President Erdogan heeft een gok genomen door de verkiezingen die voor najaar 2019 stonden gepland te vervroegen naar 24 juni aanstaande. Dat lijkt nu heel slecht te gaan uitpakken, want de Turkse Lira is in een vrije val geraakt. Voor Turkije dreigt nu hyperinflatie.Dit komt niet in het minst door de president zelf, voor wie vast staat dat de rente verhogen de inflatie zal aanwakkeren,. Dat het omgekeerde waar is doet er niet toe: zo leest hij het in de Koran. Toen Erdogan eerder aankondigde dat hij na de verkiezingen de touwtjes van de economie persoonlijk in handen zou nemen, ging de huidige paniek pas goed van start.

Woensdag viel de Lira 5,2% tegen de dollar en de euro. Dat de dollar in opmars is, deed weinig tot niets af aan het verlies tegenover de euro, een veeg teken. Vandaag lijken we opnieuw op een verlies van meer dan 4% af te koersen, ondanks dat de Turkse centrale bank de rente vanmorgen met 3% verhoogde. En daarmee ongetwijfeld de woede van Erdogan op haar hals haalde, die vandaag zijn grote verkiezingsrede zal houden.

Het komt allemaal niet zo goed uit.

Internationaal wordt nu rekening gehouden met een volledige meltdown van de Turkse munt. Want hoe langer je wacht met het verhogen van de rente, hoe minder vertrouwen beleggers hebben in een nationale munt. In dat verband is de stijging van 13,5% naar 16,5% vanmorgen een druppel op een gloeiende plaat.

Policy makers “must hike now,” said Cristian Maggio, the head of emerging-market strategy at TD Securities in London. “There’s no limit to how far this could go because this is becoming a currency crisis.” Eventually, Turks will start selling too, and then there will be “total loss of confidence,” he said.

Hoe dat werkt laat de daling van de Argentijnse peso goed zien, en de maatregel waartoe de Argentijnse centrale bank zich onlangs toe genoodzaakt zag; een verhoging van de rente tot 40%. In geval van paniek komt het niet op een procentje meer aan, maar een procentje te weinig naar het gevoel van de markt kan desastreus zijn:

The retreat underscores a more global switch in sentiment toward the most vulnerable emerging markets as the dollar and U.S. Treasury yields rise. The lira has lost 17 percent of its value versus the dollar this month as currencies across developing nations declined, followed closely by the Argentine peso. The Argentine central bank has raised rates to 40 percent to help support the currency.

Wat dit betekent voor de Turkse verkiezingen? Dat is nog onduidelijk, maar met nog een volle maand te gaan tot 24 juni heeft Erdogan weinig om zich zeker over te voelen. Het buitenland de schuld geven is een beproefde methode van islamitische autocraten, maar aan het eind van de dag zijn het de mensen die honger hebben die op zoek gaan naar een andere patroon. Precies de groepen waarop Erdogan juist steunt. Eerder al werden handelaren in pistachenoten (een belangrijk onderdeel van een geliefde baklava-variant) er van beschuldigd ter gelegenheid van de ramadan de prijzen te hebben verhoogd. Dat de voortgaande devaluatie van de Lira er debet aan was wilde de regering-Erdogan niet weten.

Ontkennen wordt nu moeilijker. Het Turkse zakenleven zal de president al helemaal niet geloven:

The lira’s drop is increasing the debt burden for Turkish companies. They now need to pay about 600 million lira ($124 million) more for foreign-currency notes maturing in the next few months than they did in early April, according to data compiled by Bloomberg.

De verkiezingen worden nu een race tussen een president die de economische werkelijkheid ontkennen gaat, en een munteenheid op weg naar de kelder. Steunaankopen zijn eerder al geprobeerd, maar dat is niet meer dan geld verbranden in dit stadium.

Het negeren vanmorgen van het verbod van de president aan de Turkse centrale bank om de rente te verhogen zal die centrale bank eerder kwaad dan goed doen, omdat het te weinig en te laat was. Erdogan zal er echter onherroepelijk een bevestiging van zijn eigen gelijk in zien, dat een verhoging van de rente door de centrale bank de inflatie juist aanwakkert. Wat dat betreft was de renteverhoging van vanmorgen geen slimme zet, aangezien zij als een rode lap op Erdogan zal werken.

Zoals eerder opgemerkt: deze verkiezingscampagne wordt erger dan spannend.. Erdogan graaft zijn eigen graf, maar zal dat tijdig herkend worden door de Turkse bevolking?

---

Meer over Turkije op Veren of Lood vindt u hier.