Dertien kleinere EU-lidstaten verzetten zich tegen uitbreiding van de macht van de Europese Unie via verdragswijzigingen. Zij – Nederland en Hongarije zitten er niet bij – willen dat de Unie beter luistert naar en meer oog heeft voor EU-burgers.

Onder aanvoering van Denemarken hebben de landen een verklaring opgesteld – een non-paper – over de uitkomst en follow-up van de laatste conferentie over de toekomst van Europa. Ook Bulgarije, Kroatië, Tsjechië, Estland, Finland, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Roemenië, Slovenië en Zweden willen dat EU-instituten en haar organisaties democratischer en minder bureaucratisch worden.

De verklaring is een duidelijk antwoord op de conclusies die de Duitse bondskanselier Scholz en de Franse president Macron onlangs trokken na de Conference for the Future of Europe (CoFE). Ze zeiden verder de EU te willen versterken door het mogelijk te maken meer besluiten te nemen met een gekwalificeerde meerderheid in plaats van unanimiteit. Hierdoor moet het minder vaak voorkomen dat er patstellingen ontstaan tussen de 27 lidstaten, met name doordat kleinere lidstaten (Hongarije!) wel eens tegen stemmen. Voor een dergelijke ingrijpende verandering is aanpassing van het EU-verdrag noodzakelijk. De twee landen willen snellere besluiten mogelijk maken ‘omdat de oorlog in Oekraïne het Europese defensie- en energiebeleid sterk onder druk zet’.

Kortom, Scholz en Macron willen naar een sterk en groot Europäisches Reich onder hun aanvoering. Dat is tegen het zere been van de dertien ‘kleintjes’, die aan hun burgers denken: “De conferentie over de toekomst van Europa heeft een ongekende democratische oefening gehad. Het heeft een inspirerende dialoog mogelijk gemaakt met – en tussen – burgers in heel Europa over hoe zij de rol voor de EU in de komende jaren zien. We verwelkomen de ideeën en voorstellen die burgers naar voren hebben gebracht”, aldus stellen de Dappere Dertien, diplomatiek maar enigszins besmuikt.

Door en voor de burgers
En verder:
”De conferentie heeft blijk gegeven van een duidelijke en positieve interesse in het bespreken van echt beleid en specifieke resultaten die van invloed zijn op burgers in hun dagelijks leven. Zo ook de nationale debatten met burgers in alle lidstaten. De ideeën die door de burgers op de conferentie zijn gepresenteerd, moeten voor zichzelf spreken en een serieuze follow-up verdienen. Ze mogen niet worden geïnstrumentaliseerd om speciale institutionele belangen te dienen.”

Ook eisen ze dat alle beslissingen worden genomen binnen de bevoegdheidsverdeling die is vastgelegd in het EU-Verdrag en met volledige eerbiediging van belangrijke beginselen. zoals subsidiariteit en evenredigheid. Met andere woorden: de EU doet wat landen in hun eentje niet kunnen en de lidstaten mogen wél doen wat ze zelf nationaal belangrijk vinden, los van het verdrag. Want de EU en de Europese Commissie hebben de afgelopen decennia steeds meer macht naar zich toegetrokken door hun bevoegdheden in verdragswijzigingen verder en verder uit te breiden.

“We herinneren eraan dat Verdragswijziging nooit een doel van de Conferentie is geweest”, aldus de Dissidente Dertien.” Waar het om gaat, is dat we de ideeën en zorgen van de burgers aanpakken. We sluiten in dit stadium geen enkele optie uit, we steunen geen ondoordachte en voorbarige pogingen om een proces op weg naar verdragswijziging op gang te brengen. Dit zou een ernstig risico inhouden dat politieke energie wordt onttrokken aan de belangrijke taken van het vinden van oplossingen voor de vragen waarop onze burgers antwoorden verwachten en het aanpakken van de urgente geopolitieke uitdagingen waarmee Europa wordt geconfronteerd.”

Geen haast met hervormingen
Verder stellen ze:

– De aanpak van de crises door de EU in de afgelopen jaren – waaronder COVID-19 en de aanhoudende agressie van Rusland tegen Oekraïne – heeft duidelijk aangetoond hoeveel de EU kan bereiken binnen het huidige verdragskader.

– De EU heeft snel gehandeld om gemeenschappelijke en doeltreffende oplossingen te beëindigen – en uit te voeren.

– We hebben al een Europa dat werkt. We hoeven geen haast te maken met institutionele hervormingen om resultaten te boeken.

– Wat de conferentie betreft, we kijken ernaar uit om constructief deel te nemen aan het werk dat voor ons ligt – op basis van de ideeën en wensen van de burgers voor de toekomst van Europa.

Deze gang van zaken biedt een sprankeltje hoop dat de EU, onderweg naar een EUSSR-dictatuur, tegen massieve struikelblokken aanloopt. En dat andere landen de komende tijd bij deze beweging aansluiting zoeken. Dat zou een lelijke streep door de rekening betekenen van Kaiser Scholz, koning Macron en tsaar Timmermans.

---

Nexit wordt een steeds beter idee. Maar dat ga je pas zien als je voelt en ziet wat men doet. Overigens laat deze hele charade zien wat de snelste en goedkoopste weg uit de EU is: de boel blokkeren tot ze blij zijn ons te laten gaan. Het alternatief is er uitgegooid te worden als je wetgeving van de wensen van de rest gaat afwijken – maar dat is het natuurlijk niet waard.

Meer over de strubbelingen binnen de EU en mogelijke (N)exits leest u hier.