Het was onvermijdelijk dat het hen gevraagd werd: “Wat moet er na afloop van Wildersproces2 gebeuren“. Ondanks keurige terughoudendheid is er desalniettemin reeds te veel gezegd.

Zo lang de zaak onder de rechter is worden de politici geacht hun mond er over te houden – uit pure praktische noodzaak of omdat het hen beter uitkomt? Dat wordt nog wel eens misverstaan, en dat dat wordt mis verstaan blijkt al uit de reacties die de NOS kreeg op de vraag of er na het proces een parlementaire enquête moet komen. De NOS schrijft vandaag:

De laatste onthullingen over de bemoeienis van ambtenaren met de strafzaak tegen PVV-leider Wilders hebben grote indruk gemaakt op de regeringspartijen. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie willen niet vooruitlopen op de mogelijkheid van een parlementaire enquête, zoals Wilders zelf wil. Maar dat de zaak na een rechterlijke uitspraak een politiek gevolg gaat krijgen staat vast.

Daarmee is alles al gezegd. Als er opnieuw een veroordeling uit rolt, is er geen reden er nog een verder debat aan te wijden. Met dit standpunt op tafel kan de rechter Wilders al niet meer veroordelen, en is een oordeel dat de rechters tot nog toe krampachtig vermeden dan toch geveld. Nu zal het hof de zaak dan toch af moeten breken. Het scherpste citaat was van GJ Segers:

ChristenUnie-leider Segers noemt het nieuws over de Justitie-ambtenaren en hun mailwisseling over de ‘minder Marokkanen’-uitspraak van Wilders schokkend. “Dit zijn vrij ernstige beschuldigingen. Vroeg of laat zal er ook een politiek debat over zijn.”

De andere fractieleiders van de coalitiepartijen lieten zich iets minder scherp maar in vergelijkbare bewoordingen uit. De politici zaten dan ook wèl klem, publicitair konden zij nauwelijks anders. Er komt steeds meer boven, en eigenlijk ben ik er van overtuigd dat zorgvuldige analyse van het al openbare materiaal voldoende explosieve conclusies rechtvaardigt om de zaak tenminste stil te leggen voor verder onderzoek.In stilte lijken de ondervraagde politici het daarmee eens, en zo wordt het uitstel van een politiek oordeel de garantie dat er een komen gaat. Voor de zaak en de rechters is dat funest.

Concreet: als de rechters er opnieuw een veroordeling uit zouden persen valt niet uit te leggen dat er over gedebatteerd zou moeten worden. Impliciet blijkt uit de reacties dus dat men er niet van uit gaat dat dat nog in de rede ligt. Daarmee zitten nu ook de rechters klem, en kan dit vermaledijde proces niet anders dan zo snel mogelijk eindigen.

De rechters lijken thans ietwat daas door de lawine aan bewijsmateriaal dat nu boven komt. En wellicht ook, dat het onvoorstelbare gangbaar bleek binnen hun ministerie. Want je ontkomt er niet aan direct ook te denken aan zaken als die van Joris Demmink en Baybasin – om twee uitersten te noemen – en andere zaken waarbij aparte gebeurtenissen plaats hadden. Ook als na onderzoek zou blijken dat er niets aan de hand was, is het luchtje dat er nu aan komt niet weg te wuiven of te lachen.

Geert Wilders nam er al een voorschot op door gisteren aangifte te doen van meineed tegen de OM-leden die zijn zaak behandelden, en dat gaat pijn doen, want die meineed is eenvoudig uit de stukken te destilleren. Ook valt zonder context van grote druk uit het ministerie niet te begrijpen hoe dit ooit op gang kon komen, en daamee is de zaak voldoende rond. Of zou dat in een rechtsstaat moeten zijn.

De politici moesten óók wel, omdat de rol van premier Rutte ter sprake gaat komen. Hoewel de premier zelf nog niet wordt genoemd, zijn er al zoveel verwijzingen in de stukken naar overleg met ambtenaren van zijn ministerie dat ondenkbaar is dat hij er niet van op de hoogte werd gesteld. Dat wordt een nog groter debat, en weglachen gaat niet helpen.

---

Meer analyses over de treurige gang van zaken rond Wildersproces2 op Veren of Lood vindt u hier.