De apartheidsleer van premier Verwoerd in Zuid-Afrika wortelde in de ‘soevereiniteit in eigen kring’ van Abraham Kuyper. Maar samenlevingen zijn niet maakbaar.

Zijn oorspronkelijk bedoeling was om de diverse Bantoe, Hottentotten en Bushmen volkeren in Zuid Afrika hun eigen territoir en hun eigen samenleving te geven. In de omgeving van Verwoerd werd wel ingezien dat die Bantoestans te weinig voedsel en andere levensbenodigdheden produceerden om een groeiende bevolking in stand te kunnen houden. Daarom pleitte men ervoor om industrie te vestigen in de Bantoestans, maar dat zou dan noodzakelijk industrie onder blanke leiding moeten zijn, want anders kwam er niets van terecht.

Verwoerd hield dat tegen, want dat zou de hele apartheidspolitiek innerlijk tegenstrijdig maakte. Dat was hij natuurlijk toch al. Op den duur bleef er alleen van over dat de Bantoestans reservaten werden voor vrouwen, oude mensen en kleine kinderen. En de maatschappelijke scheiding tussen blank en zwart die bedoeld was als een vorm van emancipatie voor de zwarten werd discriminatie in haar meest pure vorm.

Samenlevingen zijn niet maakbaar, die van Verwoerd evenmin als die van Stalin en Mao tse-Tung.

---

Dit artikel over Zuid Afrika verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier.