De Nederlandse regering heeft iedere keer dat een verlenging van de missie naar Uruzgan (Afghanistan) aan de orde kwam daar een meerderheid voor gekregen in de Kamer. Volgens Toon Kasdorp een klucht.

Dat is knap, want in het land was die meerderheid er niet en als Uruzgan een vrije stemming was geweest was een verlengingsbesluit waarschijnlijk nooit genomen. Bij het einde van kabinet Balkenende IV moest onder druk[1] van de Amerikanen opnieuw over de toekomst van de missie worden beslist.

Van de oorlogsdoelen die voor het begin van de missie aan ons werden voorgehouden is weinig terecht gekomen en als je het militairen vroeg dan dacht daar niemand dat de Taliban zou zijn verslagen voor de Nederlandse troepen of politieopleiders werden teruggetrokken. Zonder dat de NATO Pakistan veroverde en zuiverde van terroristen was er niets terecht gekomen van de oorlogsdoelen en een oorlog met atoomrisico had niemand er voor over. Dus wat deden we daar nog in Afghanistan?

In de eerste plaats hebben we er een belang bij om de NATO overeind te houden. De toekomst van de NATO hangt natuurlijk niet in de eerste plaats van ons af. Maar toch, als niemand van de bondgenoten Amerika meer steunt dan zal men zich afvragen daarginds of ze het verdrag wel willen voortzetten. De lichtzinnigheid waarmee in Nederland en een paar andere West-Europese landen over de NATO wordt gedacht is vaak schrikbarend. Zonder NATO zouden onze primaire belangen niet militair verdedigd kunnen worden.

Van een eigen Europese militaire macht is voorlopig geen sprake. De afzonderlijke landen zijn geen van allen militair tegen de gevaarlijkste potentiële vijanden opgewassen. De NATO infrastructuur is een belangrijk militair asset, vooral in verdedigend opzicht. Dankzij haar aanwezigheid komt een militaire dreiging tegen Europa domweg niet aan de orde. Denk eens terug aan de Joegoslavië-oorlogen en realiseer U wat we daarin hadden kunnen doen zonder NATO: niets. Israël heeft in zijn eentje een beter leger dan Frankrijk of Duitsland, wanneer die twee landen het zonder NATO steun zouden moeten doen. Alleen Engeland zou zich waarschijnlijk zonder NATO-hulp kunnen verdedigen en nog niet eens tegen een major player als Rusland.

Als over een aantal jaren de energietekorten komen zullen we het merken. Een leger is er niet alleen om oorlog te voeren maar ook om duidelijk te maken dat met de belangen van het land waar dat leger bij hoort rekening moet worden gehouden. Het vermogen om een belangrijke militaire missie goed uit te voeren is een belangrijk onderdeel van de internationale politiek.

De NATO is voor alles van Amerika afhankelijk, dat op haar eentje een grotere militaire macht vertegenwoordigt dan al haar bondgenoten bij elkaar. Amerika heeft ons niet nodig voor de eigen verdediging maar omgekeerd is dat wel zo. Het enige waar Amerika om vraagt is morele steun en manschappen. Wat die manschappen betreft waren in Afghanistan alleen de Engelsen met een substantieel aantal present, maar de aanwezigheid van Nederland en een handvol andere landen betekende wel morele steun.

Amerika bleef in Afghanistan omdat het daar haar lokale bondgenoten niet in de steek wilde laten, iets wat ons als bondgenoten van Amerika moet aanspreken. Voor het overige zou met de Taliban best een deal te sluiten zijn geweest dat Al Qaida geen steun meer zou krijgen in de toekomst als Amerika zich terugtrok. Dat had Amerika de handen vrij gegeven om iets aan Pakistan te doen, wat een veel belangrijker dreiging lijkt te zijn dan Afghanistan. Persoonlijk ben ik van mening dat Amerika die deal met de Taliban had moeten sluiten en de Afghanen die acuut gevaar liepen asiel had moeten verstrekken, maar president Obama heeft dat niet gedaan.

Intussen is het verstandig geweest van Nederland en andere NATO bondgenoten op een of andere manier aan de expeditie verbonden te blijven. We hebben in ruil een beter leger dan we zonder de expeditie gehad zouden hebben, al hebben we sindsdien erg ons best gedaan het af te breken tot een niveau dat niemand er meer iets aan heeft. Dat er nog wat Nederlandse militairen zouden sneuvelen bij een langer verblijf in Afghanistan, was waarschijnlijk, maar dat was een bedrijfsrisico in de orde van grootte van de risico ’s die alpinisten lopen en formule één racers. Dat zijn risico’s, daar kies je voor als beroepsmilitair. Maar belangrijker is dat de wederzijdse steun het cement is van de NATO en die NATO zullen we de komende decennia nog hard nodig hebben.

---

1. Later is bekend geworden dat die druk door Nederlandse ambtenaren is veroorzaakt die buiten de politiek om met de Amerikanen zijn gaan praten en hun verzocht hebben heeft om die druk uit te oefenen.

---

Dit artikel over Uruzgan verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier.