De voedselveiligheid wordt tegenwoordig gewaarborgd door de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA). Dat is althans de gedachte, maar de firponil-affaire heeft laten zien dat er het een en ander schort aan die organisatie. Dat is geen incident.

Problemen bij NVWA resultaat van een onbezonnen overheid.

Dat zegt voormalig topambtenaar Rob Dortland in een gesprek over de in de media en Tweede Kamer voortdurend onder vuur liggende NVWA. Dortland is opgeleid als levensmiddelentechnoloog, microbioloog en toxicoloog. Hij werkte als directeur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de VWA, de voormalige Voedsel- en Warenautoriteit, één van de voorlopers van de huidige Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, afgekort tot NVWA.

Vanuit zijn functie bij VWS coördineerde Dortland het overleg tussen het Ministerie en de voormalige Keuringsdienst van Waren. Hij is gepokt en gemazeld in het toezicht op en de handhaving van voedselveiligheid en andere risico’s. Naar aanleiding van de fipronil-affaire die deze zomer de media wekenlang bezighield, spreekt Dick Veerman met hem over de problemen bij de NVWA die de afgelopen jaren steeds weer de krantenkoppen halen.

Dit interview werd eind augustus opgenomen. Dortlands analyse is scherp over de overheid. In zijn analyse over de NVWA neemt hij de kijker mee naar een breder vraagstuk: de overheid begint te onbezonnen aan grote reorganisatietrajecten. Met grote ambities start ze projecten zonder voldoende na te denken over de vraag wat het precieze doel is, of dat haalbaar is en hoe de uitvoering gemonitord en bijgestuurd kan worden. Grote ambities, een geleidelijk duidelijk wordend falen en een daarop volgende grote teleurstelling zijn een zich herhalend patroon.

De overheid – politiek en ambtelijke top – leren niet en komen niet tot een behoedzamer aanpak. De discussie rond de NVWA is slechts een casus van een groter politiek vraagstuk: hoe kunnen politieke en overheidsambities zonder als olifanten door de porseleinkast te gaan verstandig worden vormgegeven en uitgevoerd? In de aanpak van de (Jeugd)zorg en de problemen rond het PGB ziet Dortland dezelfde problemen, waarvan ook de fipronil-affaire slechts een uiting is.

Doel van de vorming van de NVWA was efficiency- en kwaliteitswinst door integratie van afzonderlijke diensten die zich met delen van dezelfde activiteiten bezighouden. Toen de VWA, de Plantenziektekundige Dienst (PD) en de Algemene Inspectie Dienst (AID) fuseerden tot de huidige NVWA, kostten de afzonderlijke diensten samen €265 miljoen en werd hun werk gedaan door 2.400 voltijdsbanen. De fusie moest het benodigde budget terugbrengen tot €200 miljoen en 2.000 voltijdsbanen.

Vanaf 2012 (het jaar waarin de NVWA werd gevormd) liggen de begrotingen aanmerkelijk hoger. Vooralsnog is de NVWA aanmerkelijk duurder uitgevallen dan beoogd. Dat er kwaliteitsproblemen zijn, is inmiddels een voortdurend terugkerend onderwerp van politieke en media-aandacht. Bij de jongste formatie werd bovendien €25 miljoen extra toegekend aan de NVWA om de gerezen kwaliteitsproblemen verder het hoofd te bieden.

Begrotingsjaar & Budget in mln €
2012 265,0
2013 266,6
2014 286,6
2015 286,4
2016 325,8
2017 335,4
2018 340,0
2019 324,2

---

Duur: 43:11

Publicatie: 23 oktober

---

Steun Café Weltschmerz en onze toekomst met een donatie of adopteer een aflevering. Onze gesprekken zijn vertegenwoordigd in de collectie van het Instituut voor Beeld en Geluid. Ze zijn relevant en blijven geldig voor de toekomst. Help deze toekomst met een donatie: NL23 TRIO 0390 4379 13
Doneren kan ook via crypto-currencies:
Bitcoin 1KiNiBFCYTQeXChtAYMHqfSeQ91jEVoeve
Ether 0x0111c80bdf8e1eee49a7c46bd134532f787dd852
Litecoin Lg11FwbnesVa7q2swjGgttbuHaX5EKAPoz