Van rechters mag je verwachten dat ze de samenleving beschermen tegen geschifte moordenaars en dito behandelaars, vond Toon Kasdorp.

Vanochtend was er bij het nieuws een item over een psychiatrische crimineel die in het Pieter Baancentrum verblijft. De man was ter voorbereiding van zijn terugkeer in de samenleving met verlof gestuurd en pleegde prompt een nieuwe moord. Vervolgens dumpte hij het lijk op een flinke afstand van de plek van de moord, zodat honderden mensen er een maand lang naar gezocht hebben.

De forensische psychiater, die over deze zaak ondervraagd werd op de TV, vond dat de politiek zich hier niet mee moest bemoeien. Dat het een zaak was voor deskundigen met een specialisatie als de hare, die verstand hadden van de manier waarop de terugkeer van dit soort patiënten in de samenleving moest worden voorbereid.

Naar mijn mening zijn dit soort forensische psychiaters zelf een gevaar voor de samenleving en hoort hun vak te worden afgeschaft. Psychiatrie is sowieso geen serieus te nemen vak. Psychiatrische behandeling heeft de meest onvoorspelbare gevolgen. Psychiaters zijn artsen die zich bezig houden met zaken waar ze geen verstand van hebben. De menselijke geest en het uit die geest voortvloeiende gedrag, zijn nooit behoorlijk in kaart gebracht. Alles wat we daarover menen te weten blijft gokken.

Toch hebben inzichten en besluiten van psychiaters grote invloed op de veiligheid van de samenleving en steeds weer blijkt dat die aan het welzijn van hun patiënten de voorrang geven boven de bescherming van hun medemensen.

Mensen die, niet een keer, maar verscheidende keren, in heel uiteenlopende omstandigheden moorden hebben gepleegd, horen levenslang te worden opgesloten. Als er ooit een methode kan worden gevonden waarmee vastgesteld wordt dat zij na hun behandeling geen gevaar meer vormen, kun je daar anders over gaan denken, maar zolang die methode er niet is horen ze vast te blijven zitten.

De mensen – en ook de wetgever trouwens – zijn het zicht kwijt geraakt op de functie van het strafrecht. Dat is er niet voor genezing of morele verbetering van de gestrafte. Dat is er ter bescherming van de samenleving. Als iemand gestraft wordt is hij voorgoed of tijdelijk uit de menselijke samenleving gebannen en gelden de intermenselijke regels niet meer voor hem of haar.

Die worden opgeschort tot de gestrafte zijn tijd heeft uitgezeten en in geval van tbs tot een onafhankelijke deskundige vast stelt dat hij niet langer een gevaar vormt voor zich zelf en zijn omgeving. Onze wens om ook gestraften humaan te behandelen staat achter bij de plicht van de overheid de leden van de samenleving tegen criminelen te beschermen.

Dat is ook de reden waarom strafrecht gereserveerd hoort te blijven voor heel ernstige delicten en al de lichtere overtredingen administratief moeten worden afgehandeld. Psychiaters zijn artsen en laten het belang van hun patiënten, zoals zij dat zien, altijd zwaarder wegen dan de belangen van willekeurige mensen die zij niet kennen. Dat is begrijpelijk maar het is ook de reden waarom zij geen beslissingsbevoegdheid horen te hebben in dit soort zaken maar hoogstens een adviesrecht.

Het is aan rechters om te beslissen hoe zwaar zo’n advies weegt. Rechters worden wel opgeleid om uiteenlopende belangen tegen elkaar af te wegen en dat is maar goed ook.

---

Dit artikel over moordenaars verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier