Dat premier May in de problemen is vanwege haar zwakke leiderschap en haar bizarre Brexit-plan zult u na deze week wel weten. Hoe stevig de Amerikaanse president Trump gisteren zijn gelaarsde voet in haar middenrif plantte zie ik nog nergens goed uitgelegd. Het zal de Nederlandse MSM wel niet goed uitkomen.

Trump gaf alvorens van Brussel over te steken naar Londen voor een meerdaags bezoek aan het UK de Britse schandaalkrant The Sun een exclusief interview. De klappen die daarin werden uitgedeeld waren vernietigend, en zullen de Britse premier haar leiderschap en haar baantje kosten. Haar Brexit-plan van vorige week is nu een dode letter geworden. Daardoor is de weg nu ook vrij voor een hernieuwde strijd om de macht binnen de Britse regering. President Trump zou het eerste staatshoofd kunnen worden dat bij een staatsbezoek door de ene premier wordt ontvangen en door een nieuwe uitgeleide wordt gedaan. Pas maandag vertrekt Trump weer uit het UK (naar Helsinki, voor de top met Poetin), en in een weekend kan in de Britse politiek veel gebeuren.

Het interview is alleen al zo interessant door de wijze waarop Trump de zakelijke kant splitst van beleefdheid tegenover zijn aanstaande gastvrouw. De moderne politiek heeft als principe dat je altijd aardig blijft, maar Trump is alleen aardig op het persoonlijke vlak: aardige vrouw, ik zeg nooit een onvertogen woord over haar. Dat soort werk. Maar onderwijl is hij vernietigend over haar politieke leiderschap, en staat bijkans te hossen op haar politieke graf om de zoden goed aan te stampen.

De hoop van de Britse Conservatieve mainstream van dit moment was dat Trump vriendelijke woorden zou zeggen over de toekomst van het UK buien de EU. Die woorden kwamen er, maar niet zoals gehoopt. Trump stelde vast dat het Brexit-plan van May (Pdf’) er op neer zou komen dat het UK een apanage wordt van de EU, en dat elk apart vrijhandelsverdrag via de ingebouwde achterdeurtjes van het plan zou inhouden dat het een onderhandeling met de EU als geheel zou worden. Dat hij dat niet wil is bekend. Hij concludeerde dan ook dat als het May-plan door gaat, het idee van een apart Brits vrijhandelsverdrag met de USA een fictie is. Letterlijk: I’d kill the deal.

Die analyse sluit naadloos aan bij die van de Brexiteer-critici binnen de Conservatieve Partij – een analyse die door May tot nog toe heftig is ontkend. Daar komt ze nu niet langer mee weg, ook niet omdat een vrijhandelsverdrag met de USA een hoeksteen van de gedachte was.dat het wel in orde zou komen met die aanpak. Daarmee is Theresa May wat Donald Trump betreft een politiek lijk geworden. Dat hij daar iets later nog aan toevoegde dat Boris Johnson wat hem betreft een uitstekende premier zou zijn sloeg nog wat extra nagels in een daarvan reeds rijkelijk voorziene doodskist.

The Sun kent haar pappenheimers, en kopte dan ook onvervaard:

I told Theresa May how to do Brexit but she wrecked it — the US trade deal is off, says Donald Trump

Daarmee lijkt The Sun haar ietwat afgebladderde reputatie dat zij in het UK premiers maakt en breekt na 20 jaar opnieuw eer aan te doen. Of, zoals deze analyse onbarmhartig citeerde:

Trump told The Sun: “If they do a deal like that, we would be dealing with the European Union instead of dealing with the UK, so it will probably kill the deal.”

Speaking of May’s negotiations with the EU, Trump said “I would have done it much differently. I actually told Theresa May how to do it but she didn’t agree, she didn’t listen to me. She wanted to go a different route. I would actually say that she probably went the opposite way. And that is fine.“

“She should negotiate the best way she knows how. But it is too bad what is going on.”
(..)
Despite the withering criticism of May’s Brexit strategy, Trump insisted he still thinks she is “a very good person” and denied claims that she bores him. Asked about a report in The Washington Post that he thinks of Mrs May as “a bossy schoolteacher”, Trump said: “No, no, no, no. I never said anything bad about her.

Zoals ik hierboven al zei: een interessante wijze om persoonlijke beleefdheid te scheiden van zakelijke kritiek. We zien dat nooit meer, maar het is zowel verfrissend als volkomen terecht. De hypocrisie waarmee May dacht Trump voor haar Brexit-karretje te kunnen spannen is hiermee met een machtige klap de grond in geboord. Coherent, duidelijk en zonder de bombastische retoriek waaraan Trump zich nog wel eens schuldig wil maken: er was geen woord Frans bij.

De stemming in het UK wordt snel vijandig tegenover de premier. Opvallend feit is dat UKIP – een partij die sinds het Brexit-referendum van 2016 sterk in verval was – de afgelopen weken duizenden nieuwe leden heeft kunnen verwelkomen. Ook binnen haar eigen kabinet lijkt men met hernieuwde kracht uit te kijken naar haar vertrek. Het uitstel van deze week betekent geen afstel.

Een No-deal Brexit is voor het UK een betere stap dan een compromis met de EU, waarbij bukken en buigen tot de nieuwe maat der dingen worden. Zelfs waren opnieuw hoopvolle stemmen in Brussel te horen dat Brexit wellicht helemaal niet doorgaat op 29 maart 2019. Dat de EU er snel bij was om het nieuwe ‘plan’ van May te omarmen is een laatste signaal dat niet kan worden misverstaan, ook omdat men in Brussel vreest dat het alternatief een no-deal zal zijn. Nu men ook binnen het UK begrijpt waar dit op uit gaat draaien, is het uitblijven van een stormloop op de positie van May nauwelijks voorstelbaar.

---

Meer over Brexit vindt u hier.