De Volkskrant kopte op 30 maart 2015 op de voorpagina met ‘China bepaalt nu mede de wereldorde’. Wat een groteske onzin!

De krant deed dat naar aanleiding van de oprichting van een nieuwe investeringsbank waarin China het voor het zeggen zou krijgen en waar een reeks van Europese landen aandelen in wilde nemen. De gedachte die kennelijk bij Fokke Obbema en zijn medeauteur leefde is dat de Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB) een concurrent gaat worden van het IMF en de Wereldbank die in Amerika zijn gevestigd en dat dit de reden is waarom de VS zich tegen deelname hebben uitgesproken.

Je zou vermoeden dat Obbema zijn artikel heeft geschreven zonder zich eerst op de hoogte te stellen van wat de Wereldbank en het IMF precies doen en wat de redenen zouden kunnen zijn van de VS om zich tegen deelname van Europese landen uit te spreken.

De Wereldbank en het IMF zijn de twee internationale instituten die op economisch financieel terrein als een vorm van wereldregering kunnen worden gezien, zij het op vrijwillige basis. De sterke kant van deze instituten is juist dat zij niet door één land worden beheerst en dat alles wat men daar doet gericht is op het in stand houden van het internationale geldverkeer en de wereldhandel.

Daar profiteert iedereen van en niet in de laatste plaats China, dat de laatste decennia een flink stuk van de wereldhandel voor zijn rekening is gaan nemen, maar dat in de meeste opzichten nog niet in de schaduw van de westerse landen kan staan. Met name natuurlijk niet in de schaduw van de VS. Wie niet erg nourri is dans le sérail kan gemakkelijk misleid worden door de inhaalgroei die de laatste decennia in China heeft plaats gevonden, in hoofdzaak met behulp van westerse technologieën en westerse financiering. Naarmate die inhaalrace slaagt zal de groei afnemen en China meer gaan lijken op andere Oost-Aziatische landen, zoals bijvoorbeeld Singapore en Taiwan, die haar in dit opzicht zijn voorgegaan.

Dank zij het internet kan iedere journalist met een beetje vooropleiding in een paar uur uitvinden wat IMF en Wereldbank doen, in welke landen ze werkzaam zijn, welke landen en regio’s dankzij hun ingrijpen overeind blijven en waarom hun bestaan zo’n stabiliserende factor is in een steeds chaotische wordende wereld.

De reden waarom de VS zich verzetten tegen een instituut dat IMF en Wereldbank op hun terrein wil gaan beconcurreren is duidelijk. Voor steun van IMF en Wereldbank gelden strenge voorwaarden, die allemaal zijn gericht op handhaving van de stabiliteit. Concurrentie houdt in dat landen zich aan die discipline zouden kunnen onttrekken omdat er een alternatief zou komen.

De Chinezen hebben de zorg niet weg kunnen nemen dat dit ook hun bedoeling is. Er is geen sprake van dat hun nieuwe bank de functie van het IMF of van de Wereldbank zou kunnen overnemen, maar de gedachte aan een verstoring van het fijnmazige systeem waarmee de internationale handel en het geldverkeer in stand worden gehouden is op zich al omineus.

Die nieuwe Chinese investeringsbank bank is er intussen en de Europese landen die meedoen moeten hebben gedacht dat – gegeven dat feit – het in hun belang is om erbij te zijn.
Of ze daar gelijk in hebben betwijfel ik, maar of de Chinezen de facto het systeem in gevaar zullen gaan brengen betwijfel ik evenzeer. Ze hebben per saldo even veel belang bij het in stand houden van de stabiliteit als de Amerikanen.

Die investeringsbank van ze gaat waarschijnlijk wel nieuwe projecten financieren maar zal daarbij zijn best doen om ervoor te zorgen dat de regels van het bestaande systeem daardoor zo weinig mogelijk worden verstoord. Alleen het risico dat het gaat gebeuren is voor de Amerikanen voldoende om zich tegen de oprichting te verzetten, maar de kans dat de Chinezen het fout zullen laten lopen is niet erg groot, want dom zijn de Chinese leiders niet.

Dat houdt wel in dat de Chinezen niet mee de wereldorde gaan bepalen en dat het artikel in de Volkskrant dus als hete lucht moet worden beschouwd.

Òf hun nieuwe bank stelt weinig voor òf hij vormt een aanslag op de stabiliteit van de wereldhandel en het geldstelsel. In beide gevallen zit het artikel er behoorlijk naast

---

Dit artikel over de duiding van de Volkrant verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier.