Het kabinet heeft problemen. Financiële problemen. Niet alleen om wat momenteel via de media naar buiten komt, maar ook omdàt het naar buiten komt.

De begroting werd de afgelopen jaren in de aanloop naar 30 april geruisloos binnenskamers geregeld. Dat er nu toch gedruis ontstaat zonder aanwijsbare mediaspeurzin is een slecht signaal voor wat komen gaat. Want de media zijn nog steeds niet ingesteld op het feit dat de basis van de begroting sinds enige jaren in april wordt afgekaart en niet in de zomer, als slechts nog puntjes op de I worden gezet. Al moet worden erkend dat veel van die vroegere zomergevechten om de begroting ook te danken waren aan grote meningsverschillen. Nu zijn die er nauwelijks. Dat nu allerhande zaken naar buiten komen is een signaal van problemen die het kabinet eigenlijk niet kan gebruiken.

Dat er al enige tijd wordt gewerkt aan het oppoetsen en maskeren van allerlei begrotingsposten liet ik vorige week al zien. In dat licht moet je ook de bozige reactie van minister Dijsselbloem op de brief vanuit de grote steden bezien, die aankondigden dat zij voor het opvangen en huisvesten van asielmigranten honderden miljoenen méér nodig hebben dan zij nu zullen krijgen.

Dat wil Dijsselbloem ongetwijfeld best geloven, maar dat juist hij er op reageert geeft aan dat hij het niet in de begroting terug wil zien – in ieder geval niet zo lang hij er nog zit. Want de tegenvaller die de minister gisteren bekend moest maken was er één van een type ‘helaas, maar niet onder het tapijt te vegen’. Een tegenvaller van €2,5 miljard. Met die berichtgeving is iets geks aan de hand, dat enige uitleg behoeft. Want €2,5 miljard betreft geen rekenfoutje van slechte onderhandelaars, maar een inschattingsfoutje van te optimistische planners op Financiën.

De pot met miljoenen heeft immers een bodem. meldde de NOS jolig. Nou, die bodem is ons sinds lang boven het hoofd gegroeid.

De vraag hoe het gat van de staatsschuld ooit zonder te hulp schietende inflatie zal kunnen worden gedempt lijkt weinigen nog veel te kunnen schelen. Tussen 2007 en 2016 liep zij van €250 miljard op naar €466 miljard. Maar met verkiezingen in zicht halen ministers van alles uit de kast om bezuinigingen op hun departement te voorkomen. Poetsen, poetsen, poetsen, want de kiezer houdt van glimmende ministers met gunstige begrotingen en glanzende vergezichten.

Waarom is er nu plots een tekort van 2,5 miljard? De inflatie en de ambtenarensalarissen, roepen ze dus bij Financiën. Maar vooral de inschatting van de inflatie, die ongeveer op nul staat. En als die hoger was geweest, dan was dat gat van €2,5 miljard gaande het jaar als bij toverslag verdwenen. Want het door de EU toegestane begrotingstekort is 3% van het BNP, en dat wordt niet gemeten in koopkracht maar in euro’s. Diezelfde euro’s die het bij inflatie besteedbare bedrag voor het kabinet zouden opvijzelen, praktisch gesproken met 2,5 miljard. En een dergelijke inflatie was kennelijk tevoren ingecalculeerd. Dit soort optimisme is bij Financiën onder Dijsselbloem niet onbekend.

Maar deze begrotinsgbesprekingen hebben als primaire doel geen slapende honden in Brussel wakker te maken. Vandaag wordt de begroting middels handjeklap op Financiën door Rutte, Ascher, Samsom en Zeilstra geregeld. Het eind van het liedje lijkt te worden dat Defensie opnieuw de sluitpost van de begroting worden zal. Want de coalitie kan zich nu eenmaal geen grote oneinigheid veroorloven, als zij de aankomende verkiezingen zo lang mogelijk uit wil stellen.

————————–

Daarmee zijn we terug bij vroeger, toen terroristen nog gewoon lone wolves waren in plaats van politici op het Binnenhof. Al bestonden er vroeger nog geen democratiën buiten Europa die hun staatshoofd er uit gooiden als die de begroting op weg naar verkiezingen oppoetste. Ça ira.