In hoeverre zijn de komende Duitse verkiezingen een factor voor de toekomst van de euro en de EU?

Mijn vriend Huib, met wie ik al bijna dertig jaar iedere week ga fietsen om samen de wereld door te nemen, ziet Brussel als een parasiet die macht naar zich toe zuigt en er niets voor in de plaats geeft, met name dan geen solide bestuur. Ik zelf denk dat de Brusselse bureaucratie een kar is die in de modder is blijven steken en maar net op tijd. Nog even verder en daar lag de afgrond te wachten waar we anders in gedonderd zouden zijn.

De een en twintigste eeuw vraagt niet om top down autocratische regeringsstelsels maar om doel- en probleemgerichte organisaties, die zo veel mogelijk aan het vrije initiatief van de mensen overlaten en slagvaardig alleen daar ingrijpen waar het fout dreigt te gaan. Die ook liever niet opereren met bureaucratische regelgeving, maar met op het probleem toegesneden praktische oplossingen.

We moeten Brussel naar mijn mening afbouwen en er organisaties van de kwaliteit van de ECB voor in de plaats zetten. Die organisaties horen bemand worden door deskundigen en niet door politici. Ze horen wel democratisch gecontroleerd te worden, maar niet door een eigen parlement. Liever door een raad van ministers of regeringsleiders, die zelf ook weer verantwoordelijk zijn aan een eigen achterban. Uiteindelijk is dat de manier waarop er nationaal geregeerd wordt. En aan die tussenlaag van politici in Brussel heeft niemand iets. Die heeft geen deskundigheid en geen legitimiteit, dus wat dan eigenlijk wel? Stuur ze met zijn allen naar huis en gebruik de besparingen om iets nieuws op te zetten wat beter werkt.

De Euro was op zich geen slecht idee als gezamenlijk betaalmiddel in een douane unie maar het veronderstelt landen met een ongeveer gelijke cultuur en economisch niveau. Gelijk is een relatief begrip. Frankrijk is zeker gelijker aan Nederland dan Griekenland, maar is Frankrijk gelijk genoeg? En Italië? De conclusie waar men in den Haag toe lijkt te zijn gekomen dat het geen zin heeft onderscheid te maken tussen de Eurozone en de Europese Unie lijkt me wel juist. Als we niet met een land in de Eurozone willen zitten dan beter ook maar niet in de EU en omgekeerd. De logische conclusie die je daaruit zou moeten trekken dat het beter is de Unie dan maar in een aantal zones te verdelen, wordt aan de ander kant niet gemaakt.

Veranderingen in de Unie lijken onontkoombaar, maar laten we vooral eerst goed nadenken hoe. Voortbouwen op het bestaande is geen goed idee. Daar kan het moeilijk anders dan steeds slechter mee gaan. Met Griekenland heb ik niets, nooit gehad ook en evenmin met Roemenië en Bulgarije en al die andere Balkanlanden. Maar met Spanje en Portugal heb ik eigenlijk best wel wat. Ik geloof dat die mensen moeite hebben gedaan er wat van te maken en dat ze wat te veel op de groei hebben geanticipeerd. Misschien ook wel wat te haastig een welfarestate georganiseerd zonder de economische en financiële backbone die je daar voor nodig hebt. De jeugdwerkloosheid is daar nu in elk geval onverdraaglijk en als we ze zouden kunnen helpen, bijvoorbeeld door er meer te investeren, zouden we dat zeker moeten doen.

Ik weet niet of men dat in Brussel in de gaten heeft, maar de onzekerheid van de financiële markten t.a.v. de euro in de Middellandse Zeelanden geldt ook voor de investeringen daar door het bedrijfsleven. Bedrijven uit onze streken hebben geen zin in investeringen in euro’s die ze straks moeten gaan terugverdienen in gedevalueerde nieuwe munten. En om dat soort risico’s in te dekken met derivaten, daar hebben ze leergeld voor betaald. Zekerheid en houvast is waar iedereen naar uitkijkt.

Mevrouw Merkel moet binnenkort echt met iets overtuigends komen, anders haalt ze verkiezingen volgend jaar niet en dan dreigt er crisis in de hele EU. Niet alleen in de Eurozone. Duidelijkheid vooral, over wie er wel in de euro kan blijven en wie niet. Wie er wel in blijft moet dan ook onvoorwaardelijke steun van ons krijgen. Zijn we niet van plan die te geven dan beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Als het de bondskanselier lukt wordt ze herkozen ook volgend jaar, als ze dat wil. Dat is het mooie.

---

Vandaag ook verschenen op het Blog van Toon Kasdorp