Toon Kasdorp vindt dat elk taboe ter discussie moet kunnen staan.

Wie meent dat je de doodstraf niet meer kunt ter discussie kunt stellen, omdat die niet past in ons rechtssysteem, bedoelt daarmee dat de grondwet of de internationale verdragen niet in het te bediscussiëren onderwerp voorzien. Dat is een wat merkwaardig argument want eigenlijk betekent het dat die grondwet en die verdragen er nooit hadden mogen komen. Voor ze er uitzagen zoals ze er nu uitzien pasten de laatste wijzigingen immers ook niet in ons rechtssysteem.

Wanneer iemand mij dus schrijft dat een discussie over de wederinvoering van de doodstraf stuit op dit ene rationele argument, het past niet in ons systeem, dan antwoord ik haar: Mevrouw, U wilt daar niet over praten, want voor U is de doodstraf taboe. Dat mag best, want bij iedereen in onze samenleving komt een zekere weerzin op bij het onderwerp, maar dat komt juist omdat het taboe is. Dat is immers de kern van het taboe begrip.

Ik begrijp de achtergrond ervan ook heel goed, want oorlog en doodstraf passen beide niet in de ethiek van de Kantiaanse verlichting. Daarin is het leven van de individuele mens tot de hoogste waarde van de samenleving verheven. Logisch is dat niet zo goed te verdedigen want we zijn immers allemaal sterfelijk en het redden van mensenlevens is nooit meer dan uitstel van executie.

Maar in de praktijk heeft het uitgangspunt veel goeds gebracht. Het heeft misschien ook meer te maken met het gedrag van ons allen dan met de belangen van mensen van wie leven wordt gerespecteerd. Niettemin, miljarden inwoners van de ontwikkelingslanden danken hun leven aan die wat eenzelvige en merkwaardige man uit Koningsbergen in het voormalige Oost Pruisen.

De westerse samenleving baseert haar afkeer van geweld tegen criminelen inclusief staatsvijanden op dit uitgangspunt en zouden we het laten varen dan gaan er met het badwater heel wat kinderen mee de gootsteen in. Maar dat neemt allemaal niet weg dat het onderwerp net als alle andere onderwerpen voor discussie beschikbaar behoort te zijn. Over taboes moet je je maar kunnen heen zetten.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp