Het probleem wat te doen met de IS-strijders die in Turkije gevangen zitten wordt acuut. Turkije is de deportatie van deze ongewenste vreemdelingen begonnen.

Het probleem speelt al een paar maanden, er wordt al een week mee gedreigd, maar de Turkse president Erdogan lijkt er nu werk van te gaan maken. De eerste IS-strijders is op het vliegtuig naar de USA gezet, en ook de EU mag binnenkort bezoek verwachten van mensen die we hoopten nooit meer terug te zien. Maar door er eindeloos over te mekkeren zonder er serieus rekening mee te houden dat er in geval van de aankomst van het ongewenste tuig ook iets mee gedaan moest worden, heft de Nederlandse politiek eindeloos zitten soebatten over haar eigen kleinzieligheid en grote wereldperspectieven. Dus nu het probleem acuut wordt, blijken we eenvoudig lange maanden te hebben verspild.

Ere wie ere toekomt, het CDA lijkt er beter over te hebben nagedacht dan veel andere Nederlandse politieke partijen die zijn blijven hangen in hun eigen gelijk en morele obsessies – al dan niet geïnstigeerd door een vergelijkbare EU-attitude. Onderstaand voorstel is zó logisch dat het wel weerstand moet oproepen:

Dat Nederland al zeven jaar geen diplomatieke betrekkingen heeft met Syrië stamt oorspronkelijk uit de overtuiging dat de dagen van het Assad-regime waren geteld. Dat Assad cs dankzij Rusland een extensie van haar bestaan verkreeg, maakte dat nog minder verteerbaar. Maar nood breekt niet alleen wet, maar bij ontstentenis van effectieve wetten tegen terroristen van het type IS-strijder, is het handig je te kunnen wenden tot landen die dergelijke wetten wel op orde hebben. Ook al zijn die wetten wellicht wat minder zachtmoedig dan je wensen zou. Dat dat met Irak niet lukken wil, maakt een hernieuwd contact met het Syrië  van Assad wellicht niet minder eenvoudig verteerbaar, maar is overduidelijk een stuk praktischer dan marchanderen met de eigen overtuigingen. Want dat we die overlevende IS-strijders hier niet meer willen is een punt dat eigenlijk niet ter discussie staat. Zelfs niet bij de …, nou ja, u kent ze wel.

CDA-Kamerlid Van Helvert roept het kabinet op om zijn morele bezwaren opzij te zetten en in gesprek te gaan met de Syrische dictator Assad. Dat is de volgens hem de enige manier om berechting van Nederlandse IS-strijders in de regio mogelijk te maken.
Nederland heeft sinds maart 2012 geen diplomatieke betrekkingen meer met het Syrische regime. Maar Van Helvert zei in het NOS Radio 1 Journaal dat het “een verschrikkelijk regime” blijft, maar dat het besef groeit dat het “wel onderdeel is van een oplossing”.

Een oplossing althans waar Nederland baat bij heeft, en die minder onverteerbaar is dan een aantal van onze o zo geliefde ex-medelanders in Irak te laten opknopen – hoe terecht dat ook zou zijn.

Terzijde: in Irak zijn inderdaad al een aantal IS-jihadisten na een kort proces opgehangen, maar in Syrië heeft het regime (nog?) niet voor een dergelijke koers gekozen. Dat betekent niet dat ze in Syrië van nature minder hardvochtig met dergelijke types om gaan, maar dat het Assad-regime zijn eigen redenen heeft om de opstandelingen voorzichtiger aan te pakken. Zoals de afgelopen weken met de ontluikende samenwerking tussen het regime en de Koerdische YPG al bleek, zal de Syrische regering in de eerste plaats in moeten zetten op een soort van nationale verzoening. Buitenlandse IS-strijders zouden dan heel wel als voorbeeld kunnen dienen van de macht van het regime door er een aantal ter dood te veroordelen en hen op te hangen – daar maak je binnen Syrië verder geen nieuwe vijanden mee. Anderzijds heeft het land een grote behoefte om opnieuw te worden opgebouwd, en de (eventueel onvrijwillige) inzet van gevangen IS’ers kan daar aan bij dragen.

Zelfs is een herstel van de diplomatieke relaties mogelijk een goed begin voor het retourneren van hierheen gekomen Syriërs. Dat we dat zouden moeten willen moet zelfs in Den Haag zijn doorgedrongen.