De culturele diversiteit in Europa is zichtbaar voor wie haar weet te lokaliseren. Zoals Vlaanderen en Nederland bewijzen.

In de rest van de wereld geldt de Benelux in het algemeen als een culturele eenheid. Er is wel een stuk België waar een soort Frans gesproken wordt en Brussel is tegenwoordig tweetalig, daar spreekt men Frans en Engels, maar zeker het Vlaamse gedeelte van het land zou ook best Nederlands kunnen zijn, wordt vaak gedacht.

Dat is niet zo. De grote culturele deling in Europa loopt langs de Rijn. Noord Nederland ligt in het noordelijk deel en België in het Zuiden. Luxemburg ook natuurlijk, maar dat heeft geen eigen cultuur, daar is het te klein voor. Nederlands Limburg en Noord Brabant horen eigenlijk ook bij het zuiden van Europa, maar die zijn in de ruim zeventig jaar na de Tweede Wereldoorlog behoorlijk vernederlandst.

Vlaanderen niet.

In Noord Nederland komt sinds de Tweede Wereldoorlog eigenlijk geen antisemitisme meer voor. Je zou een uitzondering kunnen maken voor kleine groepjes jongeren , maar die doen dat meer om hun ouders te pesten, dan omdat ze een hekel aan joden hebben, want die zijn er niet meer in Nederland. Niet als volksdeel in elk geval. In België is dat anders. Antwerpen is de diamantstad van Europa en de handelaren en bewerkers van diamant zijn joods en een opvallend onderdeel van het stadsbeeld.

Onder Vlamingen heerst antisemitisme sinds mensenheugenis. Tegenwoordig betekent dat ook dat men er pro-Palestijns is, en anti-Israël.

Een schrijver als Sus van Elzen zou Meulenhoff in Nederland niet op de markt gebracht hebben, maar in België kan dit kennelijk zonder bezwaren. Van Elzen is pro-terrorist en anti-Israëlisch. Wie dat in Nederland is, houdt zijn mond of krijgt de pers in al haar hoedanigheden over zich heen. Ik heb de indruk dat die uitgesproken pro-Israëlische houding van Nederland de laatste jaren wat aan het afzwakken is, maar nog steeds maak je je er hier niet populair mee. In België kennelijk wel.

Ik denk dat Van Elzen hier nog steeds achter de tralies zou worden gezet, veroordeeld wegens haat zaaien of iets dergelijks. Nederland heeft heel slechte herinneringen aan de jodenvervolgingen van voor en in de oorlogsjaren en is allesbehalve trots op de rol die we daar zelf in hebben gespeeld.

De Weesperbuurt, waar ik woon, was vroeger joods, maar daar is weinig meer van te zien. Er zijn wel een aantal sjoels op loopafstand, maar dat zijn tentoonstellingsgebouwen geworden en niet meer in gebruik voor de eredienst. Amsterdam was ooit het Jeruzalem van het noorden, maar dat is nu passé defini.

---

Dit artikel over Culturele diversiteit verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp