De Europese Unie is de tegenwoordige naam van het Europese economische samenwerkingsverband dat ooit is opgericht onder de naam Europese Economische Gemeenschap. Daarna heeft het nog een tijdlang Europese Gemeenschap geheten en nu dus Unie.

Die naamswijzigingen interesseerden geloof ik alleen de mensen in de diverse Europese lichamen, die er de federalisering mee dachten te bevorderen, maar niet de burgers van de lidstaten. Die hebben de samenwerking altijd als nuttig beschouwd, maar dingen als een Europees parlement en een Europese vlag of grondwet als folkloristische flauwe kul. Voor al die burgers was het ook nooit de vraag of je land lid moest blijven. Natuurlijk was je lid. Europa was waar je woonde en het is duidelijk dat samenwerking tussen de landen in het voordeel is van iedereen. De vraag die zich de laatste jaren wel steeds sterker opdringt is hoe je de samenwerking op de beste manier kunt organiseren.

Dat de tegenwoordige manier niet de best denkbare is, staat wel vast. Maar waarschijnlijk durft niemand het aan om majeure veranderingen voor te stellen in het bestaande systeem, uit angst dat er dan helemaal niets meer over zou blijven van de samenwerking.

Angst is een slechte raadgever en het spreekwoord dat men beter ten halve kan keren dan ten hele dwalen bevat veel wijsheid. Wat er aan de tegenwoordige organisatie verkeerd is, is vooral een teveel aan bureaucratie en een tekort aan democratie.

De democratie in Europa moet men zoeken op nationaal niveau. De democratie in Brussel is een schijnvertoning. Geen normaal mens voelt zich vertegenwoordigd in het Europees parlement of weet überhaupt wie daar ‘namens hem’ in zit. De burger rekent zijn eigen regering af op wat er in Europa gebeurt en daarom hoort die eigen regering voor de belangen van haar burgers op te komen en niet het Europese parlement.

Niet een handvol afgevaardigden dus die we niet kennen en die meer loyaliteit voelen met de ambtenaren om hen heen dan met de burgers in het thuisland. Ook de commissie is geen orgaan waar iemand zijn belangen met een gerust hart aan kan toevertrouwen.

Ik zou die Barroso of die Juncker eerlijk gezegd niet eens over de vloer willen hebben, laat staan mijn belangen door hen laten behartigen. Er zijn wel ooit betere commissievoorzitters geweest, zoals bijvoorbeeld de Fransman Delors en de Duitser Hallstein, maar eigenlijk was alleen de laatste in alle opzichten als een positive kracht voor Europa te zien. Delors was wel bekwaam maar ook erg autocratisch. De belangen van Frankrijk en van de socialistische beweging wogen bij hem zwaarder dan die van Europa. Dat is allemaal niet erg als zo’n man er dan ook voor de Fransen of voor de Socialistische Internationale zit, maar het hindert als hij ook de pretentie heeft er voor Nederland te zitten en voor de rechtse meerderheid in ons land.

Een commissie van 28 leden is sowieso een onding. Het parlement zou veel beter kunnen worden afgeschaft. In de democratisch opzicht voegt het niets toe en het bestaan alleen al is een rem op iedere vooruitgang. Al de tijd en energie die gaat zitten in het bepalen van de organisatie en de werkzaamheden van het parlement gaan ten koste van de reële problemen die in Europa spelen. De retours naar Straatsburg wekken ergernis maar die is vooral symbolisch. Het is een opvallende verkwisting van middelen, maar bij lange na niet de grootste in de EU. De echte verkwisting is het parlement zelf met haar parmantige voorzitter Schulz en haar zeven tot achthonderd overbodige leden.

Donald Tusk is een bekwame man en hij doet nuttig werk. Zijn bureau is klein en overzichtelijk. Waarom schaffen we de commissie en het parlement niet af en doen we het verder met de raden van ministers en regeringsleiders en met het bureau van Tusk? De ambtenaren van Brussel kunnen dan terug naar de lidstaten waar ze per land een departement voor Europese zaken kunnen vormen. Het werk wat nu in Brussel gebeurt, voor zover dat nuttig is, kan dan weer in de lidstaten gebeuren. Daarnaast kunnen we per probleem een instituut opzetten op de daarvoor meest geschikte plek. Vooral niet allemaal bij elkaar, zodat we het idee zouden kunnen krijgen dat Europa van uit een centraal punt geregeerd kan worden. Dat kan niet en dat moet niet en van de burgers in de lidstaten wil niemand het. Meer democratie en minder bureaucratie, dat moet zou ons motto moeten zijn. Meer tijd en aandacht voor de echte problemen. Barroso terug naar Portugal, Juncker naar Luxemburg en Timmermans naar Heerlen en niemand voor ze in de plaats.

—————————————————————————————

Eerder verschenen op het Blog van Toon Kasdorp