De zorgkosten worden betaald, maar het systeem er achter is onbevredigend en leidt maar al te vaak tot gemor. Marktwerking is het niet.

De zorgpremie gaat omhoog voor mensen die dat betalen kunnen. Ik hoor in die categorie thuis en zal de nieuwe premie zonder morren betalen. Maar een eindoplossing voor het probleem van de zorgkosten is dit niet. In plaats van de sterkste schouders zwaardere lasten te laten betalen doen we er beter aan de zorg zo te organiseren dat hij minder duur wordt en vooral zo dat de kosten niet ieder jaar met een hoog percentage stijgen.

Dat kan door uit het pakket te halen wat er niet in hoort. In feite hoort er alleen in wat mensen absoluut nodig hebben en zelf niet kunnen betalen. Daarnaast hoort tot de zorgkosten die collectief moeten worden opgebracht al hetgeen toekomstige zorgbehoeften kan voorkomen: de preventieve geneeskunde en het bevorderen van een hygiënische manier van leven.

Wat mensen per se nodig hebben en in het algemeen ook wel voor andere mensen op willen brengen is de zorg bij levensbedreigende aandoeningen en bij onduldbaar lijden. Het lijkt duidelijk dat die zorg goedkoper kan als het in gespecialiseerde klinieken wordt ondergebracht, die dan efficiënter kunnen worden georganiseerd dan de tegenwoordige megaziekenhuizen. De benodigde apparatuur wordt daar beter gebruikt en doublures kunnen worden vermeden. Medisch personeel krijgt meer en betere ervaring.

In die klinieken moet verder alles wat de mensen zelf betalen kunnen ook zelf betaald worden. Liefst tegen concurrerende prijzen. Men moet kunnen kiezen uit cateraars die maaltijden aanbieden bij voorbeeld. Speciale diëten blijven hier dan weer buiten en dure medicijnen ook. Een redelijk bedrag voor het verblijf in een ziekenhuiskamer kunnen de mensen best zelf opbrengen. Stel het maar op de prijs van een één of twee sterren hotel. Dat is een kwestie van een fatsoenlijk minimumloon en daar op afgestemde uitkeringen.

Hoe meer het gebruik van de collectief betaalde zorg beperkt wordt tot wat onvermijdelijk is hoe beter. Dat mensen meebetalen aan hun eigen zorgconsumptie voor zover ze dat kunnen is redelijk. De idee dat dit mensen er van zou weerhouden naar de dokter te gaan is een vreemd argument. Als zorg zo’n hoge prioriteit heeft als iedereen zegt dan gaan de mensen heus wel als dat nodig is en als het niet nodig is gaan ze niet, des te beter.

Voor de ouderenzorg geldt mutatis mutandis hetzelfde. Zorg dat er verpleeghuizen zijn voor invalide bejaarden maar bevorder de zelfredzaamheid waar dat kan. Laat iedereen betalen voor dingen die hij buiten de inrichting ook zelf voor zijn rekening zou nemen.

De marktwerking is tot nu toe een politiek en ideologisch begrip geweest. Maak daar echte marktwerking van: laat de mensen betalen voor wat ze krijgen, behalve waar dat dat echt niet kan.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp