De Sleepwet werd gisteren door de Tweede Kamer gesleurd. De wet kwam er min of meer ongeschonden doorheen. Waar afgelopen weken voluit werd gespeculeerd dat het referendum zou werken, lieten de regeringspartijen gisteren van die indruk niets heel. Het referendum liet nauwelijks sporen na.

Het was nog een heel debat, daar niet van. Thierry Baudet ging vrolijk los op de nitwits van CDA en D66, terwijl een CU-Kamerlid illustreerde hoe de regeringspartijen met wetgeving als deze om gaan:

Stieneke van der Graaf (ChristenUnie): Volgens haar was de nieuwe wet nodig om de veiligheid te kunnen waarborgen. Ze wil graag weten of er voldoende toezicht is zodra de wet in werking gaat. ,,Het is een belangrijke wet, waar we veel aandacht voor moeten hebben. Het is van belang dat we over twee jaar evalueren.”

Hier past slechts gegeneerd zwijgen. Ze wil graag weten of er voldoende toezicht is zodra de wet in werking gaat. Deze wet was eerder al behandeld, en slechts dankzij het referendum was er sprake van een reprise in de Kamer. Zeg dan gewoon dat je niets toe te voegen hebt omdat het referendum je niet van mening heeft doen veranderen. En dat je vorige keer ook niet hebt opgelet omdat je fractiediscipline belangrijker vond dan je taak als volksvertegenwoordiger uit te voeren.

Maar nee, er moest volgens Rutte cs recht worden gedaan aan de NEE-stem. Parlementaire EU-historici zullen nog raar staan te kijken als ze over tweehonderd jaar deze periode van ons land willen bestuderen, en er rolt een pak WC-papier uit de kast. Mogelijk zitten als reserve nog een paar pakjes goed absorberende tissues bijgesloten – je verbaast je eenvoudig niet meer over de hypocrisie van dit kabinet.

Niemand heeft dit kabinet gevraagd de uitslag van het referendum over de sleepwet te interpreteren. Het karakter van de vraagstelling zelf was al dusdanig dat die elke vorm van interpretatie achteraf uitsloot: wat valt er te interpreteren aan JA, of aan NEE? Bestaat dit kabinet uit oude wijven voor wie NEE betekent dat men toch zeker een positieve houding tegenover de levenskansen voor deze wetgeving bedoelt uit te spreken  en behoudt alleen het woord JA zijn normale betekenis? Zo wordt ieder referendum een variant van fucking for virginity – ongeacht de uitslag gaan de tegenstanders van kabinetswensen voor de bijl.

De interpretatie-aanpak gaat zo:  in de Kamer komt men even terug op het onderwerp in kwestie, pretendeert te hebben geluisterd naar de kiezer en gaat vervolgens door alsof er niets is gebeurd. De gedachte achter de referendum wet is heel anders: de betreffende wet zou bij afwijzing ingetrokken moeten worden en daarna geheel opnieuw moet worden ingediend, zodat de bevolking er desgewenst opnieuw een referendum over kan aanvragen als de wijzigingen niet bevallen.

Dat dat voor een overheid lastig regeren is begrijp ik ook wel, maar dat moet je dan maar hanteren als een stimulans om op voorhand goed over mogelijke bezwaren na te denken. Alleen op die wijze kan er een gezond dualisme tussen regering en bevolking ontstaan. Dat dualisme in het parlement leeft niet meer, daarover hoeven we ons geen illusies te maken.

Alles overwegende is daarom mijn oordeel dat het referendum in de huidige vorm niet levensvatbaar is – niet vanwege tekortschieten van de bevolking, maar omdat de regering niet in staat blijkt zich voldoende aan te passen aan een realiteit die haar niet aanstaat. Gezien de arrogantie waarmee men tot nog toe politieke tegenstanders met marginaal minder zetels in de Tweede Kamer tegemoet treedt, heeft de regering een stevige afstraffing nodig. Domweg om te beseffen wat haar plaats is: die van dienaar van de bevolking, niet van een amorfe superstaat (in ontbinding) te Brussel.

Een prachtige insteek voor een referendum over de donorwet binnenkort.