Ik vind het vreemd dat niemand wil constateren dat de uitbreiding van de EU naar 28 lidstaten een fout geweest is.

Sinds die laatste uitbreiding staat de zaak eigenlijk stil en met het vertrek van Groot-Brittannië kun je misschien beter zeggen dat het nu achteruit gaat. De idee dat een land lid kan worden alleen omdat het in Europa ligt blijkt verkeerd uit te pakken. We hebben natuurlijk tegenwoordig wel de Kopenhaagse criteria[1] maar daar wordt niet serieus de hand aan gehouden. Niemand zou op het idee gekomen zijn om onderhandelingen met Oekraïne te beginnen, ook al waren dat maar eerste stappen, als die criteria werkelijk zouden gelden.

Goed bekeken zijn de volgende landen[2] geschikt voor een economische en politieke samenwerking zonder grenzen. Van de bestaande leden zijn dat: België; Denemarken; Duitsland; Finland; Frankrijk; Italië; Luxemburg; Nederland; Oostenrijk; Portugal; Slovenië; Spanje; Tsjechië; het Verenigd Koninkrijk en Zweden. 15 dus in plaats van 28. Ook de andere Scandinavische landen en Zwitserland zouden er eigenlijk bij horen en dan heb je het wel gehad. De rest van Europa niet, of in elk geval voorlopig niet.

In plaats daarvan stapt nu het Verenigd Koninkrijk uit en zitten we met een aantal Oost-Europese en Balkanlanden, die tot de Russische invloedssfeer horen of deel uitgemaakt hebben van het Ottomaanse rijk en die we om uiteen lopende redenen kunnen missen als kiespijn. Neem de Baltische landen waar Nederland weer precies dezelfde fout heeft gemaakt als indertijd in Srbrenica. In Litouwen zijn nu troepen gelegerd ter ‘afschrikking van Rusland’. Maar als puntje bij paaltje komt zijn die troepen gijzelaars, waar we de Russen alleen maar een plezier mee hebben gedaan. Al die NAVO-troepen in de Baltische landen tezamen zijn nog geen dag lang opgewassen tegen het Russische leger, als dat er ernst van zou maken. Rusland doet dat waarschijnlijk niet omdat je nooit weet waar het ophoudt, als je eenmaal begint en omdat het zich economisch geen langlopende ruzie met West-Europa kan permitteren. Maar dat geldt ook zonder NAVO-troepen in het Balticum.

Het echte probleem met Europa is dat het een te vaag begrip lijkt te zijn, of misschien beter gezegd een te veelzijdig begrip. Aardrijkskundig, cultureel, politiek, historisch, er zitten te veel aspecten aan en die worden in de discussie voortdurend door elkaar gehaald. Het wordt tijd om te reculer pour mieux sauter. We moeten met de geschikte landen en bloc uit de EU stappen en een nieuwe samenwerkingsorganisatie opzetten die wel kans van slagen heeft. De andere landen, die er dan buiten vallen, blijven we dan steunen, zoals we dat nu ook doen maar dan efficiënter en zonder al die ideologisch ballast. De centrale in Brussel schaffen we af en de samenwerkingsorganen verdelen we evenwichtig over de samenwerkende landen. Dan hebben we voorlopig weer ruimte om adem te halen en kan er weer sprake zijn van een serieuze economische groei.

---

1. Stable institutions guaranteeing democracy, the rule of law, human rights and respect for and protection of minorities; a functioning market economy and the capacity to cope with competition and market forces in the EU; the ability to take on and implement effectively the obligations of membership, including adherence to the aims of political, economic and monetary union.
2. EU-landen gesorteerd op alfabet
   1. België
   2. Bulgarije
   3. Cyprus
   4. Denemarken
   5. Duitsland
   6. Estland
   7. Finland
   8. Frankrijk
   9. Griekenland
   10. Hongarije
   11. Ierland
   12. Italië
   13. Kroatië
   14. Letland
   15. Litouwen
   16. Luxemburg
   17. Malta
   18. Nederland
   19. Oostenrijk
   20. Polen
   21. Portugal
   22. Roemenië
   23. Slovenië
   24. Slowakije
   25. Spanje
   26. Tsjechië
   27. Verenigd Koninkrijk
   28. Zweden

---

Dit artikel verscheen eerder vandaag ook op het Blog van Toon Kasdorp