Aleid Truijens schreef in de Volkskrant van 21/9/11, over de kinderen in Engeland en Amerika die ongelukkiger zouden zijn dan op het continent van Europa, omdat ze hun ouders minder vaak zien. Niet over eigen vermogen, daarnaar vindt u een andere link.

Dat ze daar gemiddeld meer telefoontjes en ander speelgoed hebben schijnt niet te helpen.

Misschien omdat iedereen al over die Engelse en Amerikaanse kinderen gelezen had ging ze meteen door over een reis die zij en haar gezin in Amerika hadden gemaakt en hoe je in Amerika met eigen ogen kon zien hoe ongelukkig de kinderen daar waren.

Ik dacht toen even dat we gingen horen over kinderen die met I-pads op hun knieën maar zonder pa of ma in de parken zaten, of die in hun eentje aan het winkelen waren in een van die malls die je overal in Amerika ziet. Maar nee, het ging om kinderarbeid en gewone armoede, waarvoor ze ook naar Brazilië of naar Afrika had kunnen gaan.

Ik kwam in die tijd nogal eens in Amerika en ik kan haar verzekeren dat het daar met die kinderarbeid en die armoede best meeviel. Die was er groter dan in Nederland waar de verdeling van het inkomen egaler is dan in de VS, maar Nederland en de Scandinavische landen zijn op dat punt wereldwijd de grote uitzondering, niet Amerika.

Op de voorpagina van dezelfde krant las ik bij Arnon Grunberg dat Roosevelt met zijn New Deal de verzorgingsstaat had ingevoerd en daarmee het kapitalisme had gered. Door even te googelen had Grunberg kunnen weten dat de New Deal helemaal geen verzorgingsstaat inhield en zeker het kapitalisme niet heeft gered, wat Grunberg dan ook met kapitalisme mag bedoelen.

De New Deal werd door de Supreme Court grotendeels ongrondwettig verklaard en is in de oorlog geruisloos afgeschaft omdat hij als economisch stimuleringsprogramma nooit gewerkt had. Maar de oorlog zelf bleek dat wel te doen. De Amerikaanse economie, die door de grote depressie in het ongerede was geraakt is er door de Tweede Wereldoorlog weer bovenop gekomen, niks New Deal dus. Die heeft wel een paar spectaculaire economische projecten opgeleverd zoals de Tennessee Valley en tot een stel hoognodige regulerende maatregelen geleid in de landbouw en in de financiële wereld.

Maar de welfare state is een uitvinding van de Britten en dateert van na de tweede wereldoorlog. Dat de welfare state verder een soort opium is van het volk, waardoor de mensen geen hooligans meer worden en van de straat gehouden worden, zoals Grunberg beweert, dat is in strijd met de ervaring van alledag. Voor de oorlog hoorde je hier eigenlijk niet van hooliganism, dat is eerder een product van de welvaartstaat dan dat het erdoor verholpen zou worden.

Maar het opzienbarendste artikel in dat nummer van de Volkskrant vond ik het betoog van een Twentse econoom die het eigen vermogen van de Nederlandse overheid had uitgerekend en daarbij op een tekort van ongeveer 17 miljard kwam. Dat vond hij klein. Waar praten we over? vroeg hij zich daarom af.

Zou die econoom menen dat de miljoenennota een soort jaarrekening is van de overheid, dacht ik toen, met een balans en een winst en verliesrekening in plaats van een staat van baten en lasten? Zou hij niet weten dat de overheid niet doet aan vervangingswaarden en aan afschrijving en dat het vermogen minus de schulden van de overheid aanzienlijk veel groter is dan het bedrag dat hij berekend heeft, omdat we bij onze overheid de gewoonte hebben alle investeringen als uitgaven te boeken?

Trouwens ook dat veel grotere vermogen doet er niet toe, zoals we in Griekenland konden zien. Griekenland heeft net zulke vermogensbestanddelen als Nederland die in de praktijk blijken onverkoopbaar te zijn en niets op te brengen, maar eerder te kosten. Waar het om gaat zijn inkomsten en uitgaven en onder de uitgaven vallen de rente en aflossing op de staatsschuld. Dat eigen vermogen van Griekenland doet er niets toe en dat van Nederland dus ook niet. Toekomstige rechten en verplichtingen doen er wel toe omdat die vertaald kunnen worden in inkomsten en uitgaven, in cash flow dus.

Onze minister van Financiën denkt al sinds jaar en dag uitsluitend in cash flow termen, iets wat goede ondernemers tegenwoordig ook meestal doen. Een faillissement komt op het moment dat je niet meer aan je opeisbare verplichtingen kunt voldoen. Daar gaat het om. Het eigen vermogen is de contante waarde van alle toekomstige inkomsten en uitgaven, maar je hebt er niks aan, want je leeft nu.

Zouden ze dat allemaal niet weten in Twente? dacht ik. Dan is Harry Janssen[1] daar zeker met pensioen.

---

1. Harry Janssen gaf daar les in economie en ik ken hem uit mijn kinderjaren, omdat hij bij mij in de buurt woonde en we vroeger op straat speelden samen.

---

Dit artikel over eigen vermogen verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

Meer artikelen van Toon Kasdorp vindt u hier.