Het volgende grote probleem over Brexit is dat tussen Spanje en het UK, die sinds mensenheugenis (de Vrede van Utrecht in 1713 om precies te zijn) bonje hebben over Gibraltar.

Spanje ziet een goede kans om nu het UK de EU verlaat dit Britse Overseas Territory terug te krijgen, en zal stennis blijven maken tot EU of UK toe geeft aan haar eisen. Ietwat grof geformuleerd moet het wel een heel ongunstige regeling voor het UK zijn wil Spanje er mee akkoord gaan als Gibraltar buiten het verhaal blijft. En de wijze waarop het UK tot nog toe heeft gereageerd geeft Spanje niet veel kans Gibraltar ooit terug te zien. Ook omdat de bevolking van de Rots ziet niets in een hereniging met Spanje. Uit het oog, uit het hart

En zoals gewoonlijk krijg je dan gedram. Tot en met obstructie toe. Spanje dreigt nu:

.. dat het bij gesprekken over de toekomst van Gibraltar betrokken blijft, anders zal het land niet instemmen met de Brexit-deal. De Spaanse premier Pedro Sánchez wil dat zijn land als volwaardige gesprekspartner in de kwestie Gibraltar wordt genoemd.

Dat gaat niet gebeuren, al was het dus maar omdat de bevolking van Gibraltar er niets in ziet. En die mensen wil Spanje zeker niet aan tafel hebben als ook al een volwaardig gesprekspartner – de EU en UK ook niet, maar vooral omdat het ook zo al ingewikkeld genoeg is. Voor Spanje is het echter een kwestie van nationale eer, hetgeen onder andere betekent dat geen Spaanse regering het zich veroorloven kan niet te reageren als de Rots weer in het spel komt.

.. minister Borell van Buitenlandse Zaken van Spanje zei vanochtend tijdens een debat in Brussel dat zijn land nu niet kan instemmen met de teksten.
Het draait om de formuleringen. “De teksten zijn afgezwakt”, zegt Borell. Oorspronkelijk stond er dat Spanje bij de toekomstige onderhandelingen betrokken zou zijn. Spanje moet niet alleen betrokken zijn bij discussies over de toekomstige relaties, maar ook instemmen. “Het moet helder zijn. Geen vage formuleringen”, zei minister Borell.

Zondag aanstaande – 25 november – komt de EU bijeen om te praten over het bereikte onderhandelingsresultaat. In Nederland had dat tot gevolg dat de regering in volle draf naar de Kamer kwam om een wet te regelen die de regering volmachten toekent om te reageren op eventuele Brexit-gevolgen.

Om een chaos te voorkomen heeft de minister een noodwet naar de Tweede Kamer gestuurd. “De wet geeft de regering de mogelijkheid om alle noodzakelijke maatregelen te treffen. Brexit is een volstrekt nieuwe situatie en een harde brexit kan ingrijpende consequenties hebben”, zegt Blok in een toelichting.

Spanje laat het dus afhangen van Gibraltar, en haar kansen daaromtrent.

“We moeten met elkaar gaan praten over de jaren van transitie die er na de brexit komen”, zei premier Sánchez. “Maar het verdrag ontkent dat Spanje een van de gesprekspartners is over Gibraltar. We hebben wel vier voorstellen gedaan om er samen met Londen uit te komen, maar daar is niet naar geluisterd. Als op zondag 25 november geen aanpassingen in de tekst zijn gemaakt, stemt Spanje tegen.”

Kort bekeken verwacht ik dat de EU Spanje de pin op de neus zal zetten met behulp van haar toegeeflijkheid over de Spaanse begroting voor 2019. Anders dan Italië werden Spanje wel extra uitgaven toegestaan, ook al was de situatie van beide landen bepaald niet identiek. Maar na twee jaar oeverloos manoeuvreren met het UK zal de EU niet veel zien nu ook nog eens Spanje ter wille te moeten zijn over iets wat voor de EU minder dan een minor punt is.

Leiderschapsgevecht Conservatieven UK
Het risico van een leiderschapsgevecht binnen de Conservatieve Partij lijkt door dit alles weer even afgewend, in ieder geval tot men weet wat de deal wordt waarover uiteindelijk zal moeten worden gestemd. Eerst moet de EU-top van 25 november dus achter de rug zijn. Met allerhande pressie van verschillende kanten op zowel de EU-onderhandelaars als op het team van premier May is dat nog geen gelopen race, en er is een grote kans dat het zelfs nooit in het Lagerhuis instemming komt. In dat geval is een leiderschapsgevecht nu zelfs eerder een dreiging voor toekomstige bijsturing door het Lagerhuis. Onderstaand filmpje van de BBC legt goed uit hoe zo’n leiderschapsgevecht werkt bij de Conservatieven.

---

Meer over Brexit, oorzaken, gevolgen en het onderhandelingsproces van de laatste twee jaar, vindt u hier op Veren of Lood. Over Gibraltar vindt u hier meer.