet opereren. Maakt dat de zaak eenvoudiger? Vermoedelijk niet, want dan kun je verwachten dat de aangeslagenen zal worden teruggegrepen op het gelijkheidsbeginsel. Waarom wel de internetbedrijven en niet tal van andere bedrijven? Het gaat niet werken, maar mogelijk dat de internetbedrijven uiteindelijk liever eieren voor hun geld zullen kiezen dan het gevecht aan te gaan. Uiteindelijk was dat ook het resultaat van het oneerlijkheidsgeroep in het UK. Een aantal bedrijven dat afhankelijk is hun imago van openbare diensten – zoals bijvoorbeeld Starbucks – begon vrijwillig meer in het UK te betalen. Maar meer dan het afkopen van slechte publiciteit was het niet. Gezien de bedragen waarover het hier gaat schat ik de kans van een dergelijke capitulatie niet al te hoog in.