Na het terugtreden van de ministers Davis en Johnson is het even rustig geworden in Westminster. Het centrum van de Britse regering is in verwarring over Brexit. Is door het aftreden van deze ministers de regering eensgezinder? Kan premier May dat politiek overleven?

Aftredend Brexit-minister David Davis legde uit dat hij aftrad omdat hij niet gelooft in de strategie van May richting Brussel, en dat hij daarom niet de juiste man is om die strategie uit te voeren. Hij riep de Conservatieve partij gisteravond op geen leiderschapskwestie te forceren.

Voor het forceren van een leiderschapskwestie zijn 48 brieven aan het 1922-Committee nodig om een stemming over vertrouwen in premier May op gang te brengen. Gisteren ging het gerucht dat men daar al bijna aan zat, maar het uitblijven van een formele aankondiging toont dat dat wel meevalt. Het aftreden van Boris Johnson werd overigens door Davis als niet per se noodzakelijk benoemd, hetgeen inhoudt dat in de opinie van Davis de stap van Johnson is gedaan om de weg vrij te maken voor een formele uitdaging aan May. Binnen het systeem van de Conservatieve Partij werkt het zo:

indien 48 brieven bij het 1922-committee gebrek aan vertrouwen uitspreken in premier May, dan dient er een interne vertrouwenskwestie worden georganiseerd. Dan gaat het snel, in 2003 werd het dat binnen een dag geregeld. Als May die verliest moet ze aftreden en heeft geen recht te herkansen tegen de kandidaten die zich in dat geval melden. Er is dus geen sprake van een direct gevecht tussen twee kandidaten.

De stilte nu heeft May in staat gesteld de vacatures te vullen, en moet worden afgewacht hoeveel Kamerleden hun vertrouwen opzeggen in May, en of men over gaat tot een formele onttroning. Die is niet zonder risico’s – het zou zelfs kunnen leiden tot nieuwe verkiezingen en met de plicht dan eerst een nieuwe leider te kiezen lijkt een fiasco voor de Tories om de hoek te liggen.

Tegelijkertijd is ook het doorregeren van May geen plain sailing. Het voorstel van May nu komt neer op een beperkte Brexit, en Nigel Farage heeft al aangekondigd het leiderschap van UKIP weer op zich te nemen als deze situatie bestendigt wordt. De verkiezingen twee jaar na Brexit zouden dan in het teken komen te staan van het verraad van de Tories aan het Brexit-referendum, wat op zijn best een kleine scheuring in de Conservatieven zou opleveren, in het slechtste geval een sterke Labour-regering.onder Corbyn. De voorstellen die May nu wil doen komen neer op de nachtmerrie van alle Brexiteers, zoals ook te lezen viel in de analyse die Boris Johnson publiceerde in zijn ontslagbrief aan de premier.

De interne oppositie tegen May dient nu zorgvuldig te wikken en wegen of het moment voor een motie van wantrouwen tegen de premier al daar is. Als men te vroeg is zal hun poging niet effectief zijn en is hun rol uitgespeeld. Als ze te laat zijn en het plan van May wordt doorgevoerd dan is de ramp werkelijk niet te overzien. Het is een delicaat probleem dat een fijne neus voor het juiste moment zal vereisen. Of iemand bij de Tories daarover beschikt? Johnson heeft al diverse malen getoond daar niet goed in te zijn, en zijn aftreden lijkt zijn kansen juist te hebben doen dalen. De peiling die ik gisteren noemde gaf aan dat binnen de partij Jacob Rees-Mogg van iedereen zou winnen, maar binnen de fractie is hij niet voldoende populair om de eindronde te halen. Een heel delicaat probleem inderdaad.

---

Meer over Brexit vindt u hier.